Οι προβλέψεις σχετικά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου είναι δυσοίωνες. Σε αυτήν την περίοδο πολιτικών ανακατατάξεων και συνεχιζόμενων διεθνών διαπραγματεύσεων πολλοί σπεύδουν να κατηγορήσουν τη μία ή την άλλη χώρα για τον ρόλο της στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής. Η απόδοση ευθυνών είναι περίπλοκη υπόθεση. Ποιες είναι αυτές όμως που ρυπαίνουν περισσότερο τον κόσμο;
Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ορυκτά καύσιμα και τη βιομηχανία θα φτάσουν τους 37,4 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα το 2024, σύμφωνα με προβλέψεις του Global Carbon Budget που κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα. Πρόκειται για αύξηση 0,8% σε σχέση με πέρυσι.
Αναλύοντας τα δεδομένα ανά χώρα, η Κίνα επιβαρύνει σήμερα όσο κανείς άλλος τον πλανήτη. Τη πρώτη θέση διατηρεί από το 2006. Η χώρα εκπέμπει σήμερα περίπου διπλάσιες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου από οποιοδήποτε άλλη. Ο τομέας της ηλεκτροπαραγωγής είναι η μεγαλύτερη πηγή εκπομπών της, καθώς το δίκτυο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον άνθρακα, το πλέον “ρυπογόνο” ορυκτό καύσιμο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η δεύτερη μεγαλύτερη απειλή παγκοσμίως και ακολουθεί η Ινδία. Οι συνολικές εκπομπές των 27 κρατών που αποτελούν την Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκονται στην επόμενη θέση, ακολουθούμενες από τη Ρωσία και την Ιαπωνία.
Το διοξείδιο του άνθρακα παραμένει σταθερό στην ατμόσφαιρα για εκατοντάδες χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι τα αέρια του θερμοκηπίου από το πρώτο εργοστάσιο άνθρακα, που άνοιξε στα τέλη του 19ου αιώνα συνεχίζουν να επηρεάζουν τη θέρμανση του πλανήτη ακόμη και σήμερα. Αν προσθέσουμε τις εκπομπές κάθε χώρας καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας της προκύπτει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τον μεγαλύτερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Η χώρα ευθύνεται για περίπου 24% της συνολικής κλιματικής ρύπανσης που έχει απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα μέχρι το 2023. Παρότι η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος επιβαρυντικός παράγοντας στο παρόν, έρχεται δεύτερη όσον αφορά τις ιστορικές εκπομπές, με ποσοστό 14%.
Αν τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θεωρηθούν ως μία κοινή οντότητα, τότε η ΕΕ είναι επίσης ανάμεσα στους μεγαλύτερους παράγοντες που προκάλεσαν την κατάσταση που βιώνουμε. Σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύθηκε στις 19 Νοεμβρίου από την ιστοσελίδα Carbon Brief, η Κίνα ξεπέρασε τα κράτη-μέλη της ΕΕ σε όρους ιστορικών εκπομπών το 2023 για πρώτη φορά.
Η Κίνα θα μπορούσε να φτάσει τις δυτικές χώρες τις επόμενες δεκαετίες, καθώς οι εκπομπές της είναι σημαντικές και συνεχώς αυξάνονται, ενώ οι ΗΠΑ και η ΕΕ παρουσιάζουν μικρές μειώσεις. Υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη: ο πληθυσμός. Η διαίρεση των συνολικών εκπομπών ενός κράτους με τον πληθυσμό του αποκαλύπτει πόσο ο μέσος πολίτης κάθε χώρας “συνεισφέρει” στην κλιματική αλλαγή σήμερα.
Οι χώρες με μικρότερους πληθυσμούς και οικονομίες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο και το αέριο συνήθως κατατάσσονται ψηλά σε αυτήν τη λίστα, όπως η Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Μεταξύ των μεγαλύτερων χωρών, η Αυστραλία έχει τις υψηλότερες εκπομπές CO2 ανά κάτοικο από ορυκτά καύσιμα, με τις ΗΠΑ και τον Καναδά να ακολουθούν.
