Η τελευταία γραμμή άμυνας της Ευρώπης απέναντι στην Άκρα Δεξιά βρίσκεται πλέον στη Γερμανία. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Ντ. Βανς, αφού πρώτα έδωσε στους Ευρωπαίους μια διάλεξη περί ελευθερίας του λόγου που θύμιζε Γκέμπελς, συναντήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Μόναχο με την Άλις Βάιντελ, ηγέτιδα του AfD, του ακροδεξιού κόμματος της Γερμανίας.
Ανάλογα, ο Έλον Μασκ εμφανίστηκε πρόσφατα σε συνέδριο του AfD, προτρέποντας τα στελέχη του και δηλώνοντας ότι οι Γερμανοί δεν έχουν τίποτα για το οποίο να ντρέπονται από το παρελθόν τους! Η μαύρη ειρωνεία που κυκλοφορεί στο Μόναχο μετά την ομιλία του Βανς είναι πως οι Αμερικανοί συμμετείχαν στην αποναζιστικοποίηση της Γερμανίας μετά το 1945, αλλά τώρα δείχνουν να επενδύουν στη… νέα ναζιστικοποίησή της!
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν το AfD στη δεύτερη θέση, πίσω από το συντηρητικό CDU, ενώ τα κόμματα της σημερινής κυβέρνησης – SPD, Πράσινοι και FDP – έχουν δει καταστροφική πτώση στη στήριξή τους. Στη Γερμανία κυριαρχεί μια διάχυτη αίσθηση παρακμής, με την οικονομία να θεωρείται υποτονική, την ακρίβεια να προκαλεί αυξανόμενη ανησυχία, και ένα γενικευμένο συναίσθημα ότι η πρώην ατμομηχανή της Ευρώπης έχει χάσει τον δρόμο της.
Το Μεταναστευτικό στο επίκεντρο
Δύο μεγάλα ζητήματα κυριαρχούν σε αυτές τις εκλογές, τις οποίες πολλοί θεωρούν καθοριστικές τόσο για το μέλλον της Γερμανίας όσο και για την Ευρώπη: το μεταναστευτικό και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Στο μεταναστευτικό, η Γερμανία – μαζί με τη Σουηδία – ήταν από τις χώρες που άνοιξαν περισσότερο τις πόρτες τους στους Σύρους πρόσφυγες το 2015, με το σύνθημα της Μέρκελ «Wir schaffen das» («Θα τα καταφέρουμε») να σηματοδοτεί τη γερμανική πρόθεση να υποδεχθεί και να ενσωματώσει μετανάστες. Αυτή η πολιτική είχε και οικονομική διάσταση, καθώς η γερμανική βιομηχανία, αντιμέτωπη με δημογραφική γήρανση, χρειαζόταν εργατικά χέρια. Πολλοί από τους νέους μετανάστες εντάχθηκαν σε προγράμματα μαθητείας και μπήκαν στο εργατικό δυναμικό.
Ωστόσο, τα πράγματα άλλαξαν δραματικά τα τελευταία χρόνια. Με την ανεργία να αυξάνεται και τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία να αντιμετωπίζει σοβαρές κρίσεις, η αρχική υποδοχή των μεταναστών έχει μετατραπεί σε “επιφυλακτικότητα”. Και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι για πολλούς Γερμανούς ψηφοφόρους, το μεταναστευτικό είναι το κορυφαίο ζήτημα της εκλογικής ατζέντας.
Η πρόσφατη σειρά επιθέσεων από απορριφθέντες αιτούντες άσυλο και μετανάστες – συμπεριλαμβανομένης μιας επίθεσης την περασμένη εβδομάδα στο Μόναχο, σε χριστουγεννιάτικες αγορές, από έναν Αφγανό ισλαμιστή – έχει αξιοποιηθεί από το AfD και τα δεξιά μέσα ενημέρωσης, ανεβάζοντας ακόμα περισσότερο την πολιτική ένταση. Η επίθεση στο Μόναχο είχε στόχο διαδήλωση συνδικάτων, και ένας από τους συνδικαλιστές, του οποίου οι σύντροφοι τραυματίστηκαν, εμφανίστηκε στη γερμανική Deutsche Welle καλώντας τους Γερμανούς ψηφοφόρους να μην επιτρέψουν στην Άκρα Δεξιά να εκμεταλλευτεί την επίθεση για να εντείνει το κυνήγι μαγισσών εναντίον μεταναστών και εθνοτικών μειονοτήτων.
