Οι συμμαχίες και οι συνεργασίες στις οποίες συμμετέχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες επικεντρώνονται σε αμυντικούς στόχους. Αυτό όμως δεν ισχύει για αυτήν την αναδυόμενη τριμερή εταιρική σχέση 3 μεγάλων στρατιωτικών δυνάμεων, της Ρωσίας, της Κίνας και της Βόρειας Κορέας. 

Οι στόχοι του κάθε κράτους και ο αυταρχικός τρόπος με τον οποίο λειτουργούν δημιουργούν μία συμμαχία ικανή να φτάσει στα άκρα για να επιτύχει τους σκοπούς της. 

Ο Vladimir Putin επιδιώκει να κατακτήσει την Ουκρανία και να την κάνει «μέρος μιας αποκατεστημένης Ρωσικής Αυτοκρατορίας». Ο πρόεδρος της Κίνας Xi Jinping επιδιώκει περιφερειακή αν όχι παγκόσμια κυριαρχία έως το 2049. Ο Kim Jong Un της Βόρειας Κορέας επιδιώκει την ενοποίηση της Κορέας υπό τον έλεγχο της Βόρειας Κορέας. Με λίγα λόγια, αυτές οι τρεις χώρες έχουν ιμπεριαλιστικούς στόχους.

Ο Putin, φαίνεται, χτίζει κάτι σαν μια ομάδα τυράννων, μια ad hoc ένωση καταπιεστικών καθεστώτων, κυβερνήσεις χωρών όπου οι πολίτες στερούνται πολλά από τα δικαιώματα που μεγάλο μέρος του κόσμου θεωρεί δεδομένα. Μέρη όπου οι πραγματικοί και αντιληπτοί επικριτές του καθεστώτος πεθαίνουν σε μυστηριώδεις συνθήκες – προσεγγίζοντας άλλους δικτάτορες έναν προς έναν καθώς αναζητά βοήθεια για να συντρίψει την ανεξαρτησία της Ουκρανίας.

Η Κίνα και η Βόρεια Κορέα δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει μεγάλους πολέμους για να επιτύχουν τους στόχους τους. Αλλά και οι δύο έχουν ενεργές εκστρατείες ενημέρωσης και η Κίνα έχει λάβει επιθετικά οικονομικά μέτρα για να επεκτείνει την επιρροή της παγκοσμίως. Η Πρωτοβουλία Belt and Road παρουσιάζει τις προσπάθειες του Πεκίνου να εξασφαλίσει οικονομική επιρροή σε πολλές περιοχές παγκοσμίως. Το επίπεδο εμπορίου που έχει δημιουργήσει η Κίνα με τη Νότια Κορέα, την Αυστραλία και πολλές άλλες χώρες είναι ένα άλλο παράδειγμα αυτής της ώθησης.

Η Ρωσία ήταν πιο επιθετική, εν μέρει επειδή η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης ήταν ένα μεγάλο ψυχολογικό πλήγμα για το γόητρό της. Αυτή η κατάρρευση μείωσε την εικόνα της από μια υπερδύναμη σε ένα πολύ μικρότερο κράτος. 

Αφού προσπάθησε να ανοικοδομήσει τη ρωσική επιβολή, ο Putin κατέλαβε τμήματα της Ουκρανίας το 2014 και ήταν πρωταγωνιστής σε έναν πόλεμο αντιπροσώπων στην Ουκρανία για χρόνια μέχρι που πραγματοποίησε μια πλήρη εισβολή στην Ουκρανία πέρυσι. 

Οι ρωσικές δυνάμεις πραγματοποίησαν σημαντικές προόδους στην αρχή, εν μέρει λόγω της καθαρής βαρβαρότητάς τους και εν μέρει επειδή οι δυτικές απαντήσεις αμβλύνθηκαν από τις ρωσικές απειλές για πυρηνική κλιμάκωση. Αλλά προς έκπληξη πολλών, οι δυνάμεις της Ουκρανίας κατάφεραν τελικά να σταματήσουν πολλές από τις ρωσικές επιθέσεις και να τις ανατρέψουν σημαντικά.

Αυτές οι αποτυχίες προήλθαν από τον κακό ρωσικό στρατιωτικό και υλικοτεχνικό σχεδιασμό, τη χαμηλή ετοιμότητα μάχης και άλλες ελλείψεις που ήταν εκπλήξεις για πολλούς, προφανώς συμπεριλαμβανομένου του Putin.

Η σύγκρουση στην Ουκρανία είναι μια σημαντική πρόκληση για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους και εταίρους τους. Εάν οι δυνάμεις του Putin δεν σταματήσουν, μπορεί να εργαστεί για να επεκτείνει περαιτέρω τη Ρωσική Αυτοκρατορία του.

 Αλλά μια ξεκάθαρη ρωσική αποτυχία στην Ουκρανία θα μπορούσε να οδηγήσει στην πτώση του Putin και μπορεί να είναι έτοιμος να κλιμακώσει ουσιαστικά τη σύγκρουση για να αποτρέψει ένα τέτοιο αποτέλεσμα. Τώρα προσπαθεί να ξεπεράσει τις αποτυχίες του, ή τουλάχιστον να αποτρέψει μεγαλύτερες αποτυχίες, αναζητώντας τη βοήθεια της Κίνας και της Βόρειας Κορέας.

