Οι επιβάτες του αεροσκάφους SQ321 που κατευθυνόταν από το Λονδίνο προς τη Σιγκαπούρη, έζησαν σκηνές “απόλυτου τρόμου”, όταν το Boeing 777-300ER επλήγη από έντονες αναταράξεις προκαλώντας σοβαρούς τραυματισμούς και τον θάνατο ενός επιβάτη. Το Νοσοκομείο Smitivej, στην Μπανγκόκ, ανέφερε ότι 104 άτομα νοσηλεύτηκαν και 58 παραμένουν στο νοσοκομείο, 20 από τους οποίους νοσηλεύονται στη μονάδα εντατικής θεραπείας.

Ο Andrew Davies, Βρετανός επιβάτης στο Boeing 777-300ER, είπε στο Radio 5 Live του BBC ότι το αεροπλάνο “έπεσε ξαφνικά… [με] πολύ μικρή προειδοποίηση”.«Αυτό που θυμάμαι περισσότερο είναι να βλέπω αντικείμενα και πράγματα να πετούν στον αέρα. Ήμουν καλυμμένος με καφέ. Ήταν απίστευτα έντονες αναταράξεις». Ένας άλλος επιβάτης είπε ότι όσοι δεν φορούσαν ζώνες ασφαλείας»».

«Πολύ ξαφνικά υπήρξε μια πολύ δραματική πτώση, οπότε όλοι όσοι κάθονταν και δεν φορούσαν ζώνη ασφαλείας, εκτοξεύτηκαν αμέσως στο ταβάνι», είπε στο Reuters ο 28χρονος φοιτητής Dzafran Azmir.
«Είδα ανθρώπους από τον άλλο διάδρομο να πηγαίνουν τελείως οριζόντια, να χτυπούν το ταβάνι και να προσγειώνονται με τρομακτικό τρόπο..».

Οι ατμοσφαιρικές αναταράξεις μπορεί να συμβούν οπουδήποτε, αλλά είναι πολύ πιο συχνές σε ορισμένες διαδρομές ενώ κάποιες συγκυρίες ενισχύουν την πιθανότητα δημιουργίας τους.

Εάν ένα αεροσκάφος απογειώνεται ή προσγειώνεται πίσω από άλλο αεροσκάφος, ο άνεμος που δημιουργείται από τον κινητήρα και τα άκρα των πτερυγίων του αεροσκάφους μπορεί να προκαλέσει «αναταράξεις αφύπνισης» για αυτό που βρίσκεται πίσω, υπογραμμίζει η Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας  Ενώ σύμφωνα με το Conversation, κοντά στο επίπεδο του εδάφους, ενδέχεται να υπάρχουν αναταράξεις λόγω των ισχυρών ανέμων που σχετίζονται με τα καιρικά μοτίβα που κινούνται στην περιοχή κοντά σε ένα αεροδρόμιο.

Ενώ οι αναταράξεις αλλάζουν ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, ορισμένες περιοχές και διαδρομές είναι πιο επιρρεπείς σε αυτές από άλλες. Σε υψηλότερα υψόμετρα, για παράδειγμα μπορεί να υπάρξουν ξανά αναταράξεις (αν πετάτε κοντά σε άλλο αεροσκάφος) ή αναταράξεις λόγω ανοδικών ή καθοδικών αναταράξεων από καταιγίδα.  Τα μοτίβα των αναταράξεων χαρτογραφούνται ώστε οι αεροπορικές εταιρείες προγραμματίσουν εκ των προτέρων εναλλακτικά αεροδρόμια σε περίπτωση έντονης δραστηριότητας των καιρικών συνθηκών.

ασφάλεια αερομεταφορών Boeing
Πηγή: Turbli

Η κλιματική αλλαγή όμως αναμένεται να ενισχύσει τις πιθανότητες ατμοσφαιρικών αναταράξεων και να τις κάνει πιο έντονες. Στην πραγματικότητα, ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι οι αναταράξεις έχουν ήδη επιδεινωθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε πέρυσι βρήκε στοιχεία για μεγάλες αυξήσεις στις αναταράξεις στον καθαρό αέρα μεταξύ 1979 και 2020. Σε ορισμένες τοποθεσίες οι έντονες αναταράξεις αυξήθηκαν έως και 55%.

