Ακτιβιστές κατά των αμβλώσεων έχουν ξεκινήσει αυτό που αποκαλούν ιδιωτικά «Rolling Thunder» — μια συντονισμένη εκστρατεία πίεσης προς τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) για να επαναφέρει τους περιορισμούς στη μιφεπριστόνη (δραστική). Ένα δημοφιλές χάπι που χρησιμοποιείται για την άμβλωση. Όσοι υιοθετούν αυτήν τη στρατηγική σκοπεύουν επίσης να καταθέσουν νέες αγωγές κατά γιατρών που συνταγογραφούν φάρμακα άμβλωσης και να συνεχίσουν το lobbying για την πλήρη απόσυρση του φαρμάκου από την αγορά. 

Το σχέδιό τους βασίζεται σε μια νέα έκθεση που υποστηρίζει ότι η μιφεπριστόνη προκαλεί υψηλά ποσοστά επιπλοκών στην υγεία — σε αντίθεση με δεκαετίες αυστηρών ελέγχων ασφάλειας του φαρμάκου. Επικαλούμενος την έκθεση, ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Τζος Χόλεϊ κατέθεσε νομοσχέδιο την Τρίτη για την επαναφορά των περιορισμών στη μιφεπριστόνη και για να επιτρέπεται στους ασθενείς να μηνύουν παρόχους τηλεϊατρικών αμβλώσεων που το συνταγογραφούν. Αυτό συμβαίνει ενώ εξελίσσεται και μια άλλη νομική επίθεση κατά παρόχου αμβλώσεων στη Νέα Υόρκη, ο οποίος αντιμετωπίζει για πρώτη φορά κατηγορίες για το ότι συνταγογράφησε χάπια άμβλωσης στη μητέρα μιας ανήλικης έγκυου στη Λουιζιάνα. 

Ο FDA ενέκρινε τη μιφεπριστόνη πριν από 25 χρόνια και σήμερα χρησιμοποιείται σε δύο από τις τρεις αμβλώσεις στις ΗΠΑ. Τα χάπια άμβλωσης έχουν γίνει η πιο κοινή μέθοδος τερματισμού κύησης χάρη στο ιστορικό ασφάλειας, το χαμηλότερο κόστος και τη μειωμένη πρόσβαση σε δια ζώσης ιατρική φροντίδα. Παρόλο που οι πολιτείες αυστηροποίησαν τους νόμους κατά των αμβλώσεων μετά την ανατροπή της απόφασης Roe v. Wade το 2022, η πρόσβαση στα χάπια άμβλωσης έχει στην πραγματικότητα αυξηθεί σημαντικά από τότε — εξηγώντας γιατί το 2023 σημειώθηκαν περισσότερες αμβλώσεις στις ΗΠΑ από οποιαδήποτε χρονιά μετά το 2011. Η επαναφορά των ομοσπονδιακών περιορισμών θα μπορούσε ουσιαστικά να τερματίσει την πρόσβαση σε αμβλώσεις μέσω τηλεϊατρικής, την οποία χιλιάδες άνθρωποι σε πολιτείες με απαγορεύσεις χρησιμοποιούν κάθε μήνα. 

Αν και η παρούσα στρατηγική των ακτιβιστών επικεντρώνεται στις απαγορεύσεις τηλεϊατρικής, τον εκφοβισμό ιατρών και τη μείωση του χρονικού παραθύρου χρήσης της μιφεπριστόνης, οι ηγέτες του αντι-αμβλωτικού κινήματος δήλωσαν ξεκάθαρα σε ιδιωτική διαδικτυακή συνάντηση ότι αυτό είναι απλώς το «πρώτο βήμα» πριν επιδιώξουν την πλήρη απαγόρευση του φαρμάκου. 

Παράλληλα, η διοίκηση Τραμπ στέλνει ανάμεικτα μηνύματα. Τον Απρίλιο ο Μάρτι Μακάρι που προτάθηκε από τον Τραμπ για την ηγεσία του FDA, δήλωσε ότι δεν έχει «κανένα σχέδιο» να περιορίσει τη μιφεπριστόνη, αλλά «δεν μπορεί να υποσχεθεί» ότι ο οργανισμός δεν θα αντιδράσει σε μελλοντικά επιστημονικά δεδομένα ασφάλειας. Στην ακρόαση επιβεβαίωσής του για το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών τον Ιανουάριο, ο Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ δήλωσε επίσης ότι θα μελετήσει την ασφάλεια της μιφεπριστόνης και θα ακολουθήσει ό,τι αποφασίσει ο πρόεδρος. 