Η δημιουργία μιας εταιρικής σχέσης μεταξύ Ρωσίας, Κίνας και Βόρειας Κορέας είναι εμφανείς ολοένα και περισσότερο.

Μεγάλο μέρος του κόσμου έχει απομονώσει τη Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία. Η συνεχής στόχευση αμάχων από τη Μόσχα και οι σαφείς παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου έχουν απλώς επιδεινώσει αυτήν την απομόνωση. Εξαντλώντας τα πυρομαχικά και άλλες στρατιωτικές προμήθειες, η Ρωσία έχει ζητήσει βοήθεια από χώρες με παρόμοια αρχεία παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: τη Βόρεια Κορέα και την Κίνα.

Ανώτερες αντιπροσωπείες από τη Ρωσία και την Κίνα συναντήθηκαν πρόσφατα με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Kim Jong Un σε μια παρέλαση για τον εορτασμό της 70ης επετείου από την κατάπαυση του πυρός του Πολέμου της Κορέας το 1953. Ο Κιμ αναμένεται να επισκεφθεί σύντομα τον Ρώσο πρόεδρο Putin στο Βλαδιβοστόκ.

Ακούμε επίσης για τη Βόρεια Κορέα να στέλνει βλήματα πυροβολικού και άλλες στρατιωτικές προμήθειες στη Ρωσία, για την Κίνα που παρέχει τεχνολογία διπλής χρήσης και εξαρτήματα στη Ρωσία και για τη Ρωσία που προτείνει συνδυασμένες ασκήσεις με τη Βόρεια Κορέα και την Κίνα.

Η Ρωσία φέρεται να έχει προτείνει τη διεξαγωγή τριμερών ναυτικών ασκήσεων με τη Βόρεια Κορέα και την Κίνα στον Ινδο-Ειρηνικό, επισημοποιώντας ενδεχομένως μια ένωση μεταξύ χωρών που ήδη μεμονωμένα αποτελούν απειλές για την ασφάλεια των ΗΠΑ και των συμμάχων τους.

Σύμφωνα με το νοτιοκορεατικό πρακτορείο ειδήσεων Yonhap, η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών της Νότιας Κορέας αποκάλυψε την πρόταση στους νομοθέτες σε μια κεκλεισμένων των θυρών ενημέρωση τη Δευτέρα, υποστηρίζοντας ότι ο Ρώσος υπουργός Άμυνας  Sergei Shoigu πρόσφερε μια τέτοια επίδειξη συμμαχίας στη Βόρεια Κορέα κατά τη συνάντησή του με τον Ανώτατο Ηγέτη Kim Jong Un τον Ιούλιο.

Μόλις το περασμένο Σαββατοκύριακο, ο πρεσβευτής της Ρωσίας στη Βόρεια Κορέα, Alexander Matsegora, είπε στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ότι «φαίνεται σκόπιμο» να συμπεριληφθεί η Βόρεια Κορέα σε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις μεταξύ Ρωσίας και Κίνας.

Η Κίνα, μέχρι στιγμής, έχει σιωπήσει για την πρόταση. Και, επίσης, δεν υπάρχει ακόμη κανένα σημάδι ότι ο Kim Jong Un θα αποδεχθεί την πρόθεση της Ρωσίας, η οποία θα σηματοδοτούσε τις πρώτες ασκήσεις μεγάλης κλίμακας για το απομονωμένο κράτος από το τέλος του Πολέμου της Κορέας στη δεκαετία του 1950, αν και η Βόρεια Κορέα θα επωφεληθεί τα μέγιστα από την ένωση δυνάμεων με συγκριτικά πιο εκσυγχρονισμένους στρατούς.

Ο Bernard Loo, ανώτερος συνεργάτης που ειδικεύεται στη στρατιωτική και αμυντική πολιτική στη Σχολή Διεθνών Σπουδών S. Rajaratnam στη Σιγκαπούρη, λέει ότι η πρόταση είναι σχεδόν βέβαιο ότι υποκινείται από την πρόσφατα επισημοποιημένη τριμερή αμυντική συμμαχία ΗΠΑ-Ιαπωνίας-Νότιας Κορέας.

Τις τελευταίες δεκαετίες, ο Ινδο-Ειρηνικός έχει γίνει συχνά  σημείων ανάφλεξης ασφαλείας.

Η Κίνα ασκεί ολοένα και περισσότερο την επιρροή και τη στρατιωτική της δύναμη σε γειτονικά κράτη και θαλάσσια εδάφη, ωθώντας τις ΗΠΑ να υποστηρίξουν τα σύμφωνα ασφαλείας με τους εταίρους της στην περιοχή. Η πυρηνοποίηση είναι επίσης μια αυξανόμενη ανησυχία γύρω από την κορεατική χερσόνησο, καθώς η Βόρεια Κορέα συνεχίζει να εντείνει τις δοκιμές πυραύλων και τη φιλοπόλεμη ρητορική.

