Το 2025 δεν θα μείνει στην ιστορία για ένα γεγονός. Δεν είχε μια ημερομηνία που να χωρά εύκολα σε σχολικό βιβλίο, ούτε ένα σοκ που να παγώσει συλλογικά τον χρόνο κι όμως αν κάτι χαρακτήρισε αυτή τη χρονιά, ήταν ακριβώς όσα δεν έγιναν πρωτοσέλιδα. Όσα συνέβησαν χαμηλόφωνα, χωρίς δραματικούς τίτλους, αλλά άλλαξαν αθόρυβα τον τρόπο που ζούμε, εργαζόμαστε, σχετιζόμαστε, αντέχουμε. 

Το 2025 ήταν η χρονιά που η κόπωση έγινε κανονικότητα ως υπόκωφη συνθήκη. Οι άνθρωποι δεν μιλούν πια για burnout με ένταση, το ανέφερουν σχεδόν σαν καιρικό φαινόμενο. “Είμαι κουρασμένος”, χωρίς εξηγήσεις, χωρίς απολογία. Αυτή η συλλογική εξάντληση δεν μπήκε σε δελτία ειδήσεων, αλλά καθόρισε αποφάσεις, όρια, αποστάσεις. Μείωσε προσδοκίες και ταυτόχρονα ανέδειξε κάτι απροσδόκητο: μια νέα “ειλικρίνεια” απέναντι στα όρια του σώματος και του νου. 

Δεν έγινε πρωτοσέλιδο ότι η εργασία άλλαξε ξανά πρόσωπο με μια διαρκή μετατόπιση. Η έννοια του ωραρίου χαλάρωσε ακόμη περισσότερο. Οι Κυριακές έγιναν “ήσυχες Δευτέρες”, τα βράδια “λίγες τελευταίες εκκρεμότητες”. Κανείς δεν υποχρέωσε ανοιχτά, αλλά όλοι προσαρμόστηκαν. Το 2025 μάς έμαθε ότι η ευελιξία χωρίς όρια δεν είναι ελευθερία, είναι μόνιμη διαθεσιμότητα και αυτή η συνειδητοποίηση ήρθε όχι με διαμαρτυρίες, αλλά με ατομικές μικρές αποσύρσεις. 

Δεν έγινε πρωτοσέλιδο ότι οι σχέσεις έγιναν πιο εύθραυστες. Φιλικές, ερωτικές, οικογενειακές. Το 2025 δεν έφερε ρήξεις θεαματικές, έφερε απομακρύνσεις σιωπηλές. Λιγότερα τηλεφωνήματα, περισσότερα “θα τα πούμε”. Η τεχνολογία υποσχόταν σύνδεση, αλλά συχνά λειτουργούσε ως υποκατάστατο παρουσίας κι αυτό απλώς έγινε συνήθεια.  

Δεν έγινε πρωτοσέλιδο ότι η έννοια της επιτυχίας άλλαξε οριστικά. Το 2025 δεν ήταν χρονιά φιλοδοξιών, αλλά αντοχής. Οι άνθρωποι σταμάτησαν να μιλούν για “το επόμενο βήμα” και άρχισαν να μιλούν για “να κρατηθώ”. Η επιτυχία δεν μετριόταν πια σε επιτεύγματα, αλλά σε ισορροπίες που διατηρήθηκαν. Να μην καείς, να μην αρρωστήσεις να μη χαθείς. Αυτή η μετατόπιση δεν είναι ρομαντική, είναι αμυντική. Είναι όμως βαθιά αποκαλυπτική για το πού βρισκόμαστε ως κοινωνία. 

Δεν έγινε πρωτοσέλιδο ότι η ψυχική υγεία έγινε λιγότερο ταμπού, αλλά όχι λιγότερο προβληματική. Το 2025 μιλούσαμε περισσότερο για άγχος, θεραπεία, όρια. Ταυτόχρονα οι δομές παρέμεναν ανεπαρκείς, οι χρόνοι αναμονής μεγάλοι, η φροντίδα άνιση. Μάθαμε να ονοματίζουμε τον πόνο μας, αλλά συνεχίσαμε να ζούμε σε συνθήκες που τον παράγουν. Αυτή η αντίφαση δεν χωρά σε εύκολους τίτλους, αλλά καθορίζει την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων. 

Δεν έγινε πρωτοσέλιδο ότι αρχίσαμε να δυσπιστούμε πιο ώριμα απέναντι στην τεχνολογία. Το 2025 δεν πιστέψαμε πια ότι κάθε καινοτομία είναι λύση. Αρχίσαμε να ρωτάμε: τι κερδίζω και τι χάνω; Αυτή η ερώτηση, απλή αλλά καθοριστική, άλλαξε τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τα εργαλεία μας πιο επιφυλακτικά. 

Το 2025 θα μνημονεύεται για μια αίσθηση. Για τη χρονιά που δεν κατέρρευσε, αλλά λύγισε. Που δεν άλλαξε τον κόσμο, αλλά άλλαξε τον τρόπο που στεκόμαστε μέσα του. Όσα δεν έγιναν πρωτοσέλιδα ήταν αυτά που μας διαμόρφωσαν περισσότερο: οι μικρές αποσύρσεις, οι σιωπηλές αντοχές, οι χαμηλές προσδοκίες που έγιναν μηχανισμός επιβίωσης. Οι μεγάλες αλλαγές δεν έρχονται πάντα με θόρυβο. Μερικές φορές έρχονται σαν ψίθυρος και μένουν. 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.