Μετά την αδιαμφισβήτητη άνοδό του στην κορυφή της εξουσίας, ο Rishi Sunak αποκτά τον τίτλο του δεύτερου διαδοχικού μη εκλεγμένου πρωθυπουργού της Βρετανίας, ο οποίος θα αναλάβει τα πρωθυπουργικά καθήκοντα για το 2022. Ωστόσο, με καταγωγή την Παντζάμπ (μια ιστορική γεωγραφική περιοχή της νοτιοανατολικής Ασίας, που το 1947 μοιράστηκε μεταξύ της Ινδίας και του Πακιστάν. Έτσι ουσιαστικά με το ίδιο όνομα δηλώνεται η Ομόσπονδη Πολιτεία της Ινδίας, η Παντζάμπ, με πρωτεύουσα το Τσαντιγκάρ, και η ομώνυμη επαρχία του Πακιστάν με πρωτεύουσα τη Λαχώρη), γίνεται ο πρώτος Βρετανοασιάτης ηγέτης της χώρας .
Ο Sunak γεννήθηκε στην νότια Αγγλία, στην πόλη του Σαουθάμπτον το 1980. Ο πατέρας του, Yashvir, ήταν γιατρός και η μητέρα του, Usha, φαρμακοποιός. Οι γονείς του γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στη σημερινή Κένυα και Τανζανία, αντίστοιχα, πριν μετακομίσουν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι παππούδες και οι γιαγιάδες του Sunak και από τις δύο πλευρές ήταν από την Ινδία και είχαν μεταναστεύσει στην Ανατολική Αφρική.
Οι Ινδοί μοιράζονται μια μακρά ιστορία με τους Αφρικανούς εμπόρους στην περιοχή του Ινδικού Ωκεανού – δεσμοί που ενισχύθηκαν κατά τον 19ο αιώνα. Κατά τη διάρκεια της βρετανικής αυτοκρατορίας, και ιδίως μετά τη δημιουργία του Προτεκτοράτου της Ανατολικής Αφρικής το 1885, πολλοί Ινδοί μετανάστευσαν στην περιοχή, η οποία βρισκόταν τότε υπό βρετανικό έλεγχο. Ο ινδικός πληθυσμός αυξήθηκε ραγδαία και κατάφερε να αναπτυχθεί οικονομικά.
Πολλοί Ινδοί μετανάστες και οι απόγονοί τους παραμένουν σήμερα στην Ανατολική Αφρική, αλλά σημαντικός αριθμός έφυγε κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Τη δεκαετία του 1960, η περιοχή έγινε λιγότερο φιλόξενο μέρος για τους Ινδούς, με πιο περίφημη απόδειξη την εκδίωξη της ινδικής μειονότητας από την Ουγκάντα με εντολή του τότε προέδρου Idi Amin. Εκείνη την εποχή ένα σημαντικό μέρος της ινδικής διασποράς εγκατέλειψε την Κένυα και την Τανζανία. Αντί να επιστρέψουν στην Ινδία, πολλοί εγκαταστάθηκαν στις ΗΠΑ, τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Μπορεί οι γονείς του Sunak να έχουν γεννηθεί στην Ανατολική Αφρική, αλλά οι πολιτιστικές του ρίζες είναι αδιαμφισβήτητα ινδικές. Είναι πιστός Ινδουιστής και δεν τρώει μοσχαρίσιο κρέας. Όπως είπε σε συνέντευξή του το 2015:
«Στην εθνική απογραφή δηλώνω Βρετανοϊνδός. Στην Μεγάλη Βρετανία έχουμε μια κατηγορία γι’ αυτό. Είμαι απόλυτα Βρετανός, αυτό είναι το σπίτι μου και αυτή είναι η χώρα μου, αλλά η θρησκευτική και πολιτιστική μου κληρονομιά είναι ινδική, όπως επίσης και η γυναίκα μου είναι Ινδή».
Η χώρα των ευκαιριών – για μερικούς τουλάχιστον
Η προσωπική οικογενειακή ιστορία των Sunaks θα μπορούσε να διαβαστεί ως μαρτυρία του βρετανικού ονείρου: της ιδέας ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μια χώρα ευκαιριών όπου, από όπου κι αν προέρχεσαι, αν δουλέψεις σκληρά, μπορείς να φτάσεις στην κορυφή. Η συνταγή της επιτυχίας είναι η σκληρή δουλειά και η αποφασιστικότητα.