Το AfD, από την πλευρά του, έχει δεσμευτεί στην προεκλογική του εκστρατεία ότι θα υποστηρίξει αναγκαστικές απελάσεις όλων των μεταναστών από τη Γερμανία. Μάλιστα, για να ενισχύσει το μήνυμά του, κυκλοφόρησε προπαγανδιστικό βίντεο που θυμίζει κάτι από τη ναζιστική Γερμανία, με ξανθιές αεροσυνοδούς και πιλότους να τραγουδούν για τις απελάσεις, ενώ συνοδεύουν “μελαμψούς” επιβάτες προς την επιβίβαση σε αεροπλάνο!
Η Ουκρανία ως κεντρικό ζήτημα για τους ψηφοφόρους
Το άλλο μεγάλο θέμα αυτών των εκλογών είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία, και λόγω των πρόσφατων γεγονότων στο Μόναχο, αλλά και της αυξανόμενης αίσθησης στην Ευρώπη ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη απομακρύνονται στη στρατηγική τους για το θέμα, το ζήτημα αναμένεται να κυριαρχήσει στην εκλογική επικαιρότητα.
Η Γερμανία είχε πάντα στενότερη εμπλοκή στην Ανατολική Ευρώπη, και η εξωτερική της πολιτική θεωρούσε τις σχέσεις με τη Ρωσία κρίσιμες. Ο ρόλος της επόμενης γερμανικής κυβέρνησης στην αντίδραση της Ευρώπης σε μια ενδεχόμενη ειρηνευτική συμφωνία θα είναι καθοριστικός, καθώς η χώρα εξακολουθεί να διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές βάσεις παραγωγής όπλων.
Το AfD και το BSW υποστηρίζουν ότι η Γερμανία δεν πρέπει να έχει καμία ανάμιξη στον πόλεμο και ότι η Ουκρανία πρέπει να αφεθεί στη μοίρα της. Το AfD θεωρείται ευρέως φιλοπουτινικό κόμμα, με κοινωνικό πρόγραμμα που ευθυγραμμίζεται σε πολλά σημεία με το Κρεμλίνο – από τις αντι-LGBTQ θέσεις έως τη γενικότερη συντηρητική ατζέντα.
Αρχικά, το BSW κέρδισε μεγάλη υποστήριξη χάρη στη θέση του κατά του πολέμου, αλλά και στην αντίθεσή του στις κυρώσεις που οδήγησαν στη διακοπή του φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου προς τη Γερμανία. Η Βάγκενκνεχτ, η ηγέτιδα του κόμματος, προέβαλε το επιχείρημα ότι οι Γερμανοί εργαζόμενοι πληρώνουν το κόστος του πολέμου στην Ουκρανία μέσω των αυξημένων λογαριασμών ενέργειας.
Το AfD προβάλλει αντίστοιχα επιχειρήματα, υποστηρίζοντας ότι η ύφεση στη γερμανική οικονομία οφείλεται στη διακοπή της ροής φθηνού ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και στην αύξηση του κόστους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μετά την απόφαση της Μέρκελ να εγκαταλείψει την πυρηνική ενέργεια υπέρ της πράσινης μετάβασης.
Το CDU, το οποίο φαίνεται ότι θα κερδίσει τις εκλογές, είχε υποστηρίξει ότι θα λειτουργήσει ως ανάχωμα στην Άκρα Δεξιά. Ωστόσο, αυτό το αφήγημα καταρρίφθηκε όταν χρησιμοποίησε τις ψήφους του AfD για να περάσει ένα νομοσχέδιο στο Μπούντεσταγκ για το κλείσιμο των γερμανικών συνόρων στους μετανάστες. Αν και η πρόταση δεν πέρασε, το περιστατικό έστειλε το μήνυμα στους ψηφοφόρους ότι το CDU είναι διατεθειμένο να συνεργαστεί με την Άκρα Δεξιά, παρά τις δημόσιες διαψεύσεις του.
