«Τι ωραίος που είσαι!», «Τι ψηλή κοπέλα, μπράβο!», «Είσαι τόσο αδύνατη, σε ζηλεύω» και πάει λέγοντας. Σας φαίνονται οικείες αυτές οι ατάκες; Μα φυσικά. Η ερώτηση, ρητορική. Η ωραιότητα, η λεπτότητα, η κομψότητα, το μπόι, το σθένος, το παράστημα, η καλή φυσική κατάσταση. Όλα αυτά που θαυμάζει η κοινωνία, εκκινώντας εν μέρει και από τις φυσικές ροπές του ανθρώπινου εγκεφάλου ο οποίος αξιολογεί ως υγιές και άρα ταιριαστό για εκείνον, συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Η κοινωνία έχει επέμβει ως συνθήκη στην βιολογία και έτσι οι πάλαι ποτέ μαυριδερές κοπέλες ήταν οι αντιερωτικές σκλάβες, στα 90s ήταν ο ορισμός του hot και τώρ η απόχρωση του δέρματος μάς είναι αδιάφορη. Κάποτε, οι άντρες φορούσαν τακούνια και ρουζ, μέχρι πρόσφατα αυτό θεωρείτο κωμική ή αποκριάτικη πράξη, τώρα το new masculinism περιλαμβάνει θηλυκότροπη μόδα και…η κουβέντα γύρω από αυτά είναι τεράστια.
Με την λέξη χοντρός τι γίνεται; Κανείς δεν αυτοπεριγραφόταν, μέχρι πρόσφατα, έτσι. Κανείς δεν θα έλεγε σε μια εφαρμογή γνωριμιών ότι είναι ψηλός, χοντρός, πρασινομάτης. Μέχρι πρόσφατα, υπήρχαν οι λέξεις “γεματούλα”, “εύσωμος”, “με καμπύλες”, συμπηρώστε ελεύθερα. Η πολιτική ορθότητα που επήλθε τα τελευταία λίγα χρόνια, όπως έχουμε ξαναγράψει, έχει καλές κατά βάση προθέσεις. Να μην είναι οι λέξεις πληγωτικές για ανθρώπους που εξαιτίας των φορτίων που φέρουν οι συγκεκριμένες λέξεις έχουν υποφέρει στην ζωή τους. Αν δηλαδή για μένα το να λέω “πούστης” δεν έχει πολλή σημασία, ας το δείξω στην πράξη, απλώς μην λέγοντάς το-γιατί για κάποιον άνθρωπο αυτή η λέξη μπορεί να είναι το μαχαίρι του.
Πορείες περηφάνειας για την σεξουαλικότητα (περήφανες αδερφές/περήφανες τσούλες κοκ) και viral Instagram λογαριασμοί με παχιά, γυμνά σώματα, ανοιχτές συζητήσεις και χιούμορ από ανάπηρα άτομα σε σχέση με την αναπηρία τους εξελίσσουν τα πρώτα άβολα (;) χρόνια της επέλασης της πολιτικής ορθότητας στα χρόνια της περίφημης επανοικειοποίησης των λέξεων. Αυτή είναι η μεγάλη νίκη. Αν δεν με πειράζει που με λες αδερφάρα ή χοντρό, σε αποδυναμώνω. Απαξιώνω την λέξη με τον τρόπο που εσύ, ο ομοφοβικός ή ο χονδροφοβικός ή ο μαλάκας, την εκφέρεις. Της δίνω νέο νόημα όπως την εκφέρω εγώ και οι άνθρωποι της κοινότητάς μου. Και χωρίς βία, απλώς με χρήση λογικής, υπερηφάνειας και γενναιότητας βεβαίως, σε κάνω να αισθάνεσαι ελάχιστος, εσύ και το μίσος σου, εσύ και ο φόβος σου.
«Δεν ξέρω καμιά χοντρή που να παραπονιέται για την αναφορά της λέξης χοντρή σε ένα τραγούδι», μου λέει στο τηλέφωνο η φίλη μου η Didi, μια κοπέλα που έχει παίξει μπάλα με την σωματική της διάπλαση, έχει επανοικειοποιηθεί και σχεδόν επανεφεύρει την έννοια “χοντρή”, γουστάρει φουλ την ζωή της, είναι επιτυχημένη και νιώθει μια χαρά ωραία.