Η κατανόηση της περίπλοκης εικόνας των παγκόσμιων εκπομπών είναι κρίσιμη, ειδικά κατά τη διάρκεια των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων (συμπεριλαμβανομένης της τρέχουσας συνάντησης στην COP29 στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν) για το πώς να βοηθήσουν οι αναπτυσσόμενες χώρες να χρηματοδοτήσουν τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Εξετάζοντας τις τρέχουσες εκπομπές, κάποιος θα περίμενε η χώρα με την μεγαλύτερη εκπομπή, δηλαδή η Κίνα να συνεισφέρει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στη χρηματοδότηση της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τις εκπομπές ανά κάτοικο και τις λεπτομέρειες για τις εθνικές οικονομίες, άλλες χώρες όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τα κράτη μέλη της ΕΕ αναδεικνύονται ως εκείνες που θα πρέπει να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις συνομιλίες.
Αυτό που είναι σαφές είναι ότι το παιχνίδι κατηγοριών γύρω από τις εκπομπές, είναι πιο περίπλοκο από ότι νομίζουμε. Δε φτάνει να αναδεικνύουμε απλά τους μεγαλύτερους παράγοντες ρύπανσης στο παρόν. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί τη συμμετοχή όλων. Όλοι μοιραζόμαστε την ατμόσφαιρα και όλοι θα συνεχίσουμε να νιώθουμε τις συνέπειες ενός κλιματικού συστήματος σε αλλαγή με απροσδόκητα αποτελέσματα.
*Με στοιχεία από το Technology Review.
☞︎ Διαβάστε επίσης: Πώς θα χρηματοδοτηθεί η μετάβαση του «φτωχού κόσμου» σε πράσινες τεχνολογίες
Οι προβλέψεις σχετικά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου είναι δυσοίωνες. Σε αυτήν την περίοδο πολιτικών ανακατατάξεων και συνεχιζόμενων διεθνών διαπραγματεύσεων πολλοί σπεύδουν να κατηγορήσουν τη μία ή την άλλη χώρα για τον ρόλο της στην πρόκληση της κλιματικής αλλαγής. Η απόδοση ευθυνών είναι περίπλοκη υπόθεση. Ποιες είναι αυτές όμως που ρυπαίνουν περισσότερο τον κόσμο;
Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ορυκτά καύσιμα και τη βιομηχανία θα φτάσουν τους 37,4 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα το 2024, σύμφωνα με προβλέψεις του Global Carbon Budget που κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα. Πρόκειται για αύξηση 0,8% σε σχέση με πέρυσι.
Αναλύοντας τα δεδομένα ανά χώρα, η Κίνα επιβαρύνει σήμερα όσο κανείς άλλος τον πλανήτη. Τη πρώτη θέση διατηρεί από το 2006. Η χώρα εκπέμπει σήμερα περίπου διπλάσιες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου από οποιοδήποτε άλλη. Ο τομέας της ηλεκτροπαραγωγής είναι η μεγαλύτερη πηγή εκπομπών της, καθώς το δίκτυο βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον άνθρακα, το πλέον “ρυπογόνο” ορυκτό καύσιμο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η δεύτερη μεγαλύτερη απειλή παγκοσμίως και ακολουθεί η Ινδία. Οι συνολικές εκπομπές των 27 κρατών που αποτελούν την Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκονται στην επόμενη θέση, ακολουθούμενες από τη Ρωσία και την Ιαπωνία.