Οι Πράσινοι, που συμμετέχουν στη σημερινή κυβέρνηση, έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη πτώση στη στήριξή τους, καθώς θεωρούνται υπεύθυνοι για την προώθηση περιβαλλοντικών μέτρων που έχουν οικονομικό κόστος για τον μέσο πολίτη. Η Δεξιά έχει εκμεταλλευτεί στο έπακρο αυτή την αντίδραση, ιδιαίτερα στο ζήτημα των λογαριασμών ενέργειας.
Θα ανακάμψει η Die Linke;
Η Αριστερά, (Die Linke), ναι, το παραδοσιακό αριστερό κόμμα της Γερμανίας, το οποίο παράδοξα κυριαρχούσε μέχρι πρόσφατα στην πρώην Ανατολική Γερμανία, έχει υποστεί τεράστιες εκλογικές απώλειες, καθώς και μαζική μείωση μελών, πολλά από τα οποία ήταν μεγαλύτερης ηλικίας και πλέον έχουν στραφεί προς το BSW. Επιπλέον, η καταστροφική στάση του κόμματος στο Παλαιστινιακό τού στοίχισε τη στήριξη των νεότερων και μεταναστευτικών κοινοτήτων. Ωστόσο, εντελώς απρόσμενα, η Die Linke παρουσιάζει δημοσκοπική άνοδο, ενώ έχει κερδίσει χιλιάδες νέα μέλη.
Σε πρόσφατο σεμινάριο στο Βερολίνο, που διοργάνωσε το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, επικρατούσε κλίμα αισιοδοξίας, και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το κόμμα ξεπέρασε το BSW, φτάνοντας πλέον στο 6%. Σε μεγάλο βαθμό, αυτή η ανάκαμψη οφείλεται στο γεγονός ότι είναι ένα από τα ελάχιστα κόμματα που αντιστέκονται σθεναρά στις επιθέσεις κατά των μεταναστών και υποστηρίζουν την αναδιανομή του πλούτου σε μια Γερμανία που φτωχαίνει και βυθίζεται στη δυσαρέσκεια.
Οι εκλογικοί χάρτες δείχνουν ότι σχεδόν ολόκληρη η πρώην Ανατολική Γερμανία θα πέσει στα χέρια του AfD, με το Βερολίνο να αντιστέκεται στηρίζοντας το SPD και τη Die Linke. Ο πλουσιότερος νότος αναμένεται να στηρίξει το CDU, ενώ πολλές από τις παλιές βιομηχανικές ζώνες της Δυτικής Γερμανίας θα πάνε στο SPD. Η Die Linke παραμένει ισχυρή στον βόρειο τομέα, καθώς και στις πόλεις Βρέμη και Αμβούργο.
Οι δημοσκοπήσεις ρώτησαν τους Γερμανούς με ποιο κόμμα θα ήθελαν να συνεργαστεί το CDU αν κερδίσει την εξουσία. Η πλειοψηφία απάντησε το SPD, με το AfD στη δεύτερη θέση. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν το CDU θα κρατήσει το “τείχος προστασίας” και θα εισέλθει σε μια «μεγάλου συνασπισμού» τύπου Μέρκελ με το SPD, ή αν θα δοκιμάσει κάτι διαφορετικό.
Μια νέα μεγάλη συγκυβέρνηση θα μπορούσε να σημάνει το τέλος του SPD και να οδηγήσει στη διάλυση της σοσιαλδημοκρατίας στη χώρα όπου γεννήθηκε.
Αυτές οι γερμανικές εκλογές είναι πράγματι κομβικές τόσο για τη Γερμανία όσο και για την Ευρώπη. Όπως είχε προειδοποιήσει ο Μπέρτολτ Μπρεχτ μετά το 1945, αυτές οι εξελίξεις δείχνουν ότι ο φασισμός είναι ζωντανός, είναι καλά κρυμμένος και είναι έτοιμος να ξαναγεννηθεί.