Και οι δύο γονείς του σπούδασαν στο Ηνωμένο Βασίλειο – ο πατέρας του, ιατρική στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, η μητέρα του, φαρμακευτική στο Πανεπιστήμιο του Aston. Ο Sunak έχει μιλήσει για τις θυσίες που έκαναν οι γονείς του για να του δώσουν «ευκαιρίες που μόνο να ονειρευτούν μπορούσαν. Αλλά ο ίδιος εξηγεί ότι «ήταν η Βρετανία, η χώρα που τους έδωσε, και σε εκατομμύρια σαν κι αυτούς, την ευκαιρία για ένα καλύτερο μέλλον».
Ακολούθησε την πεπατημένη οδό πολλών μελών της βρετανικής πολιτικής ελίτ
Φυσικά, δεν έχουν όλοι οι μετανάστες τη δυνατότητα να προσφέρουν στα παιδιά τους την καλύτερη εκπαίδευση που μπορούν να αγοράσουν με χρήματα – όσο ισχυρή και αν είναι η εργασιακή τους ηθική. Με ιδιωτική εκπαίδευση στο Winchester, ένα από τα παλαιότερα και πιο ακριβά οικοτροφεία της Αγγλίας, η ανατροφή του Sunak ήταν αναμφίβολα προνομιούχα. Ακολούθησε την πεπατημένη οδό πολλών μελών της βρετανικής πολιτικής ελίτ, σπουδάζοντας πολιτική, φιλοσοφία και οικονομικά στην Οξφόρδη. Μετά την αποφοίτησή του εισήλθε στον κόσμο των τραπεζικών επενδύσεων, πιάνοντας δουλειά στην Goldman Sachs πριν πάει στο Πανεπιστήμιο Stanford στις ΗΠΑ για να ολοκληρώσει το MBA του.
Σε ένα ντοκιμαντέρ του BBC το 2001 με τίτλο Middle Classes: Their Rise and Sprawl, ο νεαρός Sunak μίλησε για τους αριστοκράτες φίλους του και την προνομιακή του εκπαίδευση.
«Έχω φίλους αριστοκράτες, έχω φίλους της ανώτερης τάξης, έχω φίλους της εργατικής τάξης… Λοιπόν, όχι της εργατικής τάξης», είπε.
Παντρεύτηκε με πλούτο. Η σύζυγός του, Akshata Murty, είναι κόρη ενός Ινδού δισεκατομμυριούχου, του NR Narayana Murthy, συνιδρυτή της Infosys. Οι μετοχές της στην εταιρεία του πατέρα της την καθιστούν μία από τις πλουσιότερες γυναίκες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το ζευγάρι έχει συνολική περιουσία 730 εκατομμυρίων λιρών. Ο Sunak μπορεί έτσι να διεκδικήσει, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς αυτούς, έναν ακόμη τίτλο – αυτόν του πλουσιότερου ανθρώπου που κάθισε ποτέ στην βρετανική Βουλή.
Πριν από λιγότερο από έναν χρόνο, ένα σκάνδαλο σχετικά με το φορολογικό καθεστώς της συζύγου του που εδρεύει εκτός χώρας, έθεσε σε κίνδυνο την καριέρα του Sunak, αλλά με κάποιον (μυστήριο) τρόπο κατάφερε να ανακάμψει.
Έχοντας πλήρη επίγνωση της πιθανότητας η τεράστια περιουσία του να τον κάνει αντιπαθή ή να τον θέτει συνεχώς στο στόχαστρο του βρετανικού λαού καθώς και των πολιτικών του αντιπάλων, ο Sunak φροντίζει επιμελώς και με μαθηματικές κινήσεις την δημόσια εικόνα του (με τη βοήθεια μιας εταιρείας δημοσίων σχέσεων). Σκηνοθετημένα στιγμιότυπα και βίντεο που τον κάνουν να μοιάζει περισσότερο με έναν influencer των μέσων κοινωνικής δικτύωσης παρά με έναν πολιτικό, χαρακτηρίζουν κάθε του κίνηση από τότε κιόλας που έγινε υπουργός στην κυβέρνηση του Boris Johnson το 2020.