Την πήρα τηλέφωνο για να την ρωτήσω τι πιστεύει μετά το σκηνικό με την Πρωτοψάλτη. Τι συνέβη; Η Άλκηστη Πρωτοψάλτη και ο Γιώργος Νταλάρας έδωσαν μία μεγάλη συναυλία στο θέατρο «Παλλάς» την Τρίτη 14 Νοεμβρίου. Η τραγουδίστρια, λοιπόν, είπε το κομμάτι του Σταμάτη Κραουνάκη «Πάμε στον Άδωνι για καφέ», αφαιρώντας από τους στίχους (για λόγους badyshaming) τη λέξη χοντρή. «Πάμε στον Άδωνι για καφέ που πηγαίνουν τεκνά και φρικιά και αράζουνε και αθλητές και που πηγαίνει και μία χοντρή νευρικιά Κυριακή να της φύγει το στρες», αναφέρουν οι στίχοι του Σταμάτη Κραουνάκη, ο οποίος σχολίασε το εξής στο Fb του: «Δε με πειράζει καθόλου που δεν θέλει η Άλκηστη να λέει την χοντρή νευρικιά! Η ζωντανή εκτέλεση επιτρέπει στον ερμηνευτή να κάνει ότι γουστάρει. Ούτε θεωρώ ότι η χοντρή νευρικιά του Αδωνι, είναι κάτι περισσότερο από έναν αγαπημένο καθημερινό άνθρωπο. Εγώ την συμπαθώ τη χοντρούλα μου και την λέω με αγάπη και οι χοντρούλες από το κοινό ενθουσιάζονται. Αφήστε και την Άλκηστη ήσυχη να χαρεί την επιτυχία της με τον υπέροχο Νταλαρα! Αυτά…»
Οι προθέσεις της τραγουδίστριας ήταν σίγουρα καλές, συμφωνήσαμε με την Didi, και δεν έχουμε τίποτε μαζί της. Όμως, όπως συζητήσαμε, η λέξη «χοντρός» είναι μια λέξη η οποία πρέπει επιτέλους να αποφορτιστεί από το αρνητικό της νόημα και κινήσεις όπως αυτή της καλοπροαίρετης Πρωτοψάλτη δεν βοηθούν ιδιαίτερα. Υπάρχει μια διάθεση υποκρισίας στο να περιμαζέψουμε κακώς κείμενα ή θεωρούμενα ως κακώς κείμενα του παρελθόντος τώρα. Δηλαδή, όταν η Άλκηστη το τραγούδαγε αυτό το κομμάτι σε συναυλίες πριν 5 και 6 χρόνια, αισθανόταν ότι προσέβαλλε τις χοντρές γυναίκες; Αυτή η σκέψη μοιάζει να κάνει το όλο πράγμα να μοιάζει ακόμα χειρότερο. Επίσης, γιατί να μην υπάρχει ένα τραγούδι (ή περισσότερα) για μια χοντρή γυναίκα; Θα υπάρχει μόνο για την σουλτάνα την φωφώ, δηλαδή, που είχε έναν πωπό πω-πω!; Θα υπάρχει μόνο για της ψηλομελαχρινές, τις γαλανομάτες, τις νεράιδες της αυγής, τις πιο όμορφες όλης της γης; Κι αν αυτή η χοντρή του Κραουνάκη (ο οποίος είναι επίσης ένας φίνος χοντρός άνθρωπος) ήταν μια θεάρα, μια τυπάρα και τώρα η Άλκηστη ετσιθελικά την απέπεμψε από το ίδιο της το τραγούδι;
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι ο Κραουνάκης μας έχει ήδη ενημερώσει ότι η “χοντρή νευρικιά” είναι ένας άντρας και γι’ αυτόν γράφτηκε το κομμάτι. Την άλλη φορά, Άλκηστη, πες το σε γένος αρσενικό, να μην παρεξηγηθεί κανείς για προσβλητικό misgendering! O tempora o mores!
ΥΓ: Ο μόνος λόγος που βρίσκω να σκέφτηκε η Πρωτοψάλτη να λογοκρίνει την κομματάρα αυτή είναι μια εσωτερική φωνή φίμωσης η οποία έχει αρχίσει να λειτουργεί δυστυχώς σε ανθρώπους έξυπνους, ευαίσθητους, ριγμένους στους λέοντες της κοινωνίας, της πολιτικής, των σόσιαλ και πιθανώς ήδη “δαρμένους” από μέρος του κοινού τους για όποιον πιθανό ή απίθανο λόγο μπορούμε να φανταστούμε. Ο φόβος να μην πούμε κάτι λάθος, το μούδιασμα όταν πάμε να εκφράσουμε κάτι ευαίσθητο, η αποφυγή ανοίγματος ορισμένων συζητήσεων αντί να απασχολούν τα ξεκαπίστρωτα γομάρια, τα προγλωσσικά φασιστοειδή και τους μισανθρώπους, τείνουν να επιδρούν περισσότερο σε καλοπροαίρετους ανθρώπους που δεν έχουν σκοπό να μειώσουν ή να προσβάλλουν κανέναν. Οδηγούμαστε σε καταστάσεις semi-παρανοϊκές και είναι κρίμα. Κρίμα για όλους.