Υποσχέσεις και προβλέψεις. Διαψεύσεις και ψευδαισθήσεις. Τι υπόσχεστε στους Άλλους κάθε φορά που αλλάζει ημερολογιακό έτος και τι είδους υποσχέσεις έχετε δώσει στον εαυτό σας για το 2023; Έχετε αναμετρηθεί με τις σημασίες που έχει για εσάς ο  χρόνος γενικά και πιο ειδικά ο χρόνος που πέρασε και ο χρόνος που έρχεται;

Το 2022 έφυγε και ολοκληρώθηκε ένας ακόμα χρόνος που περικλείει μέσα του απώλειες και χαρές. Το  2023 μπήκε φορτωμένο με προσδοκίες και σχέδια. Θέλουμε να γίνουμε οι καλύτερες εκδοχές του εαυτού μας, έτσι ξαφνικά, προσπαθούμε να ελέγξουμε το μέλλον και νομίζουμε πως θα τα καταφέρουμε. Δίνουμε υποσχέσεις, βάζουμε στόχους, κάνουμε όνειρα. Και έχουμε την ψευδαίσθηση του ελέγχου. Ιδίως κάθε Γενάρη. Ενίοτε και κάθε Σεπτέμβρη Για να διαψευστούμε ακόμα μια φορά. Ή μήπως όχι; Μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε τους στόχους μας και να τους πετύχουμε; Είμαστε ικανοί να προσδιορίσουμε αυτό που δεν θέλουμε να επαναλάβουμε ; Μπορούμε να αποφύγουμε τον ίδιο μας τον εαυτό , τον πιο δύσκολο αντίπαλο στην εκπλήρωση των υποσχέσεων;

Οι πρώτες ημέρες κυλούν μέσα σε ατζέντες, οι οποίες όταν ξεφυλλίζονται εκ των υστέρων γίνονται ντοκουμέντο της “ψευδαίσθησης ελέγχου”, ενός  όρους που επινοήθηκε από τον ψυχολόγο E.J Langer πριν από σχεδόν πέντε δεκαετίες.  Ο όρος αυτός αποτυπώνει την ανθρώπινη ανάγκη να ελέγξουμε, να επιλύσουμε, να προβλέψουμε, να πιστέψουμε. Κάθε πρώτος  μήνας του έτους  βρίσκεται , αναπόδραστα, σε αλληλεπίδραση με τον ψυχισμό μας. Όλοι μας μετράμε το χρόνο σαν να είναι ένα ουδέτερο φυσικό μέγεθος και παραβλέποντας πως είναι πολλά περισσότερα από αυτό.  Όλοι μας μετράμε το χρόνο μόνο με ότι  είμαστε σε θέση να αναγνωρίσουμε, να αντιληφθούμε και να βιώσουμε. Και όλοι έχουμε την ανάγκη να ανατρέξουμε σε εγχειρίδια που θα μας μάθουν πως θα πετύχουμε τους στόχους του νέου έτους και πως θα διευθετήσουμε καλύτερα της ζωές μας. Σαν να  μην είναι ο χρόνος η απόλυτη προβολή της εσωτερικότητας μας και η αναπαράσταση των ψυχολογικών μας συγκρούσεων. Γι’ αυτό – παρόλο που υπάρχει κάτι πανανθρώπινο- ο τρόπος που προσπαθούμε να τον ελέγξουμε, διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Όπως διαφέρει η διαδικασία και το  αποτύπωμα του απολογισμού που κάνει ο καθένας μας, ο τρόπος που βιώνουμε την υποκειμενικότητα του χρόνου, ακόμα και ο τρόπος που ανακατασκευάζουμε αναμνήσεις υπηρετώντας την ανασύσταση της προσωπικής μας ιστορίας. Μήπως και μεταμορφωθούμε στον ιδανικό εαυτό μας …

Γιατί κάνουμε σχέδια που ξέρουμε πως δεν θα υλοποιήσουμε και δίνουμε υποσχέσεις ενώ γνωρίζουμε πως δεν θα τις τηρήσουμε εάν δεν αλλάξουν οι συνθήκες, εάν δεν υιοθετήσουμε νέες συνήθειες;

Ίσως γιατί η  κυκλικότητα του χρόνου  μας κάνει να αισθανόμαστε πως βρισκόμαστε  κάθε φορά σε μια νέα πολλά υποσχόμενη εκκίνηση  ή ενδεχομένως γιατί όλοι προερχόμαστε από κάπου και όλοι έχουμε βιώσει κάτι λιγότερο ή περισσότερο οδυνηρό. Βάσει βιωμάτων και τραυμάτων – που μας έχουν σημαδέψει είτε σε προσωπικό είτε σε συλλογικό επίπεδο, έχουμε διαμορφώσει μηχανισμούς που μεταφράζονται σε συνήθειες.  Οι συνήθειες είναι , λοιπόν, μέρος του ασυνειδήτου μας. Γι’ αυτό και αποτελεί ψευδαίσθηση η πεποίθηση πως θα τις αλλάξουμε, έτσι απλά, επειδή πέρασε ακόμα μια Πρωτοχρονιά. Οι υποσχέσεις για νέες συνήθειες δίνουν μάχες με τις συνήθειες που έχουν παγιωθεί. Και ο μόνος τρόπος για να μετατοπιστούμε υποκειμενικά και να συντελεστούν πραγματικές αλλαγές στη ζωή μας  είναι να τροποποιήσουμε τη σχέση μας με το ασυνείδητο είναι το οποίο είναι το μόνο που δεν συνθλίβεται από τον χρόνο.

Αν καταφέρουμε να μετασχηματίσουμε τη σχέση μας με το ασυνείδητο, ίσως και να καταφέρουμε να  φέρουμε στην επιφάνεια τους ασυνείδητους μηχανισμούς που σαμποτάρουν τη ζωή μας με απώτερο στόχο να μην είμαστε πια  έρμαια της επαναληπτικότητας των συμπτωμάτων που έχουν τις ρίζες τους στο οικογενειακό μας μυθιστόρημα. Τότε ναι, ίσως  η επανεκκίνηση να μην είναι  ακόμα μια ψευδαίσθηση και να κατορθώσουμε να δούμε το χρόνο πέρα από τα ρολόγια και τα ημερολόγια. Τότε ναι, ίσως να πάψουμε να αναζητάμε το χαμένο χρόνο, να αρχίσουμε να δημιουργούμε κερδισμένο χρόνο για να  μην μένουν ανεκπλήρωτες οι υποσχέσεις που δίνουμε στον εαυτό μας και ..στους άλλους κάθε 1^η  Ιανουαρίου. Ο χρόνος θα είναι πάντα η πρωτεύουσα διάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης. Η σχέση του μαζί του όμως μπορεί να αλλάξει. Δεν θα περιμένουμε, δηλαδή να αλλάξει ο χρόνος τα πράγματα. Θα τα αλλάξουμε εμείς, αν και όταν αποκτήσουμε μεγαλύτερη συμμετοχή στη διαμόρφωση της προσωπικής μας ιστορίας..