Πρόκειται για πολύ μεγάλη παρανόηση ότι οι ζωές όλων αξίζουν εξίσου, πιθανότατα προερχόμενη από το «Κοινωνικό Συμβόλαιο» του Ζαν Ζακ Ρουσσώ. Δικαίως θα σχολιαστεί ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός τον μπέρδεψε με τον Μοντεσκιέ και, εξάλλου, η Γαλλία είναι κυρίως γνωστή για τη μαγιονέζα της. Ωστόσο, όσο κι αν εξαφανιστεί η πολιτική φιλοσοφία, οι κοινωνικές επιστήμες, η Χάρτα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Σύνταγμα της Ελλάδας από τα σχολικά προγράμματα, επιμένει ο μύθος ότι οι ζωές όλων αξίζουν το ίδιο, του 16χρονου ρομά Κώστα Φραγκούλη, του 23χρονου Ιάσονα που σκοτώθηκε μπροστά στη Βουλή, του 5χρονου αγοριού που πήρε το σπίτι του φωτιά στα Σεπόλια πριν λίγες εβδομάδες, του 18χρονου, επίσης ρομά, Νίκου Σαμπάνη, του Βασίλη Μάγγου στον Βόλο, και, πιο παλιά, ενός άλλου «τζαμπατζή», του 19χρονου στο Περιστέρι που πλήρωσε με τη ζωή του το εισιτήριο του λεωφορείου. Λοιπόν, η στήλη έχει δυσάρεστα νέα. Όχι, χίλια συγγνώμη για την αναστάτωση, αλλά έγινε λάθος στο ταμείο.

Όσο η κοινωνία κοιτάζει κάθε μία από αυτές τις περιπτώσεις σαν ένα ξεχωριστό περιστατικό, θα συνεχίσει να εμπιστεύεται ότι υπάρχει μια ελάχιστη κοινή συνισταμένη ασφάλειας και ελευθερίας την οποία απολαμβάνουν όλοι και όλες, ότι δεν υπάρχουν ξεχωριστοί κόσμοι όπου κάποια ζώα είναι πιο ίσα από τα άλλα ή που, τέλος πάντων, οι ομάδες που σχηματίζουν οι άνθρωποι δεν αποτελούνται από ζώα. Σε όλα, όμως, τα προαναφερθέντα περιστατικά, το κράτος δια των εκπροσώπων του, είτε με πράξεις, είτε με παραλείψεις αποδεικνύει ότι από τη μια βρίσκονται οι μέλισσες (ως ταπεινή αναφορά στο βιβλίο του δικηγόρου στην υπόθεση της Χρυσής Αυγής, Θανάση Καμπαγιάννη), και από την άλλη, βρίσκονται οι λύκοι.

Η ζωή του 16χρονου Κώστα Φραγκούλη εκ του αποτελέσματος αποτιμάται στα 20 ευρώ. Η ζωή του 19χρονου στο Περιστέρι που πήδηξε από το λεωφορείο, πριν κάποια χρόνια, για να γλιτώσει από τον ελεγκτή, στα 60 λεπτά. Μισό εισιτήριο. Ο δεύτερος δεν ήταν ρομά αλλά αυτό δεν άλλαξε την τύχη του. Ούτε άλλαξε την τύχη του 5χρονου αγοριού στα Σεπόλια, που όταν το βρήκαν οι πυροσβέστες ζητούσαν στον ασύρματο ασθενοφόρο και το κέντρο του ΕΚΑΒ τους απαντούσε να αναμείνουν στο ακουστικό τους. Την επόμενη ημέρα διέρρευσε η πληροφορία ότι δεν υπήρχε κανένα διαθέσιμο όχημα εκείνη τη στιγμή. Ήταν όλα γεμάτα. Θα ζούσε αυτό το παιδάκι, εάν είχε λάβει φροντίδα πιο γρήγορα; Κανείς δεν ξέρει. Αλλά, ο κάθε πολίτης, ο «απλός» όπως λένε στα δελτία των ειδήσεων, είναι αυτό το αγόρι, είναι ο 19χρονος στο Περιστέρι κι ας τον έχει ξεχάσει εδώ και καιρό, και είναι ο Κώστας Φραγκούλης. Εύκολα απαντά κανείς ότι δε φεύγει από το βενζινάδικο χωρίς να πληρώσει. Βεβαίως και μπράβο. Ωστόσο, κάποια στιγμή, σε κάποιο στραβοπάτημα, σε κάποιο λάθος, χρειάστηκε επιείκεια, ανοχή έστω. Αντί αυτών, ο Κώστας Φραγκούλης έλαβε δύο σφαίρες. Για παράδειγμα, μήπως δε χρωστάει η μισή Ελλάδα στην εφορία και η άλλη μισή στον ΕΦΚΑ;