Μια πιθανή ναυτική άσκηση μεταξύ της Κίνας, της Ρωσίας και της Βόρειας Κορέας θα πλησίαζε ένα βήμα πιο κοντά στη δημιουργία ενός επίσημου ενιαίου μετώπου κατά των ΗΠΑ και των συμμάχων τους.

 Όμως, παρά το γεγονός ότι ο κόσμος φαινομενικά χωρίζεται σε δύο φατρίες με αυτή την πιθανή αντισυμμαχία, οι ειδικοί λένε ότι θα μπορούσε να έχει πραγματικά σταθεροποιητικό αποτέλεσμα, δημιουργώντας έλεγχο σε κάθε ένα από τα μέρη του από το να υποκινήσει μονομερώς τη σύγκρουση.

Η Ρωσία και η Κίνα, για παράδειγμα, είναι εν μέρει ευθυγραμμισμένες με την αποπυρηνικοποίηση της κορεατικής χερσονήσου, επομένως ενδέχεται να μην υποστηρίζουν τις συνεχείς απειλές της Βόρειας Κορέας να χρησιμοποιήσει το πυρηνικό της οπλοστάσιο. «Ενώ η Βόρεια Κορέα είναι προφανώς εταίρος, λόγω της σύγκλισης των στρατηγικών συμφερόντων της, δεν νομίζω ότι υπάρχει σύγκλιση όσον αφορά το τι πιστεύουν ότι πρέπει να κάνει η Βόρεια Κορέα», λέει ο Collin Koh, ειδικός σε θέματα Ναυτικές υποθέσεων στον Ειρηνικό στη Σχολή Διεθνών Σπουδών S. Rajaratnam στη Σιγκαπούρη.

Ωστόσο, ενώ οι ειδικοί συμφωνούν ότι η απειλή ενός πολέμου μεγάλων δυνάμεων δεν είναι πιθανό να αυξηθεί ακόμη και αν υλοποιηθεί αυτή η νέα τριμερής συμμαχία, θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην περιοχή αναγκάζοντας τα μικρότερα κράτη της περιοχής, τα οποία έχουν εδώ και καιρό τηρούν μια ουδετερότητα να πρέπει να διαλέξουν μία πλευρά.

Υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις μεγάλοι κίνδυνοι που εγκυμονεί αυτή η αναπτυσσόμενη τριμερής ιμπεριαλιστική εταιρική σχέση.

Το πρώτο είναι ότι η ουσιαστική βοήθεια της Βόρειας Κορέας και της Κίνας στη Ρωσία θα μπορούσε να παρατείνει τον πόλεμο στην Ουκρανία και να αυξήσει σημαντικά τη ζημιά που προκλήθηκε και το κόστος του πολέμου. 

Δεύτερον, η Κίνα και η Βόρεια Κορέα μπορεί να κάνουν περισσότερα από την αποστολή εξοπλισμού και προμηθειών στην Ουκρανία. Μπορεί επίσης να στείλουν κάποιο στρατιωτικό προσωπικό και ακόμη και τεχνικούς εμπειρογνώμονες. 

Κάτι τέτοιο θα μετατρέψει την Ουκρανία σε ένα εργαστήριο Ρωσίας-Κίνας-Βόρειας Κορέας για την εξέταση και τη βελτίωση διαφόρων όπλων και τακτικών στον πραγματικό πόλεμο. Αυτό δεν μοιάζει με αυτό που συνέβη με τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το αποτέλεσμα πιθανότατα θα είναι βελτιωμένες στρατιωτικές δυνατότητες και για τις τρεις χώρες.

Τέλος, επειδή και τα τρία μέλη αυτής της τριμερούς ιμπεριαλιστικής εταιρικής σχέσης επιδιώκουν να ελέγξουν εδάφη πέρα από τα σημερινά τους σύνορα, μπορεί κάποια στιγμή να αποφασίσουν να ξεκινήσουν πολέμους ταυτόχρονα.

Με μία ταυτόχρονη επίθεση, θα ασκούσαν τη μέγιστη πίεση στις στρατιωτικές δυνάμεις των αντιπάλων τους, όπως έκαναν οι δυνάμεις του Άξονα στις αρχές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ανησυχώντας για την πιθανότητα πολλαπλών πολέμων, για δεκαετίες οι Ηνωμένες Πολιτείες ανέπτυξαν τις στρατιωτικές τους δυνάμεις ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε δύο μεγάλους πολέμους ταυτόχρονα. 

Από την κυβέρνηση του Τζορτζ Μπους, αυτή η απαίτηση είχε προσαρμοστεί ώστε να κερδίζεις σε ένα θέατρο ενώ αντέχεις σε ένα άλλο.. Η προοπτική της ταυτόχρονης διεξαγωγής τριών μεγάλων θεάτρων πολέμου φαίνεται να είναι πολύ πέρα από τις τρέχουσες στρατιωτικές δυνατότητες των ΗΠΑ, ειδικά με το εξαντλημένο απόθεμα στρατιωτικού εξοπλισμού και προμηθειών.

 

➳ Πηγή: Time, RAND, RUSI, Foreign Affairs