Πώς είναι να ανακαλύπτεις ότι μία τοπική κυβέρνηση έχει πουλήσει μια σειρά κρατικών περιουσιακών στοιχείων συμπεριλαμβανομένων δύο δεξαμενών νερού; Τα οικονομικά μίας μικρής πόλης, καθώς και του γειτονικού λιμανιού του Τσινγκντάο βρίσκονταν υπό πίεση αναγκάζοντας τους αξιωματούχους να αναζητήσουν νέες πηγές εσόδων. Αυτό σήμαινε την πώληση σημαντικών κομματιών περιφερειακής υποδομής.

Πολίτες σε πόλεις και κωμοπόλεις σε ολόκληρη την επικράτεια της Κίνας παλεύουν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσπαθούν να αναζωογονήσουν την οικονομία, τα φορολογικά έσοδα συνεχίζουν να μειώνονται. Μια κρίση στον τομέα των ακινήτων επιδεινώνει την κατάσταση, πλήττοντας την πώληση δικαιωμάτων χρήσης γης σε κατασκευαστές ακινήτων που συνήθως αποτελούν μία από τις βασικές πηγές εσόδων τους. Τα έσοδα από τη γη έπεσαν στο 26% των συνολικών εσόδων των τοπικών αρχών πέρυσι από 36% το 2020. Έτσι, οι αξιωματούχοι αναγκάζονται να βρουν τρόπους να συγκεντρώσουν χρήματα, όσο άβολες κι αν είναι αυτές οι λύσεις. Το ρεύμα της εποχής φαίνεται πως έφτασε και σε αυτήν την άκρη του κόσμου.

Οι φορείς εκμετάλλευσης λεωφορείων σε μικρές πόλεις αναστέλλουν τις υπηρεσίες τους. Δημόσιοι υπάλληλοι χαμηλής βαθμίδας παραπονιούνται για καθυστερήσεις ή περικοπές στους μισθούς τους. Οι φοροεισπράκτορες ανατρέχουν δεκαετίες πίσω για ανείσπρακτους λογαριασμούς και οι διοικήσεις των πόλεων υπό πίεση και συνθήκες ακραίας σύγχυσης αυξάνουν τα πρόστιμα για παραπτώματα, όπως οι τροχαίες παραβάσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Γουζχού, στη νότια Κίνα. Στη συγκεκριμένη περιοχή αυτά τα πρόστιμα παρέχουν πλέον σχεδόν το 50% των εσόδων που αποφέρουν οι φόροι σε σύγκριση με λιγότερο από 8% στις περισσότερες πόλεις. Αφού για πάνω από μια δεκαετία είχαν καταργήσει τα διόδια στους αυτοκινητοδρόμους, επαρχίες όπως η Ανχούι, η Γκανσού και η Σαντόνγκ έχουν αρχίσει να τα επιβάλλουν ξανά. Πιθανώς όμως να είναι ήδη αργά, προκειμένου να εξασφαλίσουν και πάλι την ισορροπία τους.

Εύλογα γεννήθηκε το ερώτημα, γιατί να μην πουλήσουν μερικά περιουσιακά στοιχεία; Οι τοπικοί χρηματοοικονομικοί αναλυτές επιμένουν ότι οι πόλεις έχουν σπουδαίο πλούτο που δεν αξιοποιείται στο μέγιστο. Αυτή ήταν όμως μία κεντρική απόφαση διαχρονικά. Ελέγχουν την πώληση γης και διαθέτουν ποικίλα χαρτοφυλάκια που περιλαμβάνουν συμμετοχές σε κρατικές επιχειρήσεις, πάρκα, υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, σιδηροδρομικές γραμμές και βουδιστικούς ναούς. Εάν οι αξιωματούχοι μπορέσουν να αξιοποιήσουν έστω και ένα μικρό μέρος αυτών, ενοικιάζοντάς τα ή πουλώντας τα στον ιδιωτικό τομέα μπορεί να καταφέρουν να καλύψουν ορισμένα κενά στους προϋπολογισμούς τους.

Αν και υπήρξαν κάποιες πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων στο παρελθόν, η κεντρική κυβέρνηση άρχισε να προωθεί ενεργά την ιδές των ιδιωτικοποιήσεων το 2022 όταν κάλεσε τις τοπικές κυβερνήσεις να διαπραγματευτούν για τα περιουσιακά τους στοιχεία ως ένα μέσο μείωσης του χρέους. Στη συνέχεια με βάση ένα έγγραφο που κυκλοφόρησε από το Κρατικό Συμβούλιο, το υπουργικό συμβούλιο της Κίνας καθοδηγούσε τις 12 πιο υπερχρεωμένες επαρχίες να «σπάσουν τα δοχεία και να πουλήσουν το σίδερο», μια ιδιωματική έκφραση που σημαίνει πως πρέπει να γίνει η ύστατη προσπάθεια για συγκέντρωση κεφαλαίων.

Πολλές περιοχές έχουν ήδη προχωρήσει τις διαδικασίες μη χάνοντας χρόνο. Μέχρι τον Μάιο, η κυβέρνηση του Γκαντζχού είχε συγκεντρώσει 370 εκατ. γιουάν (50 εκατ. δολάρια) επιτρέποντας σε δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης και λεωφορείων να πουλήσουν οικόπεδα σε ενδιαφερόμενους. Μια περιφέρεια στο Τσονγκτσίνγκ, μια νοτιοδυτική μητρόπολη, ανακοίνωσε τον Αύγουστο ότι θα «σπάσει τα δοχεία» για να ανακουφίσει την κρίση χρέους στην οποία είχε περιέλθει με στόχο να δει ξανά προς το φως. Κάποιες τοπικές κυβερνήσεις συνδυάζουν πιο επιθυμητά κυβερνητικά έργα με περιουσιακά στοιχεία που θέλουν να ξεφορτωθούν πιέζοντας τους αγοραστές να πάρουν ανεπιθύμητα κτίρια γραφείων ή βιομηχανικά πάρκα μαζί με τα υπόλοιπα. Όλα τα παραπάνω εξηγούν τις οικονομικές πιέσεις που οδηγούν την Κίνα σε πώληση κρατικών περιουσιακών στοιχείων, περιγράφοντας γλαφυρά τις προκλήσεις και τις αντιδράσεις που αυτή η επιλογή προκαλεί.

*Με στοιχεία από το Economist.

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.