Βράδυ. Λίγο πριν τον ύπνο σκέφτομαι δειλά-δειλά και κάπως με μια αίσθηση… τύψεων, να ανοίξω το TikTok για το πλέον καθιερωμένο scroll-άρισμα της ημέρας. Τι καινούργιο trend υπάρχει αυτή τη βδομάδα άραγε; “2010’s nostalgia”. Έφηβοι που μέσα σε reels λίγων δευτερολέπτων νοσταλγούν τα “early 2010s”. Αμφιβάλλω αν θυμούνται κάτι από την περίοδο εκείνη αφού ήταν ή αγέννητοι ή πολύ μικροί. Εδώ όμως το ερώτημα είναι ένα: Από πότε έγινε trend να νοσταλγούμε τις αρχές του 2010;
Η ψηφιακή μας αθωότητα
Για εμένα είναι σαν να μην έχουν περάσει ούτε 6 χρόνια από τότε. Κι όμως είναι μια δεκαετία και κάτι παραπάνω. Μεγάλωσα έφηβη στα 2010s. Τότε που το Internet ήταν ήδη παντού αλλά δε μας είχε ακόμα καταπιεί. Τα smartphones είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν αλλά δεν είχαν γίνει προέκταση του χεριού μας. Και τότε ήσουν πολύ cool αν είχες πάρει τέτοιο κινητό. Γιατί, δεν ήταν φοβερό που δεν είχε κουμπιά;
Επίσης, το Instagram τότε ήταν πολύ αθώο. Ούτε stories, ούτε reels για να κολλάς και να χάνεσαι για ώρες. Το Facebook ήταν το βασικό μέσο μας. Αφιερώσεις τραγουδιών που έμοιαζαν περισσότερο με σπόντες σε κάποιον πρώην ή εκείνη τη φίλη που αγόρασε την ίδια μπλούζα με εσένα και από τότε τη θεωρούσες εχθρό σου. Μέχρι την επόμενη μέρα δηλαδή. Ανέβαζες συνεχώς φωτογραφίες με φίλτρα sepia. Να φαίνονται πιο… vintage. Αν ήσουν, όμως, cool σίγουρα είχες Tumblr. Στιχάκια και quotes που πλέον θεωρούνται αμήχανα και “cringe”, όπως το δημοφιλές τότε “Κeep Calm & Carry On” αλλά και φωτογραφίες που θεωρούσαμε καλλιτεχνικές- τραβηγμένες από μια μικρή Sony ψηφιακή κάμερα- στην ταράτσα του σπιτιού μας.
Οικονομική κρίση, παγωτά και ανεμελιά
Ήμουν έφηβη στην εποχή των capital controls και των μνημονίων. Τότε που μια μαυρίλα σκέπαζε τη χώρα. Κρίση, πτώσεις μισθών και καθημερινό ραντεβού με το κεντρικό δελτίο ειδήσεων για να μάθουμε τα νέα της ελληνικής οικονομίας. Όχι ότι θα άλλαζε κάτι από τη μία μέρα στην άλλη. Κι όμως, εμένα όλοι μου φαίνονταν πιο χαρούμενοι. Όλα ήταν πιο… απλά. Δε χρειαζόταν να αποδείξεις ποιος ήσουν. Ούτε ένιωθες λίγος βλέποντας αμέτρητα stories από γνωστούς και αγνώστους που φαίνονται μεγάλοι.
Σουβλάκια στην τιμή των 1,5-2 ευρώ και σοκολάτες με 0,50 λεπτά. Βόλτες στο περίπτερο της πλατείας μετά το ποδήλατο για το καθιερωμένο παγωτό χωνάκι-πύραυλο. 1,5 ευρώ κι αυτός. Ίσα-ίσα για να γλυκάνει τον πόνο από τα γδαρσίματα λόγω της τότε ατσουμπαλιάς μου με το ποδήλατο. Κατά κάποιον τρόπο ένας πύραυλος κι ένα poke στο Facebook από το αγόρι που σου άρεσε τότε αρκούσε για να είσαι ένας χαρούμενος έφηβος. Από την άλλη, ίσως η ανεμελιά της εφηβείας μου να τα έδειχνε όλα τόσο πολύχρωμα και φωτεινά. Τότε που δικαιολογημένα δεν ήξερα τι ήθελα να κάνω στη ζωή μου, καθώς ήμουν ακόμα μικρή. Τώρα δεν υπάρχει δικαιολογία. Ας το παραδεχτούμε όμως. Το παρελθόν πάντα έχει μια γοητεία.
