Την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου δόθηκαν στη δημοσιότητα στοιχεία της Eurostat σχετικά με τις ώρες εργασίας των πολιτών σε Ελλάδα και Ευρώπη. Το 2022, ο χρόνος εργασίας για τα άτομα ηλικίας 20-64 ετών ανά εβδομάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν κατά μέσο όρο 37,5 ώρες. Από την άλλη, οι Έλληνες εργαζόμενοι δουλεύουν κατά μέσο όρο 41 ώρες την εβδομάδα κατακτώντας την πρωτιά. Τελευταίοι στην ελευθερία του τύπου, (σχεδόν) πρώτοι στις εργατοώρες: όχι, μπράβο μας!

Όπως υπογραμμίζει και το Euronews, παρουσιάζοντας τα στατιστικά στοιχεία στης Eurostat, τα πρότυπα εργασίας έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια, καθώς τα ποσοστά εργασίας από το σπίτι αυξήθηκαν σημαντικά στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19. Ορισμένες εταιρείες παρέχουν πλέον πιο ευέλικτες επιλογές για remote εργασία, ενώ η εβδομάδα τετραήμερης εργασίας εφαρμόζεται ήδη δοκιμαστικά σε μια σειρά από χώρες.

Δεν είναι τυχαίο, πάντως ότι οι πιο παραγωγικές και ανταγωνιστικές οικονομίες της Ευρώπης έχουν τους χαμηλότερους εβδομαδιαίους μέσους όρους εργασίας. Θέλετε να μάθετε σε ποιες χώρες δουλεύουν τις λιγότερες ώρες; Έχουμε και λέμε (από τις πιο πολλές στις πιο λίγες ώρες): Γερμανία, Ελβετία, Νοβηγία, Δανία και Ολλανδία. Στην Ολλανδία, ας πούμε, ο μέσος ώρος εργασίας της εβδομάδας είναι οι 30,4 ώρες. Τεμπέληδες, ε;

Αυτό έχει να κάνει και με το ότι πουθενά στην Ευρώπη δεν υπάρχουν περισσότερες θέσεις μερικής απασχόλησης από ό,τι στην Ολλανδία. Το 47,6% των εργαζομένων στην χώρα εργάζεται με μερική απασχόληση. Στην Ελβετία το ποσοστό είναι 39,4% και στην Αυστρία 23,9%. Στη Σκανδιναβία και τη Γερμανία είναι μεταξύ 20 και 25%. Στην υπόλοιπη Ευρώπη το ποσοστό μερικής απασχόλησης είναι κάτω από το 20% ή ακόμη και κάτω από 10%. Οι περισσότεροι από αυτούς τους εργαζόμενους με μερική απασχόληση στην Ολλανδία είναι γυναίκες.

Το 2022, οι εργαζόμενοι στην ΕΕ ηλικίας 20-64 ετών εργάζονταν 36,2 ώρες κατά μέσο όρο την εβδομάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία για εργαζόμενους πλήρους και μερικής απασχόλησης ηλικίας 20-64 ετών, οι εργαζόμενοι σε Ελλάδα και Ρουμανία είναι αυτοί που δουλεύουν τις περισσότερες ώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (39,7 ώρες την εβδομάδα), με την Ελλάδα να ανεβάζει νούμερα στο κοντέρ επικίνδυνα! Την πρώτη θέση σε εργατοώρες την κατέχουν οι γείτονές μας οι Τούρκοι (42,9 ώρες), με το Μαυροβούνιο και την Σερβία να έπονται, ξεπερνώντας με μικρή διαφορά μεταξύ τους τις 42 ώρες ανά εβδομάδα. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που δουλεύουν 50 και 60 ώρες, άλλοι που δουλεύουν απλώς 40 ή λιγότερες, αλλά η σούμα ανεβάζει τον μέσο όρο και η σύγκριση με την Ευρώπη είναι λυπηρή.

Η ευρωπαϊκή οδηγία για τις ώρες εργασίας 

«Εάν το προσωπικό σας εργάζεται πάνω από 6 ώρες την ημέρα, οφείλετε να του εξασφαλίσετε διάλειμμα, η διάρκεια του οποίου καθορίζεται στις συλλογικές συμβάσεις ή στην εθνική νομοθεσία», λέει η οδηγία-αμβίφβολο αν τηρείται αυτός ο κανόνας στις χαλκέντερες εταιρείες που ανεβάζουν το στρες των εργαζομένων τους στο κόκκινο με τους ρυθμούς τους. Ποιο διάλειμμα; Εδώ καιγόμαστε.

