Μόνο τυχαία δεν είναι η χρονική στιγμή που η κυβέρνηση αποφάσισε να κηρύξει εκ νέου πόλεμο στους καλλιτέχνες και όλα αυτά με τις ευλογίες της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου.

Το προεδρικό διάταγμα 85/2022 έρχεται να σβήσει μονοκοντυλιά διεκδικήσεις και αγώνες ενός κλάδου που τα τελευταία χρόνια βάλλεται όσο κανένας άλλος. Το νέο ΦΕΚ στην ουσία εξισώνει τα πτυχία των ανώτερων δραματικών σχολών και σχολών χορού και κινηματογράφου με απολυτήρια λυκείου.

Πολλοί αφελώς, ίσως και εντέχνως, προσπαθούν να υποβαθμίσουν τη σοβαρότητα του θέματος παρουσιάζοντας το σαν μια προϋπάρχουσα κατάσταση που ως εκκρεμότητα έπρεπε να τακτοποιηθεί. Πρώτα από όλα τα ιδανικά και ο μόχθος των ανθρώπων δεν μπορεί να είναι εκκρεμότητα. Επίσης, είναι μέγιστο λάθος να συγχέουμε την επαγγελματική με την ακαδημαϊκή ισοβάθμηση. Είναι δύο διαφορετικά αλλά εξίσου σημαντικά πεδία. Για να προσληφθεί ένας ηθοποιός ή ένας μουσικός σε οποιαδήποτε βαθμίδα της δημόσιας εκπαίδευσης κατέθετε τα χαρτιά του ως ΤΕ. Με το νέο ΦΕΚ αυτό θα είναι αδύνατο. Δεν γνωρίζω τι θα γίνει με τους καλλιτέχνες που ήδη έχουν διορισθεί και ελπίζω το θέμα να λυθεί προτού δούμε ανθρώπους να χάνουν τη δουλειά τους η να υποβιβάζονται μισθολογικά σε αυτήν. Ακόμα και τα επιδόματα ανεργίας και όλες οι μισθολογικές κλίμακες επηρεάζονται αρνητικά. Ενδεχομένως αυτή η εκδικητική απόφαση να επηρεάζει και τη διαδικασία των κατατακτηρίων εξετάσεων. Εν ολίγοις είναι σαν να μπαίνει ταφόπλακα σε κάθε νόμιμη επιδίωξη κάθε καλλιτέχνη που επιθυμεί να εξελίξει τις σπουδές του και να διεκδικήσει καλύτερο εργασιακό περιβάλλον.

Σε όλο αυτό να μην θεωρήσουμε ήσσονος σημασίας την πρόθεση της υπουργού Παιδείας, Νίκης Κεραμέως να αναβαθμίσει τα διπλώματα των κολεγίων. Διόλου τυχαίο και συγκυριακό δεν είναι πως τις τελευταίες ημέρες στο διαδίκτυο διαφημίζονται ΙΕΚ που στα προγράμματα τους υπόσχονται “αναβαθμισμένες” σπουδές πάνω στην υποκριτική τέχνη. Εν καιρώ θα επανέλθουμε με νέο ρεπορτάζ για την φάμπρικα που πάει να στηθεί.

Μπορεί ο Υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης να προσπάθησε σε συνάντηση του με εκπροσώπους του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος Ακροάματος και καλλιτεχνικών σωματείων, να αλλάξει την ατζέντα με δηλώσεις όπως «σεβόμαστε το έργο των καλλιτεχνών» και «επιθυμούμε να ανοίξουμε ένα νέο ακαδημαϊκό διάδρομο» αλλά οι καλλιτέχνες δεν είναι οι ματαιόδοξοι διασκεδαστές που νομίζει και αυτό το έδειξαν με τις μαζικές κινητοποιήσεις τους και από όσο είμαι σε θέση να γνωρίζω έρχονται κι άλλες. Το ίδιο ισχύει και για τον υπουργό Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη που γνωστός για τις δημοκρατικές του πεποιθήσεις μετέθεσε τις θεσμικές ευθύνες στο Υπουργείο Παιδείας.

Φυσικά, υπάρχει και το ηθικό κομμάτι. Κανείς μας δεν έχει ξεχάσει τις δηλώσεις της Λίνας Μενδώνη από το βήμα της Βουλής που μεταξύ άλλων είχε πει «είναι αδύνατον να αποζημιωθούν όλοι οι καλλιτέχνες αφού πολλοί από αυτούς κινούνται στον χώρο της “μαύρης οικονομίας”» έως και το κλείσιμο των θεάτρων την περίοδο της πανδημίας ως χώροι υψηλής υγειονομικής επικινδυνότητας -κάτι που ουδέποτε τεκμηριώθηκε επιστημονικά-  οι καλλιτέχνες βρίσκονται υπό διωγμών. Ένα κυνήγι μαγισσών, που ας μην γελιόμαστε, δεν είναι ούτε άγνοια ούτε κομπορρημοσύνη. Είναι μίσος και φόβος για κάθε τι που παράγει σκέψη και δημιουργεί υγιή αντανακλαστικά αντίστασης.

Αυτό που πληρώνουν αυτή τη στιγμή οι καλλιτέχνες είναι ότι συνέβαλλαν τα μέγιστα να ξεμπροστιαστεί ένα ανήθικο σύστημα που για κάποιο διάστημα ντάντευε παιδοβιαστές. Που διορίζει καλλιτεχνικούς διευθυντές από τα λόμπι μιας κομματικής δεξαμενής. Ενοχλούν οι καλλιτέχνες και μάλιστα πολύ και αυτός εκ προοιμίου είναι και ο ρόλος τους. Να μην εφησυχάζουν και να βρίσκονται παρόντες. Η ατυχία τους είναι πως έχουν μπει στο στόχαστρο ενός συστήματος, το οποίο μοιάζει να απεχθάνεται κάθε ελεύθερο άνθρωπο.

Οι καλλιτέχνες είναι εργαζόμενοι και μάλιστα πολύ σκληρά. Αναγκάζονται να βρίσκονται σε δύο και τρεις παραγωγές για να τα βγάλουν πέρα. Παίζουν με «καπέλο», φτιάχνουν ομάδες και παρακαλούν για να πληρωθούν οι πρόβες τους. Κάνουν οποιαδήποτε δουλειά υπάρχει για να διεκδικήσουν τα όνειρα τους ακόμα κι αν ξέρουν πως οι περισσότεροι από αυτούς δεν θα καταφέρουν να βιοποριστούν από την τέχνη τους. Οι καλλιτέχνες βγήκαν στους δρόμους όταν οι υγειονομικοί βάλλονταν από παντού, όταν πλήττονταν οι εκπαιδευτικοί, όσο οι προστατεύομενοι του ίδιου αυτού σαθρού συστήματος ζούσαν και βασίλευαν σε σκοτεινούς κόσμους βιαστών.

Ως πότε θα ανεχόμαστε ένα σύστημα που θέλει τον πολιτισμό και ολόκληρη την κοινωνία στο γύψο; Μαζί με τους καλλιτέχνες!