*Με στοιχεία από το A*CR.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
Η τελευταία γραμμή άμυνας της Ευρώπης απέναντι στην Άκρα Δεξιά βρίσκεται πλέον στη Γερμανία. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Ντ. Βανς, αφού πρώτα έδωσε στους Ευρωπαίους μια διάλεξη περί ελευθερίας του λόγου που θύμιζε Γκέμπελς, συναντήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο Μόναχο με την Άλις Βάιντελ, ηγέτιδα του AfD, του ακροδεξιού κόμματος της Γερμανίας.
Ανάλογα, ο Έλον Μασκ εμφανίστηκε πρόσφατα σε συνέδριο του AfD, προτρέποντας τα στελέχη του και δηλώνοντας ότι οι Γερμανοί δεν έχουν τίποτα για το οποίο να ντρέπονται από το παρελθόν τους! Η μαύρη ειρωνεία που κυκλοφορεί στο Μόναχο μετά την ομιλία του Βανς είναι πως οι Αμερικανοί συμμετείχαν στην αποναζιστικοποίηση της Γερμανίας μετά το 1945, αλλά τώρα δείχνουν να επενδύουν στη… νέα ναζιστικοποίησή της!
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν το AfD στη δεύτερη θέση, πίσω από το συντηρητικό CDU, ενώ τα κόμματα της σημερινής κυβέρνησης – SPD, Πράσινοι και FDP – έχουν δει καταστροφική πτώση στη στήριξή τους. Στη Γερμανία κυριαρχεί μια διάχυτη αίσθηση παρακμής, με την οικονομία να θεωρείται υποτονική, την ακρίβεια να προκαλεί αυξανόμενη ανησυχία, και ένα γενικευμένο συναίσθημα ότι η πρώην ατμομηχανή της Ευρώπης έχει χάσει τον δρόμο της.
Το Μεταναστευτικό στο επίκεντρο
Δύο μεγάλα ζητήματα κυριαρχούν σε αυτές τις εκλογές, τις οποίες πολλοί θεωρούν καθοριστικές τόσο για το μέλλον της Γερμανίας όσο και για την Ευρώπη: το μεταναστευτικό και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Στο μεταναστευτικό, η Γερμανία – μαζί με τη Σουηδία – ήταν από τις χώρες που άνοιξαν περισσότερο τις πόρτες τους στους Σύρους πρόσφυγες το 2015, με το σύνθημα της Μέρκελ «Wir schaffen das» («Θα τα καταφέρουμε») να σηματοδοτεί τη γερμανική πρόθεση να υποδεχθεί και να ενσωματώσει μετανάστες. Αυτή η πολιτική είχε και οικονομική διάσταση, καθώς η γερμανική βιομηχανία, αντιμέτωπη με δημογραφική γήρανση, χρειαζόταν εργατικά χέρια. Πολλοί από τους νέους μετανάστες εντάχθηκαν σε προγράμματα μαθητείας και μπήκαν στο εργατικό δυναμικό.
Ωστόσο, τα πράγματα άλλαξαν δραματικά τα τελευταία χρόνια. Με την ανεργία να αυξάνεται και τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία να αντιμετωπίζει σοβαρές κρίσεις, η αρχική υποδοχή των μεταναστών έχει μετατραπεί σε “επιφυλακτικότητα”. Και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι για πολλούς Γερμανούς ψηφοφόρους, το μεταναστευτικό είναι το κορυφαίο ζήτημα της εκλογικής ατζέντας.
Η πρόσφατη σειρά επιθέσεων από απορριφθέντες αιτούντες άσυλο και μετανάστες – συμπεριλαμβανομένης μιας επίθεσης την περασμένη εβδομάδα στο Μόναχο, σε χριστουγεννιάτικες αγορές, από έναν Αφγανό ισλαμιστή – έχει αξιοποιηθεί από το AfD και τα δεξιά μέσα ενημέρωσης, ανεβάζοντας ακόμα περισσότερο την πολιτική ένταση. Η επίθεση στο Μόναχο είχε στόχο διαδήλωση συνδικάτων, και ένας από τους συνδικαλιστές, του οποίου οι σύντροφοι τραυματίστηκαν, εμφανίστηκε στη γερμανική Deutsche Welle καλώντας τους Γερμανούς ψηφοφόρους να μην επιτρέψουν στην Άκρα Δεξιά να εκμεταλλευτεί την επίθεση για να εντείνει το κυνήγι μαγισσών εναντίον μεταναστών και εθνοτικών μειονοτήτων.
