Ήταν η 7η Οκτωβρίου του 2023. Η Χαμάς κάνει την κίνησή της στη σκακιέρα. Ένα “λάθος” που είναι ικανό να πυροδοτήσει αλυσιδωτές εξελίξεις και να οδηγήσει στην καταστροφή τη Μέση Ανατολή και τον κόσμο ένα βήμα πριν από έναν Παγκόσμιο Πόλεμο. Από τους 1.200 Ισραηλινούς που σκοτώθηκαν από τη Χαμάς έως τους πάνω από 40.000 Παλαιστίνιους που έχουν σκοτωθεί από το Ισραήλ στον πόλεμο από τότε το ανθρώπινο κόστος της σύγκρουσης είναι τρομακτικό και συνεχώς αυξάνεται. Η συμφωνία για κατάπαυση του πυρός και μία εκεχειρία όσο κοντά μοιάζει, τόσο μακριά είναι..

Όπως δείχνει η δραματική στρατιωτική κλιμάκωση των τελευταίων εβδομάδων οι συνέπειες συμπληρώνοντας έναν χρόνο εξαπλώνονται όλο και περισσότερο. Η Μέση Ανατολή φλέγεται, με Ισραηλινούς στρατιώτες να μάχονται με τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο και άμεσες εχθροπραξίες μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Ο κίνδυνος για έναν πλήρους κλίμακας περιφερειακό πόλεμο αυξάνεται.

Η καταστροφική διαχείριση της σύγκρουσης από την Αμερική δεν έχει μόνο αποτύχει να σταματήσει τη ροή αίματος, αλλά έχει επίσης προκαλέσει σοβαρή ζημιά στην ήδη τρωτή αξιοπιστία της ως εγγυητή της διεθνούς τάξης. Ο πόλεμος έχει επίσης δημιουργήσει νέες μορφές παγκόσμιας αστάθειας. Οι Χούθι αντάρτες στην Υεμένη έχουν προκαλέσει χάος στη διεθνή ναυτιλία, αποδεικνύοντας πώς μια καλοτοποθετημένη τρομοκρατική ομάδα μπορεί να συνιστά σοβαρή απειλή για την παγκόσμια οικονομία χρησιμοποιώντας σχετικά χαμηλού κόστους όπλα.

Η ζωή για τους κατοίκους της Γάζας ήταν δύσκολη πριν από την 7η Οκτωβρίου, λόγω ενός συνδυασμού ισραηλινών περιορισμών στο εμπόριο και την κίνηση και της θεοκρατικής διακυβέρνησης της Χαμάς. Αλλά από τότε, η στρατιωτική απάντηση του Ισραήλ έχει καταστήσει τη ζωή αφόρητη. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Υγείας της Γάζας, σχεδόν 42.000 άνθρωποι στη Γάζα έχουν σκοτωθεί τον τελευταίο χρόνο. Αυτό αντιπροσωπεύει περίπου το 2% του συνόλου του πληθυσμού της Λωρίδας της Γάζας, το αναλογικό ισοδύναμο 6,5 εκατομμυρίων Αμερικανών να πεθαίνουν σε έναν πόλεμο. Οι Ισραηλινές εκτιμήσεις για τους μαχητές της Χαμάς που σκοτώθηκαν — μεταξύ 17.000 και 18.000 — υποδεικνύουν ότι περίπου το 60% των νεκρών είναι άμαχοι.

Τα επίσημα δεδομένα που συγκέντρωσε το Al Jazeera δείχνουν ότι τουλάχιστον τα μισά από τα σπίτια στη Λωρίδα της Γάζας είναι κατεστραμμένα ή κατεστραμμένα. Το ίδιο ισχύει και για το 80% των “εμπορικών εγκαταστάσεων” και το 85% των σχολικών κτιρίων. Τον Μάιο ο ΟΗΕ εκτίμησε ότι πιθανότατα υπάρχουν 10.000 Παλαιστίνιοι νεκροί παγιδευμένοι κάτω από τα ερείπια και ότι μπορεί να χρειαστούν έως τρία χρόνια για να ανασυρθούν όλοι οι σοροί.