Εκτός όμως από ατυχήματα που οφείλονται σε αναταράξεις και απότομη εναλλαγή των καιρικών συνθηκών, τα τελευταία χρόνια γινόμαστε μάρτυρες αυξανόμενων ατυχημάτων και σκανδάλων σχετικά με την ασφάλεια ειδικά της εταιρείας Boeing.

Σκάνδαλα και οικονομικές απώλειες στην Boeing

Η Boeing, που κάποτε φημιζόταν ως πρωτοπόρος της αεροπορίας και το όνομά της ήταν συνώνυμο με την ασφάλεια και την πρωτοπορία της μηχανικής, αντιμετώπισε μια ταραχώδη περίοδο που χαρακτηρίστηκε από σκάνδαλα ασφάλειας, πτώση της φήμης και εκπληκτικές οικονομικές απώλειες.

Το τραγικό αυτό περιστατικό έρχεται να προστεθεί σε μία σειρά προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Boeing εδώ και τουλάχιστον 5 χρόνια με τα αεροπλάνα της.

  • Το 2018 και 2019 υπήρξαν δύο θανατηφόρες συντριβες του 737 Max που σκότωσαν 346 άτομα
  • Στις 21 Μαρτίου 2022, η πτήση 5735 της China Eastern Airlines, που εκτελούσε ένα Boeing 737-800, συνετρίβη κατά τη διαδρομή από το διεθνές αεροδρόμιο Kunming Changshui προς το διεθνές αεροδρόμιο Guangzhou Baiyun σκοτώνοντας και τους 132 επιβαίνοντες.
  • Στην αρχή του έτους μια πόρτα έσκασε στα πλάγια ενός Alaska Airlines 737 Max, αφήνοντας μια ανοιχτή τρύπα στο πλάι του αεροπλάνου. Αυτό το περιστατικό είχε ως αποτέλεσμα την προσωρινή ακινητοποίηση ορισμένων 737 Max σε εθνικό επίπεδο, ακολουθούμενη από ακροάσεις στο Κογκρέσο, καθυστερήσεις παραγωγής και παράδοσης, πολλαπλές ομοσπονδιακές έρευνες – συμπεριλαμβανομένης μιας ποινικής έρευνας – και ένα απόθεμα που έχασε το 1/4 της αξίας του φέτος, κουρεύοντας περισσότερο από 40 δισεκατομμύρια δολάρια από την αγοραία αποτίμηση της εταιρείας.
  • Τον Μάρτη του 2024, ένα 787 Dreamliner έχασε ύψος ξαφνικά κατά τη διάρκεια της πτήσης, τραυματίζοντας δεκάδες επιβάτες, αφού ένας πιλότος είπε ότι έχασε προσωρινά τον έλεγχο του αεροσκάφους. Ο πιλότος κατάφερε να ανακτήσει και να προσγειώσει το αεροπλάνο με ασφάλεια, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές τι προκάλεσε την τόσο δραματική πτώση της πτήσης LATAM από την Αυστραλία στη Νέα Ζηλανδία. Η LATAM το αποκάλεσε «τεχνικό συμβάν».
  • Τον Απρίλιο μέρος ενός καλύμματος κινητήρα ενός Boeing 737-800 στην πτήση 3695 της Southwest Airlines, με προορισμό το Χιούστον του Τέξας από το Ντένβερ του Κολοράντο, αποκολλήθηκε και που χτύπησε ένα πτερύγιο κατά την απογείωση. Το αεροπλάνο επέστρεψε στο Ντένβερ, όπου προσγειώθηκε με ασφάλεια. S5jba5AJ-hzoEooxB_x_PF28

Οι αεροπορικές εταιρείες είναι αναστατωμένες τόσο από την ποιότητα των αεροπλάνων που παίρνουν από την Boeing όσο και από το γεγονός ότι η Boeing δεν θα μπορέσει να παραδώσει τα αεροπλάνα στα οποία υπολόγιζαν φέτος, καθώς η ζήτηση επιβατών συνεχίζει να αυξάνεται σε επίπεδα ρεκόρ.