Το AfD, από την πλευρά του, έχει δεσμευτεί στην προεκλογική του εκστρατεία ότι θα υποστηρίξει αναγκαστικές απελάσεις όλων των μεταναστών από τη Γερμανία. Μάλιστα, για να ενισχύσει το μήνυμά του, κυκλοφόρησε προπαγανδιστικό βίντεο που θυμίζει κάτι από τη ναζιστική Γερμανία, με ξανθιές αεροσυνοδούς και πιλότους να τραγουδούν για τις απελάσεις, ενώ συνοδεύουν “μελαμψούς” επιβάτες προς την επιβίβαση σε αεροπλάνο!
Η Ουκρανία ως κεντρικό ζήτημα για τους ψηφοφόρους
Το άλλο μεγάλο θέμα αυτών των εκλογών είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία, και λόγω των πρόσφατων γεγονότων στο Μόναχο, αλλά και της αυξανόμενης αίσθησης στην Ευρώπη ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη απομακρύνονται στη στρατηγική τους για το θέμα, το ζήτημα αναμένεται να κυριαρχήσει στην εκλογική επικαιρότητα.
Η Γερμανία είχε πάντα στενότερη εμπλοκή στην Ανατολική Ευρώπη, και η εξωτερική της πολιτική θεωρούσε τις σχέσεις με τη Ρωσία κρίσιμες. Ο ρόλος της επόμενης γερμανικής κυβέρνησης στην αντίδραση της Ευρώπης σε μια ενδεχόμενη ειρηνευτική συμφωνία θα είναι καθοριστικός, καθώς η χώρα εξακολουθεί να διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές βάσεις παραγωγής όπλων.
Το AfD και το BSW υποστηρίζουν ότι η Γερμανία δεν πρέπει να έχει καμία ανάμιξη στον πόλεμο και ότι η Ουκρανία πρέπει να αφεθεί στη μοίρα της. Το AfD θεωρείται ευρέως φιλοπουτινικό κόμμα, με κοινωνικό πρόγραμμα που ευθυγραμμίζεται σε πολλά σημεία με το Κρεμλίνο – από τις αντι-LGBTQ θέσεις έως τη γενικότερη συντηρητική ατζέντα.
Αρχικά, το BSW κέρδισε μεγάλη υποστήριξη χάρη στη θέση του κατά του πολέμου, αλλά και στην αντίθεσή του στις κυρώσεις που οδήγησαν στη διακοπή του φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου προς τη Γερμανία. Η Βάγκενκνεχτ, η ηγέτιδα του κόμματος, προέβαλε το επιχείρημα ότι οι Γερμανοί εργαζόμενοι πληρώνουν το κόστος του πολέμου στην Ουκρανία μέσω των αυξημένων λογαριασμών ενέργειας.
Το AfD προβάλλει αντίστοιχα επιχειρήματα, υποστηρίζοντας ότι η ύφεση στη γερμανική οικονομία οφείλεται στη διακοπή της ροής φθηνού ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και στην αύξηση του κόστους των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μετά την απόφαση της Μέρκελ να εγκαταλείψει την πυρηνική ενέργεια υπέρ της πράσινης μετάβασης.
Το CDU, το οποίο φαίνεται ότι θα κερδίσει τις εκλογές, είχε υποστηρίξει ότι θα λειτουργήσει ως ανάχωμα στην Άκρα Δεξιά. Ωστόσο, αυτό το αφήγημα καταρρίφθηκε όταν χρησιμοποίησε τις ψήφους του AfD για να περάσει ένα νομοσχέδιο στο Μπούντεσταγκ για το κλείσιμο των γερμανικών συνόρων στους μετανάστες. Αν και η πρόταση δεν πέρασε, το περιστατικό έστειλε το μήνυμα στους ψηφοφόρους ότι το CDU είναι διατεθειμένο να συνεργαστεί με την Άκρα Δεξιά, παρά τις δημόσιες διαψεύσεις του.