Το 90% των κατοίκων της Γάζας έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους. Η ποσότητα της τροφής είναι ελάχιστη και σχεδόν κάθε κάτοικος έχει δυσκολίες να τις βρει επαρκείς ποσότητες σύμφωνα με μια διεθνή έκθεση εμπειρογνωμόνων που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο. Δεδομένα του ΟΗΕ περίπου την ίδια περίοδο διαπίστωσαν ότι 50.000 παιδιά στη Γάζα υποσιτίζονται. Η υγειονομική υποδομή της Γάζας έχει καταρρεύσει. Τα ποσοστά των ασθενειών εκτοξεύονται. Έκθεση του Απριλίου από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα διαπίστωσε ότι ο αριθμός των περιπτώσεων διάρροιας έχει αυξηθεί 25 φορές σε σύγκριση με τον προπολεμικό μέσο όρο.

Το 2024, η ισραηλινή κυβέρνηση κατέσχεσε επίσημα περισσότερα από εννέα τετραγωνικά μίλια γης από τους Παλαιστίνιους — το μεγαλύτερο ποσό που έχει κατασχεθεί σε οποιοδήποτε έτος από τη συμφωνία του Όσλο της δεκαετίας του 1990, η οποία έδωσε στους Παλαιστίνιους ένα μέτρο αυτοδιάθεσης στη Δυτική Όχθη. Ο περασμένος χρόνος ήταν επίγεια κόλαση για τους Παλαιστίνιους.

Το αποτέλεσμα είναι ότι, αν ο πόλεμος τελείωνε αύριο, η Χαμάς θα παρέμενε άθικτη και η κυρίαρχη δύναμη στη Λωρίδα της Γάζας. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα μπορέσει να επανασυνταχθεί ως η κυβερνητική δύναμη στη Γάζα ξανά, εν μέρει λόγω της αυξανόμενης υποστήριξης μεταξύ του παλαιστινιακού πληθυσμού. Σύμφωνα με την έγκυρη δημοσκόπηση του Παλαιστινιακού Κέντρου Πολιτικής και Έρευνας (PCPSR), το 36% των Παλαιστινίων υποστηρίζει αυτή τη στιγμή τη Χαμάς — σχεδόν διπλάσιο από την υποστήριξη προς τον πιο μετριοπαθή αντίπαλο, την Φατάχ (21%). Πριν από τον πόλεμο, η Φατάχ είχε μια μικρή πλειοψηφία στην ίδια δημοσκόπηση (26-22%).

Από την άλλη πλευρά οι Ισραηλινοί είναι γενικά απελπισμένοι με την ικανότητα της κυβέρνησής τους να διαχειριστεί τόσο τη σύγκρουση με τους Παλαιστίνιους όσο και τις δικές τους βασικές ανάγκες. Μια σειρά αποτυχιών, που κυμαίνονται από την αδυναμία να υποστηριχθούν οι Ισραηλινοί που εκτοπίστηκαν την 7η Οκτωβρίου μέχρι την αποτυχία να επιστραφούν οι όμηροι, έχει κάνει τους Ισραηλινούς να αμφισβητούν αν η κυβέρνηση τους είναι ικανή για τις πιο βασικές αρμοδιότητες της διακυβέρνησης. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση διαπίστωσε ότι μόνο το 17% των Ισραηλινών εξέφρασε υψηλό βαθμό εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση τους.

Η πρόσφατη επιθετική επίθεση του Ισραήλ κατά της Χεζμπολάχ, συμπεριλαμβανομένης της δολοφονίας του μακροχρόνιου αρχηγού της Χασάν Νασράλλα και της πλειοψηφίας της ανώτερης ηγεσίας αποτελεί ισχυρό πλήγμα για τη φιλοιρανική οργάνωση, που στο παρελθόν εκτόπισε περίπου 60.000 Ισραηλινούς πολίτες από τα σπίτια τους κατά μήκος των βόρειων συνόρων. Η στόχευση της Χεζμπολάχ, η οποία είναι βαθιά ενσωματωμένη στον λιβανέζικο πληθυσμό έχει υψηλό κόστος σε ζωές. Και έχουμε δει σε πολλούς πρόσφατους πολέμους ότι οι τακτικές νίκες δεν ισοδυναμούν με στρατηγική επιτυχία. Ο τελικός στόχος του Ισραήλ — η διάσπαση του “άξονα αντίστασης” υπό την ηγεσία του Ιράν που περιλαμβάνει τη Χεζμπολάχ, τη Χαμάς, τις ιρακινές πολιτοφυλακές και τους Χούθι στην Υεμένη — δεν έχει επιτευχθεί ακόμα.