Ένα παρελθόν… δανεικό
Μου φαίνεται βέβαια εξαιρετικά περίεργο που η περίοδος της εφηβικής μου ηλικίας θεωρείται vintage και cult. Μέχρι πρότινος θεωρούσα τα 80s και τα 90s ως τέτοια. Καθώς έβλεπα όλα αυτά τα reels περί νοσταλγίας αναρωτιόμουν πότε η νοσταλγία από ανάμνηση έγινε αισθητική εμπειρία. Πώς ξαφνικά αυτές οι μικρές στιγμές και λεπτομέρειες από την καθημερινότητά μας ως έφηβοι αποτελούν trend των social media. Το πιο παράδοξο όμως είναι ότι πλέον δε χρειάζεται να έχεις ζήσει κάτι για να το νοσταλγήσεις. Σημερινοί έφηβοι με φίλτρα “early 2010s” και από πίσω να παίζει το “Girls” των The 1975. Όσα εμείς θεωρούμε άβολα – εκείνες τις εκφράσεις, τις στάσεις, τις γκριμάτσες που μας θυμίζουν την αμηχανία της εφηβείας – για εκείνους είναι το νέο aesthetic. Μια αισθητική που αγκαλιάζει την ατέλεια, το στραβό χαμόγελο, το βλέμμα που δεν ξέρει πού να σταθεί. Είναι ένα trend που ήδη ξέρει πως θα περάσει, αλλά προς το παρόν λειτουργεί σαν καταφύγιο από την υπερπαραγωγή του “τέλειου”.
Μοιάζει με νοσταλγία δανεική – μια ανάμνηση από εποχές που δεν έζησαν, αλλά τους γοητεύει να τις αναπαριστούν. Μια φανταστική εφηβεία που ζουν εκ των υστέρων μέσα από φίλτρα, αναλογικά φλας και pixelated selfies. Ίσως γιατί η γενιά τους δεν πρόλαβε ποτέ να είναι αληθινά αμήχανη∙ μεγάλωσε ήδη μπροστά σε μια κάμερα. Κι έτσι, τώρα, η αμηχανία γίνεται στάση. Μια ήρεμη επανάσταση απέναντι στη γυαλισμένη βεβαιότητα των προηγούμενων γενεών.
Μήπως όλοι δανειζόμαστε τις αναμνήσεις των άλλων;
Όσο γράφω όλα αυτά ακούω τραγούδια των Oasis που σίγουρα δεν άνθισαν στη δική μου εφηβεία. Ήταν όμως μέρος αυτής. Και κάπως έτσι κατάλαβα πώς και η δική μου γενιά στην εφηβεία αναπολούσε τα 90s κι ας μην τα είχε ζήσει. Κι όμως. Το Tumblr ήταν γεμάτο με “aesthetic” φωτογραφίες από δισκάκια και skateboards. Φορούσαμε chockers και φαρδιά καρό πουκάμισα νομίζοντας ότι ανακαλύψαμε κάτι νέο. «Πάλι ήρθαν στη μόδα αυτά τα κολιέ;», ρωτούσε η μαμά μου.
Ίσως η νοσταλγία να μην έχει να κάνει με το “πριν” αλλά το “μετά”. Κάθε φορά που μια συγκεκριμένη περίοδος ή δεκαετία γυρνά πίσω στη μόδα, αυτό που πραγματικά μας λείπει είναι μια εποχή που μοιάζει πιο ανέμελη. Σα να προσπαθούμε μανιωδώς να ξεφύγουμε από αυτό που ζούμε σήμερα γιατί δε μας αρέσει. Πιθανότατα σε δύο δεκαετίες από τώρα οι νεότεροι να κάνουν reels “Bring back the 2020s”.