Στην περίπτωση του 16χρονου ρομά, υπήρξε μια ακόμα χυδαιότητα. Κάτι που οι δημοσιογράφοι ονομάζουν media blackout. Ενώ, στην Θεσσαλονίκη έβραζε ο τόπος ότι το αγόρι είχε παραδοθεί από την πρώτη νύχτα, γιατί η σφαίρα διαπέρασε το κρανίο του και σφηνώθηκε πίσω από το ένα του μάτι, καθιστώντας απολύτως απίθανη την ανάρρωσή του, ουδείς τολμούσε να διαψεύσει ή να επιβεβαιώσει τις πληροφορίες. Ενώ, σαφώς η κοινωνία παρακολουθούσε την υπόθεση, το ιατρικό ανακοινωθέν που βγήκε με τα χίλια ζόρια, κατόπιν της κατάληξης του, δεν αναφέρει πουθενά πότε όντως θεωρήθηκε κλινικά νεκρός ή ποιες ακριβώς ιατρικές ενέργειες έγιναν με ποιες ακριβώς προσδοκίες. Χειρουργήθηκε για να αφαιρεθούν τα σκάγια και μόνον, ή χειρουργήθηκε με την ελπίδα να ζήσει; Η απάντηση αιωρείται σε ένα καθεστώς φόβου και σιωπής που πρώτη προτεραιότητα είναι ο κάθε αρμόδιος να είναι αναρμόδιος, να πετάξει τις ευθύνες από πάνω του, να φταίνε όλοι για να μη φταίει κανένας.

Εντάξει, του φέρθηκαν έτσι γιατί ήταν ρομά. Κακώς, έστω, αλλά, αγαπητή στήλη, εμείς δεν είμαστε τσιγγάνοι, γύφτοι. Το δέρμα μας είναι λευκό. Είμαστε καθαροί και ζούμε σε σπίτια. Όπως ακριβώς ο 23χρονος Ιάσωνας Λαλαούνης που τον θέρισε ο αστυνομικός-σωφέρ του κρατικού αυτοκινήτου της Ντόρας Μπακογιάννη και αντί επί τόπου να συλληφθεί με το αυτόφωρο, τον φυγάδευσαν οι ίδιοι οι συνάδελφοί του! Ελλάς το μεγαλείο σου. Η στήλη αναμφιβόλως θα προτιμούσε να αναφέρει το όνομα του τελέσαντος αυτό το έγκλημα, και όχι της βουλευτού, αλλά δεν έγινε ποτέ γνωστό. Η υπόθεση έχει θαφτεί. Τα ελάχιστα μέσα μαζικής ενημέρωσης που παλεύουν κόντρα στο media blackout κρούουν θύρας κενές. Συνιστά η συγκάλυψη ξεχωριστό έγκλημα; Στην Ελλάδα, όχι.

Καταχρηστικά, η στήλη προσθέτει στις θανατικές καταδίκες τον Βασίλη Μάγγο. Τυπικά η νεκροψία έδειξε οξύ αναπνευστικό οίδημα, ένα μήνα μετά το ξύλο που έφαγε από ομάδα αστυνομικών. Τα δυο περιστατικά, δηλαδή, ιατρικά, δεν συνδέονται. Ουσιαστικά, όμως, οι γονείς του περιγράφουν ότι ο Βασίλης έσπασε, σαν λουλούδι κόπηκε από τη βάση του. Γιατί ήταν ευάλωτος και ξέσπασε σε αυτόν σαν εύκολο στόχο το μίσος. Αυτού του παιδιού η ζωή τι άξιζε; Πόσα ευρώ να έκαναν οι μπότες των αστυνομικών που πεσμένο στο έδαφος, διπλωμένο από τον πόνο συνέχισαν να το κλωτσούν; Πόσο κοστολογείται η δημόσια περίθαλψη για την ψυχική του υγεία που δεν έλαβε; Ποιος μπορεί να απαντήσει όταν κανείς ποτέ δεν τιμωρείται για τίποτα, αρκεί να υπάρχουν οι σωστές πλάτες, η σωστή δουλειά, τα σωστά κονέ. Λένε ότι η Δικαιοσύνη είναι σαν τα φίδια γιατί δαγκώνει μόνο τους ξυπόλητους. Αλλά στην πραγματικότητα, εδώ, όλες οι λέξεις που ξεκινούν από κεφαλαίο γράμμα συμπεριφέρονται στην πρώτη ευκαιρία σαν τα φίδια. Η Πολιτεία, οι Αρχές, οι Τράπεζες και πάει λέγοντας.

Ο Κώστας Φραγκούλης δεν είχε καμία ευκαιρία στη ζωή, ποτέ. Ήταν από τη στιγμή που γεννήθηκε απολύτως αναλώσιμος, καταδικασμένος σε ένα σύστημα παντοδύναμο που προϋπήρχε της δικής του περπατησιάς. Όπως όλοι μας κι ας εθελοτυφλούμε. Πολύ σύντομα θα τον θυμούνται μόνο η μαμά και ο μπαμπάς του. Ο πρόωρος θάνατος του το απέδειξε. Αλλά, όποτε κι αν πέθαινε, αυτή θα ήταν η αλήθεια. Το πρόβλημα είναι ότι οι υπόλοιποι αναλώσιμοι προσπαθούν, καθένας μόνος του, να τρουπώσουν σε ένα παράλληλο σύμπαν που δεν ανήκουν, ελπίζοντας ότι θα γλιτώσουν τις δυο σφαίρες. Συνήθως, από τύχη. Αυτό που χρειάζεται, όμως, δεν είναι οι τρύπες σε ένα σπασμένο κοινωνικό συμβόλαιο. Αυτό που χρειάζεται είναι να το ξαναγράψουμε, είναι να αλλάξει ο κόσμος.