Νωρίτερα σήμερα διάβασα την είδηση για δύο ακτιβίστριες της κλιματικής αλλαγής που πέταξαν μια κονσέρβα τοματόσουπας πάνω στον πίνακα «Ηλιοτρόπια» του Βαν Γκογκ. Ο πίνακας φυλάσσεται (προφανώς όχι πολύ καλά) στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου. Οι ακτιβίστριες μετά την πράξη τους φώναξαν συνθήματα «Τι αξίζει περισσότερο, η τέχνη ή η ζωή;» «Αξίζει περισσότερο από το φαγητό; Αξίζει περισσότερο από τη δικαιοσύνη; Σας απασχολεί περισσότερο η προστασία ενός πίνακα ή η προστασία του πλανήτη και των ανθρώπων μας;», «Η κρίση του κόστους ζωής είναι μέρος του κόστους της πετρελαϊκής κρίσης», «Τα καύσιμα δεν είναι προσιτά σε εκατομμύρια οικογένειες που κρυώνουν, πεινάνε. Δεν έχουν την πολυτέλεια να ζεστάνουν ένα κουτάκι σούπας».
Δεν οργίστηκα με την πράξη, ούτε με τις κοπέλες. Οι ίδιες ήταν θυμωμένες μπροστά στον φακό.Ο πίνακας, χάρη σε ένα προστατευτικό γυαλί, δεν έπαθε ζημιά, ελάχιστη φθορά προκλήθηκε στην κορνίζα του. Όμως ένιωσα θλίψη. Από πότε η Τέχνη είναι αντίπαλος της ζωής; Δέχομαι ότι το εμπόριο της δεν έχει καμία σχέση με τον λόγο ύπαρξης της ούτε με τους σκοπούς της. Δέχομαι ότι είναι τουλάχιστον προκλητικός ο χορός εκατομμυρίων στις εκάστοτε δημοπρασίες. Όμως δεν είναι τα «Ηλιοτρόπια» που σου στερούν το φαγητό, σκέψου σε τι φρικτές συνθήκες ένδειας πέθανε ο δημιουργός τους.
Activists with @JustStop_Oil have thrown tomato soup on Van Gogh’s Sunflowers at the national Gallery and glued themselves to the wall. pic.twitter.com/M8YP1LPTOU
— Damien Gayle (@damiengayle) October 14, 2022
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι δεν χρειάζεται να χυθεί δάκρυ για έναν πίνακα που δεν υπέστη καμία ζημιά και ότι η κίνηση είναι συμβολική. Τι συμβολίζει; Ότι το δίλημμα είναι ή ζωή ή τέχνη; Γιατί κοιτώντας την πορεία της ανθρωπότητας το μόνο που καταλαβαίνω είναι ότι η Τέχνη είναι ζωή και οι μόνοι που προσπαθούν να μας πείσουν για το αντίθετο είναι οι τεχνοκράτες, όσοι πολεμούν την ουτοπία, όσοι υπερασπίζονται τον ανθρωποφάγο νέο-φιλελευθερισμό.
Μπορεί τα κορίτσια να θέλουν απλώς να τραβήξουν τα φώτα για να πάρει δημοσιότητά το μήνυμα τους, ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν λεφτά για να αγοράσουν ούτε μια κονσέρβα τοματόσουπα. Απλώς όπως έγραψα λίγες ημέρες πριν με αφορμή τις γαλλίδες ηθοποιούς που έκοψαν λίγες τρίχες απ’ τα μαλλιά τους για να συμπαρασταθούν στις διαδηλώτριες του Ιράν Η ευκολία των social media οδηγεί στον «ναρκισσισμό του ευεργέτη» πιστεύω ότι να ολόκληρο σύστημα που έχει διαμορφωθεί και μέσα απ’ τα social media και μας έχει πείσει ότι η διάδοση της πληροφορίας σε όσο μεγαλύτερο κοινό είναι σημαντικότερη απ’ την ίδια την πληροφορία. Ένα σύστημα που μας έχει αποκόψει απ’ την χρηστικότητα της πληροφορίας και έχει μετατρέψει τα πάντα σε viral εικόνα που τραβάει την προσοχή μακριά απ΄το εκάστοτε κεντρικό θέμα.
Νιώθω πολύ κουρασμένη απ’ την εποχή της εικόνας που διεκδικεί μόνο εικόνα, συνθήματα, θυμό και cancel γενικό και αόριστο κατά πάντων. Λυπάμαι κορίτσια, κι εγώ δεν γουστάρω τις αυθεντίες, αλλά ξέρω ποιοι είναι οι εχθροί μου. Και μέσα σε αυτούς σίγουρα δεν είναι η Τέχνη, όσο κι αν προσπαθεί να την ευτελίσει η παράνοια του καπιταλισμού.