Οι Πράσινοι, που συμμετέχουν στη σημερινή κυβέρνηση, έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη πτώση στη στήριξή τους, καθώς θεωρούνται υπεύθυνοι για την προώθηση περιβαλλοντικών μέτρων που έχουν οικονομικό κόστος για τον μέσο πολίτη. Η Δεξιά έχει εκμεταλλευτεί στο έπακρο αυτή την αντίδραση, ιδιαίτερα στο ζήτημα των λογαριασμών ενέργειας.
Θα ανακάμψει η Die Linke;
Η Αριστερά, (Die Linke), ναι, το παραδοσιακό αριστερό κόμμα της Γερμανίας, το οποίο παράδοξα κυριαρχούσε μέχρι πρόσφατα στην πρώην Ανατολική Γερμανία, έχει υποστεί τεράστιες εκλογικές απώλειες, καθώς και μαζική μείωση μελών, πολλά από τα οποία ήταν μεγαλύτερης ηλικίας και πλέον έχουν στραφεί προς το BSW. Επιπλέον, η καταστροφική στάση του κόμματος στο Παλαιστινιακό τού στοίχισε τη στήριξη των νεότερων και μεταναστευτικών κοινοτήτων. Ωστόσο, εντελώς απρόσμενα, η Die Linke παρουσιάζει δημοσκοπική άνοδο, ενώ έχει κερδίσει χιλιάδες νέα μέλη.
Σε πρόσφατο σεμινάριο στο Βερολίνο, που διοργάνωσε το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, επικρατούσε κλίμα αισιοδοξίας, και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το κόμμα ξεπέρασε το BSW, φτάνοντας πλέον στο 6%. Σε μεγάλο βαθμό, αυτή η ανάκαμψη οφείλεται στο γεγονός ότι είναι ένα από τα ελάχιστα κόμματα που αντιστέκονται σθεναρά στις επιθέσεις κατά των μεταναστών και υποστηρίζουν την αναδιανομή του πλούτου σε μια Γερμανία που φτωχαίνει και βυθίζεται στη δυσαρέσκεια.
Οι εκλογικοί χάρτες δείχνουν ότι σχεδόν ολόκληρη η πρώην Ανατολική Γερμανία θα πέσει στα χέρια του AfD, με το Βερολίνο να αντιστέκεται στηρίζοντας το SPD και τη Die Linke. Ο πλουσιότερος νότος αναμένεται να στηρίξει το CDU, ενώ πολλές από τις παλιές βιομηχανικές ζώνες της Δυτικής Γερμανίας θα πάνε στο SPD. Η Die Linke παραμένει ισχυρή στον βόρειο τομέα, καθώς και στις πόλεις Βρέμη και Αμβούργο.
Οι δημοσκοπήσεις ρώτησαν τους Γερμανούς με ποιο κόμμα θα ήθελαν να συνεργαστεί το CDU αν κερδίσει την εξουσία. Η πλειοψηφία απάντησε το SPD, με το AfD στη δεύτερη θέση. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν το CDU θα κρατήσει το “τείχος προστασίας” και θα εισέλθει σε μια «μεγάλου συνασπισμού» τύπου Μέρκελ με το SPD, ή αν θα δοκιμάσει κάτι διαφορετικό.
Μια νέα μεγάλη συγκυβέρνηση θα μπορούσε να σημάνει το τέλος του SPD και να οδηγήσει στη διάλυση της σοσιαλδημοκρατίας στη χώρα όπου γεννήθηκε.
Αυτές οι γερμανικές εκλογές είναι πράγματι κομβικές τόσο για τη Γερμανία όσο και για την Ευρώπη. Όπως είχε προειδοποιήσει ο Μπέρτολτ Μπρεχτ μετά το 1945, αυτές οι εξελίξεις δείχνουν ότι ο φασισμός είναι ζωντανός, είναι καλά κρυμμένος και είναι έτοιμος να ξαναγεννηθεί.
*Με στοιχεία από το A*CR.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