Αν η νοσταλγία είναι η μόνη μας πολυτέλεια, τότε μήπως αυτό σημαίνει ότι η αθωότητα και η ξεγνοιασιά έγιναν το νέο vintage;
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
Βράδυ. Λίγο πριν τον ύπνο σκέφτομαι δειλά-δειλά και κάπως με μια αίσθηση… τύψεων, να ανοίξω το TikTok για το πλέον καθιερωμένο scroll-άρισμα της ημέρας. Τι καινούργιο trend υπάρχει αυτή τη βδομάδα άραγε; “2010’s nostalgia”. Έφηβοι που μέσα σε reels λίγων δευτερολέπτων νοσταλγούν τα “early 2010s”. Αμφιβάλλω αν θυμούνται κάτι από την περίοδο εκείνη αφού ήταν ή αγέννητοι ή πολύ μικροί. Εδώ όμως το ερώτημα είναι ένα: Από πότε έγινε trend να νοσταλγούμε τις αρχές του 2010;
Η ψηφιακή μας αθωότητα
Για εμένα είναι σαν να μην έχουν περάσει ούτε 6 χρόνια από τότε. Κι όμως είναι μια δεκαετία και κάτι παραπάνω. Μεγάλωσα έφηβη στα 2010s. Τότε που το Internet ήταν ήδη παντού αλλά δε μας είχε ακόμα καταπιεί. Τα smartphones είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν αλλά δεν είχαν γίνει προέκταση του χεριού μας. Και τότε ήσουν πολύ cool αν είχες πάρει τέτοιο κινητό. Γιατί, δεν ήταν φοβερό που δεν είχε κουμπιά;
Επίσης, το Instagram τότε ήταν πολύ αθώο. Ούτε stories, ούτε reels για να κολλάς και να χάνεσαι για ώρες. Το Facebook ήταν το βασικό μέσο μας. Αφιερώσεις τραγουδιών που έμοιαζαν περισσότερο με σπόντες σε κάποιον πρώην ή εκείνη τη φίλη που αγόρασε την ίδια μπλούζα με εσένα και από τότε τη θεωρούσες εχθρό σου. Μέχρι την επόμενη μέρα δηλαδή. Ανέβαζες συνεχώς φωτογραφίες με φίλτρα sepia. Να φαίνονται πιο… vintage. Αν ήσουν, όμως, cool σίγουρα είχες Tumblr. Στιχάκια και quotes που πλέον θεωρούνται αμήχανα και “cringe”, όπως το δημοφιλές τότε “Κeep Calm & Carry On” αλλά και φωτογραφίες που θεωρούσαμε καλλιτεχνικές- τραβηγμένες από μια μικρή Sony ψηφιακή κάμερα- στην ταράτσα του σπιτιού μας.
Οικονομική κρίση, παγωτά και ανεμελιά
Ήμουν έφηβη στην εποχή των capital controls και των μνημονίων. Τότε που μια μαυρίλα σκέπαζε τη χώρα. Κρίση, πτώσεις μισθών και καθημερινό ραντεβού με το κεντρικό δελτίο ειδήσεων για να μάθουμε τα νέα της ελληνικής οικονομίας. Όχι ότι θα άλλαζε κάτι από τη μία μέρα στην άλλη. Κι όμως, εμένα όλοι μου φαίνονταν πιο χαρούμενοι. Όλα ήταν πιο… απλά. Δε χρειαζόταν να αποδείξεις ποιος ήσουν. Ούτε ένιωθες λίγος βλέποντας αμέτρητα stories από γνωστούς και αγνώστους που φαίνονται μεγάλοι.
Σουβλάκια στην τιμή των 1,5-2 ευρώ και σοκολάτες με 0,50 λεπτά. Βόλτες στο περίπτερο της πλατείας μετά το ποδήλατο για το καθιερωμένο παγωτό χωνάκι-πύραυλο. 1,5 ευρώ κι αυτός. Ίσα-ίσα για να γλυκάνει τον πόνο από τα γδαρσίματα λόγω της τότε ατσουμπαλιάς μου με το ποδήλατο. Κατά κάποιον τρόπο ένας πύραυλος κι ένα poke στο Facebook από το αγόρι που σου άρεσε τότε αρκούσε για να είσαι ένας χαρούμενος έφηβος. Από την άλλη, ίσως η ανεμελιά της εφηβείας μου να τα έδειχνε όλα τόσο πολύχρωμα και φωτεινά. Τότε που δικαιολογημένα δεν ήξερα τι ήθελα να κάνω στη ζωή μου, καθώς ήμουν ακόμα μικρή. Τώρα δεν υπάρχει δικαιολογία. Ας το παραδεχτούμε όμως. Το παρελθόν πάντα έχει μια γοητεία.
