Το μετάφασιστικό κόμμα «Αδέλφια της Ιταλίας» σάρωσε στις ιταλικές εκλογές με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία, τον πρώτο πόλεμο στην Ευρώπη, μετά το τέλους του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Η Τζόρτζια Μελόνι, η πρώτη γυναίκα Πρωθυπουργός της Ιταλίας, είναι επικεφαλής της πρώτης ακροδεξιάς κυβέρνησης της χώρας, μετά τον Μπενίτο Μουσολίνι. Λειτουργεί άραγε το μεταφασιστικό κόμμα ως καθρέφτης «της κουλτούρας και της ηθικής της εποχής μας», φράση δανεική από τον Γάλλο ψυχαναλυτή Ρολάν Γκορί;
Είναι αδύνατο να αναλύσουμε ένα φαινόμενο χωρίς να λάβουμε υπόψη την ιστορικότητά του και δίχως να διεισδύσουμε στη δομή του. Τι ενσαρκώνει η Τζόρτζια Μελόνι, με τους στενούς -αν και μεταλλαγμένους- δεσμούς με τη μεταφασιστική ιδεολογία, για το μέσο Ιταλό ψηφοφόρο;
Η Τζορτζια Μελόνι, η οποία ηγείται ενός κόμματος «με νεοφασιστική προέλευση» όπως σχολίασε ο Guardian, προέρχεται από μια φτωχή, διαλυμένη οικογένεια της Ρώμης. Μεγάλωσε χωρίς πατέρα καθώς τους εγκατέλειψε για να ζήσει με την ερωμένη του στα Κανάρια νησιά και βάσει της οικογενειακής μυθολογίας ήταν το δεύτερο και «ανεπιθύμητο» παιδί της οικογένειας. Η ίδια, ωστόσο, τάσσεται κατά των αμβλώσεων και της αυτοδιάθεσης του γυναικείου σώματος, υποστηρίζει φανατικά την «παραδοσιακή οικογένεια» ως θεμέλιο της κοινωνίας, χλευάζει τη ρευστότητα των φύλων, πολεμάει τους μετανάστες και οραματίζεται την «αναβίωση της Ιταλίας».
Εκφράζει δηλαδή ένα ιδεολογικοποιημένο αίσθημα απέναντι στους άλλους, το οποίο φυσικά αποκρύπτει ένα δυσβάσταχτο αίσθημα κατωτερότητας. Σ’ αυτό το ιδεολογικοποιημένο αίσθημα υπεροχής, είναι εγκατεστημένη η «μήτρα» του φασισμού.
Γιατί επιστρέφει τώρα ο φασισμός στην Ιταλία; Ο φασισμός, έγραφε ο Πολ Βαλερί -αρχίζει με τη σκέψη ότι όλοι οι άλλοι είναι ανόητοι. Και οι φασίστες είναι άνθρωποι που δεν μπορούν να συμφιλιωθούν με τη δική τους ταυτότητά και τις δικές τους ρίζες. Ο μοναδικός τρόπος για να εξασφαλίσουν τη δική τους καθαρότητα είναι να προβάλλουν πάνω στον ξένο Άλλο, το «κακό». Εξασφαλίζουν την δική τους ψυχική οργάνωση, στρέφοντας την ψυχική τους ενέργειά προς τα έξω, υπό μορφή επιθετικότητας. Όταν υπάρχει η «κούνια», δηλαδή το κατάλληλο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο που θα υποδεχτεί και θα ταΐσει το κτήνος… τότε αυτή τη «στρατηγική» επικρατεί , επεκτείνεται και λαμβάνει μορφή βάρβαρης επίθεσης και ο ξένος Άλλος γίνεται αποδέκτης του μίσους. Η «κούνια» του κτήνους είναι η ανασφάλεια που επικρατεί μετά την ενεργειακή κρίση και τον πόλεμο στην Ευρώπη, μια κρίση που παίρνει τη σκυτάλη από την προσφυγική. Και η Ιταλία είναι μία από τις χώρες που πήγε στις κάλπες με αυτή την «ψυχολογία».
Το νέο στοιχείο στην ιστορία είναι πως το πρόσωπο του κτήνους είναι γυναικείο. Γιατί οι Ιταλοί αναζήτησαν μια απάντηση στις αγωνίες τους στο πρόσωπο της Τζόρτζια Μελόνι;
Η Μελόνι έχει αποδείξει πως είναι ικανή να κανονονικοποιήσει την ακροδεξιά ρητορική, ευθραυστοποιώντας τον κοινωνικό δεσμό και θεσμοθετώντας παράλληλα το μίσος και το διχασμό ως τρόπο διακυβέρνησης. Ήδη ενθουσίασε τις ιταλικές μάζες με το σύνθημα «πατρίς, θρησκεία, οικογένεια», υποστηρίζοντας μια πολιτική που δεν πλήττει μόνο τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των γυναικών, αλλά εντείνει την εμφάνιση μετεκτρωτικού συνδρόμου -άμεσα συνδεδεμένου με την ιουδαιοχριστιανική παράδοση. Στα χνάρια των ΗΠΑ και της Πολωνίας σχεδιάζει πολιτικές καθυπόταξης των σωμάτων, προωθώντας προτάσεις διεκδίκησης πλήρους ελέγχου της γυναικείας επιθυμίας και μήτρας.
Πως έφτασε η φιλελεύθερη Ιταλία , να γίνει εκ νέου κέντρο επώασης του νεοφασισμού; Η εξήγηση είναι διαχρονική. Μια κοινωνία εγκαταλείπει τη φιλοξενία και την αποδοχή του ξένου όταν έχει αποπροσωποποιηθεί το Εγώ της, όταν δεν μπορεί να διαχειριστεί την ετερότητα εντός της. Μια κοινωνία προβάλλει έξω αυτό που δεν έχει ενσωματωθεί στη σχέση της με τον ίδιο της τον εαυτό. Η Ιταλία βιώνει, εδώ και καιρό, μια σοβαρή ταυτοτική κρίση και μεγάλη κοινωνική και πολιτική αστάθεια. Η εθνική αναγέννηση και η εθνική υπερηφάνεια που υποσχέθηκε η Μελόνι ήταν η μοναδική πρόταση που φάνηκε πειστική στους πολίτες της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης με το δεύτερο μεγαλύτερο χρέος.
Οι Βρυξέλλες φοβούνται την πολιτική αναδιάρθρωση της Ευρώπης, καθώς ανησυχούν για την πιθανή καθιέρωση του εθνικού δικαίου έναντι του ευρωπαϊκού και για το ενδεχόμενο μια πιθανή ιταλική κρίση να συμπαρασύρει την ευρωπαϊκή οικονομία.
Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να ανησυχούν για τη διολίσθηση της ηπείρου σε έναν mainstream φασισμό. Στην Ιταλία, χθες, μια γυναίκα κέρδισε τις εκλογές. Στην Ιταλία, χθες, έχασαν όλες οι γυναίκες της χώρας.