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, το Υπουργείο Δικαιοσύνης της κυβέρνησης Τραμπ ζήτησε από ομοσπονδιακό δικαστήριο να απορρίψει αγωγή τριών ρεπουμπλικανικών πολιτειών που επιδιώκουν να περιορίσουν την πρόσβαση στο φάρμακο. Όμως το Υπουργείο δεν υπερασπίστηκε ρητά την ασφάλεια της μιφεπριστόνης· απλώς απέρριψε το δικαίωμα των πολιτειών να αμφισβητήσουν την εξουσία του FDA. 

Οι ειδικοί στα δικαιώματα των αμβλώσεων βλέπουν την τελευταία κίνηση της κυβέρνησης Τραμπ ως μια προσπάθεια να προστατεύσει τη δυνατότητά της να περιορίσει τη χρήση της μιφεπριστόνης, καθιστώντας δυσκολότερο για τις «μπλε» πολιτείες (φιλελεύθερες πολιτείες) να προσφύγουν νομικά κατά των περιορισμών. H απόσυρση του φαρμάκου ή η επιβολή νέων περιορισμών δεν θα ήταν εύκολη υπόθεση — θα απαιτούσε σημαντικούς πόρους και δεδομένα προκειμένου ο FDA να μπορέσει να αιτιολογήσει την ανατροπή των προηγούμενων επιστημονικών του πορισμάτων. 

«Τίποτα από αυτά δεν συμβαίνει στον αέρα», δήλωσε η Άντζελα Βάσκες-Ζιρού, αντιπρόεδρος επικοινωνίας του Planned Parenthood Action Fund. «Αυτή η “επιστημονική” αναφορά-σκουπίδι, η καμπάνια Rolling Thunder… όλα είναι μέρος της ίδιας συντονισμένης προσπάθειας να τερματιστεί η πρόσβαση στην άμβλωση με κάθε δυνατό τρόπο». 

Στα τέλη Απριλίου ένα συντηρητικό think tank, το Ethics and Public Policy Center (EPPC) δημοσίευσε μια έκθεση που ισχυριζόταν ότι οι σοβαρές επιπλοκές από τα χάπια άμβλωσης είναι δραματικά υψηλότερες από ό,τι ήταν γνωστό μέχρι σήμερα. Η έκθεση δεν είχε υποβληθεί σε επιστημονική κρίση (peer review) και βασίστηκε σε ανάλυση δεδομένων ασφαλιστικών αξιώσεων για φαρμακευτικές αμβλώσεις μεταξύ 2017 και 2023. Υποστήριξε ότι σχεδόν το 11% των γυναικών που έλαβαν μιφεπριστόνη υπέστησαν «μόλυνση, αιμορραγία ή άλλο σοβαρό ή απειλητικό για τη ζωή παρενέργεια» — δηλαδή ποσοστό 22 φορές υψηλότερο από αυτό που αναγράφεται στην εγκεκριμένη ετικέτα του FDA. 

Οι ειδικοί στην “αναπαραγωγική υγεία” απέρριψαν τα ευρήματα και επισήμαναν το εκτενές σώμα έγκυρης έρευνας που επιβεβαιώνει την ασφάλεια της μιφεπριστόνης. «Τα επιστημονικά δεδομένα που διαθέτουμε για την ασφάλεια της φαρμακευτικής άμβλωσης είναι εξαιρετικά ισχυρά» δήλωσε η Brittni Frederiksen, αναπληρώτρια διευθύντρια πολιτικής υγείας των γυναικών στο ίδρυμα KFF. «Πρόσθετες μελέτες είναι πάντα ευπρόσδεκτες και οι ερευνητές συνεχίζουν να εξετάζουν την ασφάλεια και τη χρήση της φαρμακευτικής άμβλωσης. Αλλά μία μόνο έκθεση δεν πρόκειται να αναιρέσει ολόκληρο το σώμα των υπαρχόντων αποδείξεων». 

Οι νομικοί στον τομέα της υγείας άσκησαν επίσης κριτική στην ανάλυση, επισημαίνοντας ότι οι ασφαλιστικές αξιώσεις συχνά υπερεκτιμούν τις ιατρικές διαδικασίες για λόγους χρέωσης και μπορεί να οδηγήσουν σε παραπλανητικά συμπεράσματα ως προς τα πραγματικά αίτια ενός ιατρικού αποτελέσματος. Το συντηρητικό think tank πρότεινε μάλιστα ότι η μιφεπριστόνη προκάλεσε επικίνδυνες επιπλοκές όπως εξωμήτριες κυήσεις, κάτι το οποίο το φάρμακο δεν μπορεί να προκαλέσει. Το EPPC δέχτηκε τόσες πολλές ενστάσεις που οι συντάκτες της έκθεσης αναγκάστηκαν να δημοσιεύσουν μια ενότητα «συχνών ερωτήσεων» την Τετάρτη σε μια προσπάθεια υπεράσπισης της εργασίας τους. 