Ένα παρελθόν… δανεικό
Μου φαίνεται βέβαια εξαιρετικά περίεργο που η περίοδος της εφηβικής μου ηλικίας θεωρείται vintage και cult. Μέχρι πρότινος θεωρούσα τα 80s και τα 90s ως τέτοια. Καθώς έβλεπα όλα αυτά τα reels περί νοσταλγίας αναρωτιόμουν πότε η νοσταλγία από ανάμνηση έγινε αισθητική εμπειρία. Πώς ξαφνικά αυτές οι μικρές στιγμές και λεπτομέρειες από την καθημερινότητά μας ως έφηβοι αποτελούν trend των social media. Το πιο παράδοξο όμως είναι ότι πλέον δε χρειάζεται να έχεις ζήσει κάτι για να το νοσταλγήσεις. Σημερινοί έφηβοι με φίλτρα “early 2010s” και από πίσω να παίζει το “Girls” των The 1975. Όσα εμείς θεωρούμε άβολα – εκείνες τις εκφράσεις, τις στάσεις, τις γκριμάτσες που μας θυμίζουν την αμηχανία της εφηβείας – για εκείνους είναι το νέο aesthetic. Μια αισθητική που αγκαλιάζει την ατέλεια, το στραβό χαμόγελο, το βλέμμα που δεν ξέρει πού να σταθεί. Είναι ένα trend που ήδη ξέρει πως θα περάσει, αλλά προς το παρόν λειτουργεί σαν καταφύγιο από την υπερπαραγωγή του “τέλειου”.
Μοιάζει με νοσταλγία δανεική – μια ανάμνηση από εποχές που δεν έζησαν, αλλά τους γοητεύει να τις αναπαριστούν. Μια φανταστική εφηβεία που ζουν εκ των υστέρων μέσα από φίλτρα, αναλογικά φλας και pixelated selfies. Ίσως γιατί η γενιά τους δεν πρόλαβε ποτέ να είναι αληθινά αμήχανη∙ μεγάλωσε ήδη μπροστά σε μια κάμερα. Κι έτσι, τώρα, η αμηχανία γίνεται στάση. Μια ήρεμη επανάσταση απέναντι στη γυαλισμένη βεβαιότητα των προηγούμενων γενεών.
Μήπως όλοι δανειζόμαστε τις αναμνήσεις των άλλων;
Όσο γράφω όλα αυτά ακούω τραγούδια των Oasis που σίγουρα δεν άνθισαν στη δική μου εφηβεία. Ήταν όμως μέρος αυτής. Και κάπως έτσι κατάλαβα πώς και η δική μου γενιά στην εφηβεία αναπολούσε τα 90s κι ας μην τα είχε ζήσει. Κι όμως. Το Tumblr ήταν γεμάτο με “aesthetic” φωτογραφίες από δισκάκια και skateboards. Φορούσαμε chockers και φαρδιά καρό πουκάμισα νομίζοντας ότι ανακαλύψαμε κάτι νέο. «Πάλι ήρθαν στη μόδα αυτά τα κολιέ;», ρωτούσε η μαμά μου.
Ίσως η νοσταλγία να μην έχει να κάνει με το “πριν” αλλά το “μετά”. Κάθε φορά που μια συγκεκριμένη περίοδος ή δεκαετία γυρνά πίσω στη μόδα, αυτό που πραγματικά μας λείπει είναι μια εποχή που μοιάζει πιο ανέμελη. Σα να προσπαθούμε μανιωδώς να ξεφύγουμε από αυτό που ζούμε σήμερα γιατί δε μας αρέσει. Πιθανότατα σε δύο δεκαετίες από τώρα οι νεότεροι να κάνουν reels “Bring back the 2020s”.
Αν η νοσταλγία είναι η μόνη μας πολυτέλεια, τότε μήπως αυτό σημαίνει ότι η αθωότητα και η ξεγνοιασιά έγιναν το νέο vintage;
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