Τι άλλο χρήσιμο λέει αυτή η οδηγία, επίσης; «Οι νυχτερινοί εργαζόμενοι δεν μπορούν να εργάζονται κατά μέσο όρο πάνω από 8 ώρες το εικοσιτετράωρο. Εάν η εργασία τους ενέχει ιδιαίτερους κινδύνους ή σημαντική σωματική ή διανοητική κόπωση, θα πρέπει να διασφαλίζετε ότι δεν υπερβαίνει το ημερήσιο όριο των 8 ωρών το εικοσιτετράωρο. Οι εργαζόμενοι τη νύχτα δικαιούνται επίσης δωρεάν ιατρικές εξετάσεις, που διέπονται από το ιατρικό απόρρητο, προτού ξεκινήσουν τη νυχτερινή εργασία και, στη συνέχεια, κατά τακτά χρονικά διαστήματα. Εάν οι εργαζόμενοι τη νύχτα, τους οποίους απασχολείτε, παρουσιάσουν προβλήματα υγείας που συνδέονται με το γεγονός ότι εργάζονται τη νύχτα, οφείλετε να τους μεταφέρετε σε θέση ημερήσιας εργασίας, το συντομότερο δυνατόν.» Όλοι έχουμε κάπιον γνωστό σεκιούριτι, ντελιβερά ή εργαζόμενο σε εταιρεία ταξί. Πού ακούσαμε να συμβαίνουν όλα αυτά τα ωραια, τα νόμιμα, τα ανθρωποκεντρικά;

Οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα του εργασιακού μεσαίωνα στον οποίο ζούμε και ο οποίος δε μοιάζει να εγκυμονεί Αναγέννηση, παρά όλο και περισσότερο σκοτεινιάζει, εν όψει του νέου νομοσχεδίου που οδεύει προς ψήφιση στην Βουλή. Το συγκεκριμένο εργασιακό νομοσχέδιο αφορά την ενσωμάτωση μίας ευρωπαϊκής οδηγίας για την οποία έχει από πέρσι αρχίσει μια διαδικασία επιβολής κυρώσεων από τα ευρωπαϊκά όργανα, λόγω καθυστέρησης στην ενσωμάτωσή της στην εθνική νομοθεσία, όπως δηλαδή προβλέπει ο νόμος. Για ακόμα μια φορά, ας αντιληφθούμε ότι οι κυβερνήσεις που η δημοκρατία μας εκλέγει είναι ανήμπορες μπροστά σε ορισμένα θέματα και ότι η κατρακύλα αυτή την ώρα δεν είναι αμιγώς ελληνικό ζήτημα, αλλά ευρωπαϊκό και μάλλον και παγκόσμιο. Ο καπιταλισμός ασυγκράτητος ακονίζει τα δόντια του, ανάμεσα στα οποία περπατάμε κι εμείς αποκομίζοντας κέρδη και απολαύσεις-μέχρι που θα μας καταπιεί.

Τώρα, μας λέει να δουλέψουμε 13 ώρες την ημέρα! Άρα, η δουλειά μας να μας απασχολεί γύρω στις 15 ώρες ημερησίως -δεν μένουμε όλοι κοντά στις δουλειές μας, ούτε διαθέτουμε όλοι μέσο. Αν κάνετε τα μαθηματικά, η μέρα απλώς δεν βγαίνει. Εκτός κι αν δεν έχεις παιδιά, εκτός κι αν έχεις παραμελημένο εαυτό, εκτός κι αν στοχεύεις να δουλέψεις σκληρά για να έχεις μια μικρή μπάζα στα 75 σου (και αν) για να τα φας σε ακριβά ιαματικά λουτρά και σε όσες πολυτέλειες αντέχει ο ταλαιπωρημένος σου οργανισμός. Ταλαιπωρημένος από την φύση, τα γεράματα δηλαδή, αλλά και από την ίδια την κοινωνία, την εργασία, τις υποχρεώσεις σου, το ακριβό κόστος που θα έχεις πληρώσει για να μην είσαι ”εκτός” και ”αντικανονικός”.