Το διοξείδιο του άνθρακα παραμένει σταθερό στην ατμόσφαιρα για εκατοντάδες χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι τα αέρια του θερμοκηπίου από το πρώτο εργοστάσιο άνθρακα, που άνοιξε στα τέλη του 19ου αιώνα συνεχίζουν να επηρεάζουν τη θέρμανση του πλανήτη ακόμη και σήμερα. Αν προσθέσουμε τις εκπομπές κάθε χώρας καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας της προκύπτει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τον μεγαλύτερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Η χώρα ευθύνεται για περίπου 24% της συνολικής κλιματικής ρύπανσης που έχει απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα μέχρι το 2023. Παρότι η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος επιβαρυντικός παράγοντας στο παρόν, έρχεται δεύτερη όσον αφορά τις ιστορικές εκπομπές, με ποσοστό 14%.
Αν τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θεωρηθούν ως μία κοινή οντότητα, τότε η ΕΕ είναι επίσης ανάμεσα στους μεγαλύτερους παράγοντες που προκάλεσαν την κατάσταση που βιώνουμε. Σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύθηκε στις 19 Νοεμβρίου από την ιστοσελίδα Carbon Brief, η Κίνα ξεπέρασε τα κράτη-μέλη της ΕΕ σε όρους ιστορικών εκπομπών το 2023 για πρώτη φορά.
Η Κίνα θα μπορούσε να φτάσει τις δυτικές χώρες τις επόμενες δεκαετίες, καθώς οι εκπομπές της είναι σημαντικές και συνεχώς αυξάνονται, ενώ οι ΗΠΑ και η ΕΕ παρουσιάζουν μικρές μειώσεις. Υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη: ο πληθυσμός. Η διαίρεση των συνολικών εκπομπών ενός κράτους με τον πληθυσμό του αποκαλύπτει πόσο ο μέσος πολίτης κάθε χώρας “συνεισφέρει” στην κλιματική αλλαγή σήμερα.
Οι χώρες με μικρότερους πληθυσμούς και οικονομίες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο και το αέριο συνήθως κατατάσσονται ψηλά σε αυτήν τη λίστα, όπως η Σαουδική Αραβία, το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Μεταξύ των μεγαλύτερων χωρών, η Αυστραλία έχει τις υψηλότερες εκπομπές CO2 ανά κάτοικο από ορυκτά καύσιμα, με τις ΗΠΑ και τον Καναδά να ακολουθούν.
Η κατανόηση της περίπλοκης εικόνας των παγκόσμιων εκπομπών είναι κρίσιμη, ειδικά κατά τη διάρκεια των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων (συμπεριλαμβανομένης της τρέχουσας συνάντησης στην COP29 στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν) για το πώς να βοηθήσουν οι αναπτυσσόμενες χώρες να χρηματοδοτήσουν τις προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Εξετάζοντας τις τρέχουσες εκπομπές, κάποιος θα περίμενε η χώρα με την μεγαλύτερη εκπομπή, δηλαδή η Κίνα να συνεισφέρει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στη χρηματοδότηση της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τις εκπομπές ανά κάτοικο και τις λεπτομέρειες για τις εθνικές οικονομίες, άλλες χώρες όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τα κράτη μέλη της ΕΕ αναδεικνύονται ως εκείνες που θα πρέπει να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις συνομιλίες.
Αυτό που είναι σαφές είναι ότι το παιχνίδι κατηγοριών γύρω από τις εκπομπές, είναι πιο περίπλοκο από ότι νομίζουμε. Δε φτάνει να αναδεικνύουμε απλά τους μεγαλύτερους παράγοντες ρύπανσης στο παρόν. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί τη συμμετοχή όλων. Όλοι μοιραζόμαστε την ατμόσφαιρα και όλοι θα συνεχίσουμε να νιώθουμε τις συνέπειες ενός κλιματικού συστήματος σε αλλαγή με απροσδόκητα αποτελέσματα.
*Με στοιχεία από το Technology Review.
☞︎ Διαβάστε επίσης: Πώς θα χρηματοδοτηθεί η μετάβαση του «φτωχού κόσμου» σε πράσινες τεχνολογίες