Ο Michael O’Leary, Διευθύνων Σύμβουλος της Ryanair, της μεγαλύτερης αεροπορικής εταιρείας της Ευρώπης και που πετά μόνο με αεροπλάνα Boeing 737, είπε στο CNN την περασμένη εβδομάδα ότι όποτε απαιτούνται παραδόσεις αεροσκαφών Boeing «περνάμε 48 ώρες ελέγχοντάς το αεροπλάνο για σφάλματα, παραλείψεις ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να μην έχουν προσέξει.” Και ενώ δεν έχουν βρει κάτι σημαντικά τραγικό σε αυτούς τους ελέγχους, εντοπίζουν τακτικά μικρά προβλήματα όπως εργαλεία κάτω από σανίδες δαπέδου και λαβές καθισμάτων που λείπουν, κάτι που «δείχνει, νομίζω, έλλειψη προσοχής σε ζητήματα ποιότητας στη λεπτομέρεια στη Boeing. »

Η Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αεροπορίας (FAA), εξέδωσε μια έκθεση τον Φεβρουάριο ασκώντας έντονη κριτική για την κουλτούρα ασφάλειας στη Boeing, μετά από δύο θανατηφόρες συντριβές και πολλά χρόνια ζητημάτων ασφάλειας και ποιότητας στην προβληματική εταιρεία κατασκευής αεροσκαφών.

Παρά τους επαναλαμβανόμενους ισχυρισμούς της Boeing για τη δέσμευσή της στις διαδικασίες ασφαλείας, η έκθεση υποστήριξε ότι δεν βρήκε «αντικειμενικά στοιχεία μιας θεμελιώδης δέσμευσης για την ασφάλεια που να ταιριάζει με τις περιγραφές της Boeing για αυτόν τον στόχο». Ορισμένοι υπάλληλοι της Boeing δεν κατάλαβαν τον ρόλο τους στην ασφάλεια και φοβήθηκαν για αντίποινα επειδή έθεσαν ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια. «Η FAA εντόπισε ζητήματα μη συμμόρφωσης στον έλεγχο της διαδικασίας κατασκευής της Boeing, στον χειρισμό και αποθήκευση εξαρτημάτων και στον έλεγχο προϊόντων»,Ο οργανισμός έδωσε στην εταιρεία 90 ημέρες για να καταλήξει σε ένα σχέδιο για να διορθώσει τα ζητήματα ασφάλειας και ποιότητας σύμφωνα με δημοσιεύματα του CNN.

Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η παρακμή της Boeing μπορεί να αναχθεί σε μια θεμελιώδη αλλαγή στην εταιρική της κουλτούρα, που χαρακτηρίζεται από την ιεράρχηση των κερδών έναντι της ασφάλειας και της ποιότητας.

Η συγχώνευση της εταιρείας με τη McDonnell Douglas  το 1997 σηματοδότησε ένα σημείο καμπής, καθώς στελέχη με οικονομικό υπόβαθρο ανέλαβαν ηγετικούς ρόλους, απομακρύνοντας την Boeing από τις μηχανοκεντρικές ρίζες της. Η Boeing, που παλαιότερα θεωρούνταν εταιρεία με γνώμονα την αριστεία της μηχανικής, έπεσε κάτω από την κυριαρχία μέτρων μείωσης του κόστους και κινήσεων αποδοτικότητας, θυσιάζοντας την ποιότητα επιδιώκοντας βραχυπρόθεσμα οικονομικά οφέλη.

Υπό τη θητεία του CEO Jim McNerney, η εστίαση της Boeing μετατοπίστηκε προς τη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας, συχνά σε βάρος των προτύπων ασφάλειας και μηχανικής. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Επιτροπής Μεταφορών της Βουλής των Αντιπροσώπων, Peter DeFazio η μετεγκατάσταση των κεντρικών γραφείων της εταιρείας στο Σικάγο το 2001  συμβόλιζε μια απομάκρυνση από την κληρονομιά της εταιρείας, αφιαρώντας κορυφαία στελέχη από τις διαδικασίες παραγωγής και τις γραμμές συναρμολόγησης. Η αυξανόμενη εξάρτηση της Boeing από την εξωτερική ανάθεση και τις συνεργασίες προμηθευτών διέβρωσε περαιτέρω τον έλεγχο της ποιότητας, οδηγώντας σε πτώση των προτύπων κατασκευής και της επίβλεψης.

Οικονομική κρίση και ασφάλεια αερομεταφορών

Η πανδημία και οι υφέσεις στην οικονομία παγκοσμίως φαίνεται να έχουν επηρεάσει την ασφάλεια των αερομεταφορών σε ολόκληρο των κλάδο.