Από την άλλη, το προίμιο της ευρωπαϊκής οδηγίας είναι συγκεκριμένο και δείχνει τον δρόμο στις εκάστοτε κυβερνήσεις για να το εφαρμόσουν απαλά και ψύχραιμα στις ταλαιπωρημένες κοινωνίες των ανθρώπων. Διαβάστε: «Η παρούσα οδηγία καθορίζει τις ελάχιστες απαιτήσεις, αφήνοντας έτσι άθικτο το προνόμιο των κρατών μελών να θεσπίζουν και να διατηρούν πιο ευνοϊκές διατάξεις. Τα δικαιώματα που έχουν αποκτηθεί με βάση το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο θα πρέπει να εξακολουθήσουν να ισχύουν, εκτός εάν εισάγονται ευνοϊκότερες διατάξεις με την παρούσα οδηγία. Η εφαρμογή της παρούσας οδηγίας δεν μπορεί να χρησιμεύει για τη μείωση των υφιστάμενων δικαιωμάτων που καθορίζονται στον συγκεκριμένο τομέα με την ισχύουσα εθνική ή ενωσιακή νομοθεσία, ούτε να συνιστά βάσιμη δικαιολογία για την υποβάθμιση του γενικού επιπέδου προστασίας των εργαζομένων στον τομέα που καλύπτεται από την παρούσα οδηγία. Ειδικότερα, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως βάση για την καθιέρωση συμβάσεων μηδενικών ωρών εργασίας ή άλλων παρόμοιων συμβάσεων εργασίας».

Η κυβέρνησή μας (θα) τα έχει αυτά κατά νου;

Κάποιοι άνθρωποι θα σκεφτούν, και λογικό είναι, ότι θέλουν και αντέχουν να δουλέψουν 5 ώρες παραπάνω για περισσότερα χρήματα, για  ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά τους. Όμως, ο υπαρκτός ο κίνδυνος να καταστρατηγηθούν τα χρονικά όρια εργασίας συνεπάγεται σοβαρές συνέπειες για την υγεία (σωματική και ψυχολογική), αλλά και την ασφάλεια στην εργασία. Πόσο καλά θα κάνουν την δουλειά τους οι ελεγκτικοί θεσμοί της Ελλάδας, πόσο άνετα θα μπορεί να βασιστεί ένας εργαζόμενος στην Επιθεώρηση Εργασίας χωρίς να φοβάται ότι θα μείνει στον δρόμο; Ξέρουμε λίγο πολύ την απάντηση.

Κάποτε, μέλη της κυβέρνησης έκαναν λόγο για 4ωρη εργασία, για τετραήμερο όπως στην Ευρώπη (τώρα θεσμοθετούν το εξαήμερο!), γα θεσπισμένο συνδυασμό τηλεργασίας και δια ζώσης παρουσίας στην δουλειά. Τι έγιναν (πάλι) όλα αυτά τα λόγια; Ήρθε ένας Κασσελάκης για να τρίξει τα δόντια ακουσίως στην Κυβέρνηση να αρχίσει να ασχολείται σοβαρά με το ζήτημα του γάμου μεταξύ ομοφύλων. Χρειαζόμαστε κάποιον αλλον φερόμενο ως απειλητικό για την εξουσία Μεσσία, από άλλον πλανήτη, όπου οι άνθρωποι δουλεύουν για να ζουν και όχι το αντίστροφο, ώστε να ταρακουνηθεί η Πολιτεία μας;

Κάτι που φαντάζει ακόμα τρομακτικότερο των ως άνω είναι και η εξής διάταξη του προς ψήφιση νομοσχεδίου: «Τιμωρείται η συνδικαλιστική δράση και προβλέπεται βαρύ πρόστιμο και φυλάκιση για όποιον αποφασίσει να «εμποδίσει» να εργαστούν οι απεργοσπάστες, που παραβιάζουν την συλλογική απόφαση του συνδικάτου να προχωρήσει σε απεργία». Για την άσκηση σωματικής βίας, όμως, υπάρχει ήδη διάταξη στην ποινική νομοθεσία, ενώ δεν «υφίσταται η έννοια της ψυχολογικής βίας που είναι επικίνδυνη και αόριστη», όπως τόνισε και ο νομικός Διονύσης Τεμπονέρας σε πρόσφατη συνέντευξή του.

Τι απέγινε το συνταγματικά κατοχυρωμένο μας ως πολιτών δικαίωμα της συνδικαλιστικής ελευθερίας και της απεργίας; Τα πράγματα ζορίζουν επικίνδυνα για όλες και όλους. Ή μάλλον, ως συνήθως, για κάποιες και για κάποιους. Δυστυχώς, για τις περισσότερες και τους περισσότερους. Αλλά, εμείς είμαστε τεμπέληδες και γι’ αυτό αντιδράμε σε όλα αυτά, σωστά;

Παίρνω τηλέφωνο μια Ολλανδέζα φίλη από το Erasmus μου να γελάσουμε και να κλάψουμε λιγάκι παρέα, παιδιά.