Πρόκειται ωστόσο για μια σημαντική στιγμή. Όποια κι αν είναι τα ανάμεικτα συναισθήματα γύρω από την προσωπική του περιουσία, και την ταξική του προέλευση, το να γίνει ο πρώτος μη λευκός ηγέτης της Μεγάλης Βρετανίας έχει μεγάλη σημασία. Κατά κάποιον τρόπο, το Συντηρητικό Κόμμα έχει μακρά παράδοση όταν πρόκειται για την προώθηση μελών του που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες. Στην κυβέρνηση της Liz Truss, πολιτικοί που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες κατείχαν τρεις από τις θέσεις-κλειδιά: Υπουργός Οικονομικών, Υπουργός Εσωτερικών και Υπουργός Εξωτερικών – αν και μόνο για ένα μικρό χρονικό διάστημα.
Ωστόσο, όλοι τους όπως και ο Rishi Sunak, προέρχονταν από ιδιωτική εκπαίδευση. Σίγουρα υπάρχει χώρος για ένα συγκεκριμένο είδος ποικιλομορφίας στο Συντηρητικό Κόμμα.
Είναι ενδιαφέρον ότι ο Sunak δεν ανήκε στα δημοφιλή μέλη του κόμματος όταν έθεσε για πρώτη φορά υποψηφιότητα για την ηγεσία το καλοκαίρι του 2022. Μια πιθανή εξήγηση – και η οποία σίγουρα χρήζει περαιτέρω έρευνας – είναι ότι τα μέλη του Συντηρητικού Κόμματος αισθάνονται λιγότερο άνετα με έναν ηγέτη που ανήκει σε κάποια εθνική μειονότητα από ό,τι αφήνουν να εννοηθεί. Σε μια γνωστή ραδιοφωνική εκπομπή, ένας καλεσμένος που δήλωνε μέλος του Συντηρητικού Κόμματος δήλωσε ότι, «όπως και οι περισσότεροι Βρετανοί πολίτες», δεν πίστευε ότι ο Sunak ήταν Βρετανός. Αν και αυτή ήταν απλά η άποψη ενός ακροατή μιας ραδιοφωνικής εκπομπής, τέτοιες απόψεις υπενθυμίζουν ότι ορισμένοι άνθρωποι εξακολουθούν να μην αποδέχονται τη βρετανική ασιατική ταυτότητα ως πραγματικά βρετανική και ότι τα ρατσιστικά κριτήρια εξακολουθούν να βρίσκουν απήχηση σε ένα καθόλου ευκαταφρόνητο κομμάτι της βρετανικής κοινωνίας.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο Sunak υπήρξε πρώην στέλεχος της Goldman Sacks (πρώην τραπεζίτης όπως ακριβώς και Γάλλος ομότιμός του Εμανουέλ Μακρόν) με ιδιαίτερα σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτική γραμμή, όπως φαίνεται και από παλαιοτέρα βίντεο που ήρθαν στο προσκήνιο της δημοσιότητας. Στα πλάνα αυτά, ο Sunak φαίνεται να καυχιέται στα μέλη του Συντηρητικού κόμματος στο Tunbridge Wells ότι: «Κληρονομήσαμε ένα σωρό φόρμουλες από το Εργατικό Κόμμα που διοχέτευσε όλη τη χρηματοδότηση σε υποβαθμισμένες αστικές περιοχές». Στη συνέχεια καυχήθηκε για το γεγονός ότι άρχισε να αντιστρέφει αυτές τις πολιτικές.
Για τον πλούσιο Βρετανοϊνδό Πρωθυπουργό που παίρνει από τους φτωχούς για να δώσει στους πλούσιους, μάλλον αρκεί ότι είναι αγαπημένο παιδί του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Κι όπως όλα δείχνουν είναι ικανός να στεφθεί κι επίσημα ως Πρωθυπουργός της χώρας καθώς ακολουθεί πιστά την θατσερική παράδοση, μια πεπατημένη που σίγουρα φέρνει την Ασιατική καταγωγή του σε δευτερεύουσα μοίρα.