Μία μελέτη  διερεύνησε τη σχέση μεταξύ αεροπορικών ατυχημάτων και συμβάντων για τις εμπορικές αεροπορικές εταιρείες, με τις τιμές των καυσίμων, την αστάθεια της χρηματιστηριακής αγοράς, την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής και τα επιτόκια των γραμματίων του Δημοσίου. Τα ευρήματά υποδηλώνουν ότι οι περισσότερες από τις υπό εξέταση μεταβλητές παρουσιάζουν ισχυρή συσχέτιση με την ασφάλεια των αεροπορικών εταιρειών. Η ανάλυση των οικονομικών δεδομένων των αεροπορικών εταιρειών, των παραβιάσεων υγείας και ασφάλειας, μαζί με τα επίπεδα ικανοποίησης των εργαζομένων στις αεροπορικές εταιρείες, υποδηλώνουν ότι είναι πιο πιθανό η οικονομία να επηρεάζει την ασφάλεια των αερομεταφορών μέσω διαχειριστικών αποφάσεων. Αυτή η μελέτη επιβεβαιώνει θεωρητικές προβλέψεις σχετικά με μειώσεις στα πρότυπα ποιότητας των επιχειρήσεων σε περιόδους οικονομικής πίεσης και περιορισμών ρευστότητας.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, η οποία αποδεκάτισε την ευρωπαϊκή αεροπορική βιομηχανία, χάθηκαν περίπου 18.000  θέσεις εργασίας πιλότων. Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές (ETF) εκτιμά ότι περίπου το 58,5% των εργαζομένων στα αεροδρόμια έχασαν τη δουλειά τους, καθώς και περίπου 191.000 ευρωπαίοι εργαζόμενοι στην αεροπορία. Η European Cockpit Association (ECA) , ένας οργανισμός που αποτελείται από πιλότους και εμπειρογνώμονες της αεροπορικής βιομηχανίας, δηλώνει ότι οι απολύσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας έπληξαν σκληρά τη βιομηχανία, κοστίζοντας στη βιομηχανία πολλούς από τους έμπειρους εργαζομένους της. Το καλοκαίρι του 2022, αυτές οι απολύσεις, σε συνδυασμό με την άνευ προηγουμένου ζήτηση για προσιτά αεροπορικά εισιτήρια, σημαίνει ότι το προσωπικό ωθήθηκε στα όριά του. Οι αεροπορικές εταιρείες δυσκολεύονται να προσλάβουν νέο προσωπικό και πιλότους, ειδικά λόγω του αντιληπτού κινδύνου εργασίας στον κλονισμένο κλάδο μετά την πανδημία συμφωνα με τον ο γενικό γραμματέα του ECA Philip von Schöppenthau.

Το πλήρωμα και οι πιλότοι προσλαμβάνονται τώρα όλο και περισσότερο μέσω πρακτορείων, συμβάσεων μηδενικών ωρών και ως αυτοαπασχολούμενου προσωπικού. Αυτό έχει οδηγήσει σε σταδιακά πιο απρόβλεπτες συνθήκες εργασίας, αμοιβής και εκπροσώπησης. Υπάλληλοι της Ryanair παραπονέθηκαν για υψηλές ώρες εργασίας και άδικες αμοιβές, λέγοντας μάλιστα ότι το προσωπικό μερικές φορές δεν είχε πόσιμο νερό και άλλα απαραίτητα σύμφωνα με την εφημερίδα Brussels Times.

Το ECA περιέγραψε αυτές τις νέες συνθήκες ως μια μορφή social dumping ( πρακτική κατά την οποία οι εργοδότες χρησιμοποιούν φθηνότερο εργατικό δυναμικό από αυτό που είναι συνήθως διαθέσιμο στον τόπο παραγωγής ή πώλησής τους ).

«Η τρέχουσα κρίση δεν είναι απλώς το αποτέλεσμα απλών υλικοτεχνικών προβλημάτων, ξαφνικών ελλείψεων προσωπικού και συμφορήσεων μετά την πανδημία», υποστηρίζει ο Otjan de Bruijn, Πρόεδρος του ECA. «Τα σημερινά προβλήματα είναι τελικά η σαφής συνέπεια της πολυετούς περικοπής του κόστους, του social dumping, της κακής διαχείρισης και της έλλειψης οράματος κοινωνικής βιωσιμότητας σε όλα τα επίπεδα της αεροπορικής βιομηχανίας. Αυτός ο κλάδος διοικείται όλο και περισσότερο από διαχειριστές φύλλων excel, αντιμετωπίζοντας τους ανθρώπους ως εμπόρευμα και βάζοντας σε προτεραιότητα τα βραχυπρόθεσμα κέρδη σε σχέση με τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και την ποιότητα των υπηρεσιών».