Εάν η τρέχουσα ισραηλινή επιχείρηση στο Λίβανο φανεί υπερβολικά επιτυχής, το Ιράν θα το θεωρήσει μεγάλη απειλή. Η Χεζμπολάχ είναι ο πιο σημαντικός περιφερειακός proxy του Ιράν, και το μεγάλο οπλοστάσιο ρουκετών της ομάδας αποτελεί έναν ισχυρό αποτρεπτικό παράγοντα κατά οποιασδήποτε ισραηλινής επίθεσης στα ιρανικά συμφέροντα. Εάν η Χεζμπολάχ φαίνεται ότι βρίσκεται στα πρόθυρα στρατιωτικής ήττας, το Ιράν θα μπορούσε να απελευθερώσει και άλλους proxies καθώς και τον δικό του στρατό για να προσπαθήσει να γυρίσει την κατάσταση. Αυτό θα σήμαινε έναν πλήρους κλίμακας ανοιχτό πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και της ιρανικής συμμαχίας — πολύ μεγαλύτερης έκτασης από τη φετινή εκτόξευση πυραύλων κατά του Ισραήλ.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει υιοθετήσει μια παράξενη και συγκεχυμένη προσέγγιση στον πόλεμο της Γάζας. Μετά την αρχική έκφραση άνευ όρων υποστήριξης προς το Ισραήλ, η κυβέρνηση έχει επικρίνει την προσέγγιση του Νετανιάχου, εκφράζοντας επιφυλάξεις ότι ο πρωθυπουργός δεν διαθέτει μια αξιόπιστη στρατηγική για το τέλος του πολέμο Οι ΗΠΑ ισχυρίζονται ότι υποστηρίζουν την ειρήνη, ενώ παρέχουν τα όπλα για να διεξάγουν πόλεμο και φαίνεται ότι αντιμετωπίζουν τα εγκλήματα πολέμου διαφορετικά ανάλογα με το αν τα διαπράττει ένας σύμμαχος ή ένας εχθρός.

Ο πόλεμος στη Γάζα σηματοδοτεί το χάος όχι μόνο την Μέση Ανατολή και έχει αποδυναμώσει τη θέση της Αμερικής απέναντι στους αυταρχικούς ηγέτες. Δίνει την ώθηση σε νέες πηγές παγκόσμιου χάους, οι οποίες θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν περαιτέρω μια διεθνή τάξη που ήδη αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Οι εκλογές στις ΗΠΑ και η πιθανή επιστροφή Τραμπ στη θέση του Προέδρου τρομάζει …

Χωριστά, έχουν προκύψει σημαντικές διαιρέσεις μέσα σε παγκόσμιες πολιτικές φατρίες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες η οργή για την πολεμική πολιτική του Μπάιντεν έχει απομακρύνει τους μουσουλμανικούς και αραβικούς ψηφοφόρους — μια κρίσιμη ομάδα στην πολιτεία-κλειδί του Μίσιγκαν. Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να παίξει έναν υλικό ρόλο στις εκλογές του Νοεμβρίου, καθώς οι εντάσεις γύρω από τη Γάζα θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ, ενός ανθρώπου που προσωποποιεί την παγκόσμια αναταραχή, στην προεδρία της πιο ισχυρής χώρας του κόσμου.

Με λίγα λόγια, ζούμε ήδη σε έναν κόσμο που έχει θεμελιωδώς αλλάξει από τη σφαγή που διέπραξε η Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου και την αιματηρή αντίποινα του Ισραήλ. Οι εξελίξεις τρέχουν με μορφή χιονοστιβάδας και μένει να φανεί τι μας ξημερώνει κυριολεκτικά κάθε ημέρα…