Δεν είναι ακόμη σαφές τι θα αποφασίσει τελικά ο Τραμπ. Κατά την προεκλογική του εκστρατεία δήλωσε ότι «δεν θα υποστήριζε ποτέ μια ομοσπονδιακή απαγόρευση των αμβλώσεων υπό οποιεσδήποτε συνθήκες». Από τότε που κέρδισε ο Τραμπ και η ομάδα του έχουν προσπαθήσει να κρατήσουν το ζήτημα των αμβλώσεων μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, σε αντίθεση με άλλα θέματα της ατζέντας του «Project 2025». Παρότι διόρισε τον Δρ. Μεχμέτ Οζ που είναι κατά των αμβλώσεων για να επιβλέπει τα Centers for Medicare and Medicaid Services, η επιλογή του για υπουργό Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών, Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ, έχει δηλώσει ότι στηρίζει το δικαίωμα στην άμβλωση. Η ομάδα του Τραμπ επίσης απέρριψε τον Ρότζερ Σεβερίνο για κορυφαία θέση στο HHS, κυρίως επειδή οι υπερσυντηρητικές απόψεις του για τις αμβλώσεις θεωρήθηκαν πολύ ακραίες — παρόλο που οργανώσεις κατά των αμβλώσεων πίεσαν έντονα υπέρ του. 

Οι ηγέτες του αντι-αμβλωτικού κινήματος ήταν πρόθυμοι να συμβιβαστούν με τον Τραμπ, προκειμένου να διατηρήσουν την εύνοιά του. 

Αν η συμμαχία κατά των αμβλώσεων καταφέρει να πιέσει τον FDA να περιορίσει την πρόσβαση, υπάρχουν διάφορα επίπεδα περιοριστικών ρυθμίσεων που μπορεί να επανέλθουν. 

Το πιο πιθανό είναι να επανέλθουν απαιτήσεις που χαλάρωσαν υπό τη διοίκηση Μπάιντεν, όπως ο κανονισμός που απαιτούσε φυσική παρουσία για τη χορήγηση του φαρμάκου. Άλλοι πιθανοί περιορισμοί περιλαμβάνουν: 

• Μείωση του χρονικού περιθωρίου για χρήση μιφεπριστόνης από 10 σε 7 εβδομάδες κύησης 
• Απαγόρευση διάθεσης του φαρμάκου από φαρμακεία (αντιστρέφοντας την απόφαση του 2023) 
• Εφαρμογή του νόμου Comstock για καθολική απαγόρευση της αποστολής του φαρμάκου ταχυδρομικά 

Μια άλλη πιθανή οδός θα ήταν ένα υπόμνημα από το HHS, εξ ονόματος του Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. που θα χαρακτήριζε τη μιφεπριστόνη ως «άμεση απειλή» για τη δημόσια υγεία. Σύμφωνα με την ομοσπονδιακή νομοθεσία, αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει στον υπουργό Υγείας να αποσύρει το φάρμακο από την αγορά. 

Η επίδραση τέτοιων μέτρων θα ξεπερνούσε τα όρια των πολιτειών που ήδη απαγορεύουν τις αμβλώσεις. Ακόμα και σε πολιτείες όπου η άμβλωση παραμένει νόμιμη, η τηλεϊατρική έχει διευρύνει σημαντικά την πρόσβαση — ιδίως για ανθρώπους σε απομακρυσμένες περιοχές, χωρίς εύκολη μετακίνηση ή δυνατότητα να λείπουν από τη δουλειά για πολλαπλές επισκέψεις σε κλινικές. 

Για την ώρα δεν είναι σαφές πώς θα αντιδράσει ο FDA. Πολλοί υποστηρικτές των ιδεών κατά των αμβλώσεων αισιοδοξούν ότι η έκθεση του EEPC θα δώσει αφορμή για αναθεώρηση των κανονισμών, αλλά μια τέτοια προσπάθεια θα απαιτούσε την έγκριση του Τραμπ. Παρότι ο ίδιος δέχεται ισχυρές πιέσεις από τη βάση του για να περιορίσει τη μιφεπριστόνη, κάποιοι υποστηρικτές των αμβλώσεων παραμένουν σκεπτικοί για το αν θα αφιερώσει πολιτικό κεφάλαιο σε αυτό το θέμα. 

*Με στοιχεία από το Vox.

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.