Είμαι γυναίκα. Εννοείται πως είμαι και νιώθω δυνατή. Γιατί μια φορά το μήνα αιμορραγώ από τα 16 μου και έχω συνηθίσει στον πόνο και την ασθένεια, γιατί η θηλυκότητά μου, η ομορφιά μου, η εξυπνάδα μου είναι οι πολύτιμες αποσκευές μου. Με ποθούν με τρόπους που δεν μου αρέσουν πάντα. Δύο διάσημοι ηθοποιοί, εν μέσω συνέντευξης που μου έδιναν, όταν ήμουν λιγότερο από 25 χρονών, με παρενόχλησαν σεξουαλικά. Είμαι γυναίκα. Εννοείται πως έχω παρενοχληθεί σεξουαλικά. Και άλλες φορές, φυσικά… Είμαι τυχερή γυναίκα και δεν με έχει βιάσει κανείς.  Ξέρω πως δεν έχει να κάνει με το πώς ντύνομαι, πού βγαίνω και αν ο άντρας που συναναστρέφομαι είναι της καλής κοινωνίας ή με πολλά πτυχία. Έχει συμβεί σε αρκετές γυναίκες και πονάω γι’ αυτό. Στις περισσότερες όμως, όχι, δεν έχει συμβεί. Δεν βιάζεται ούτε κακοποιείται μία στις δύο γυναίκες. Η εποχή μας έχει δώσει ορατότητα στην βία και πολλά πράγματα είναι καλύτερα, στο φως, και όχι χειρότερα, όπως αισθάνομαι ότι θέλει μια συγκεκριμένη ειδησεογραφία να αναδείξει. Δεν είναι δυνατόν να πιστεύουμε ότι ζούμε σε μια κοινωνία κακοποιητών-δεν θα λειτουργούσε τίποτα, δεν θα έμενε τίποτα όρθιο, οι φυλακές θα ήταν φίσκα στους βιαστές. Είναι μια θλιβερή μειοψηφία εναντίον της οποίας η δικαιοσύνη είναι αμείλικτη-σε βαθμό που έχει κατηγορήσει ακόμα και αθώους, επηρεασμένη ίσως από μια κοινωνική κατακραυγή που υπερβαίνει, λόγω φόρτισης και ίσως εμμονής, τα πραγματικά δεδομένα, το τι και το πώς συνέβη.  (Δεν μπορώ να καταλάβω τι έχουν στο μυαλό τους οι γυναίκες που κατηγορούν ψευδώς έναν άντρα για σεξουαλική παρενόχληση. Δεν σέβονται καθόλου τα πραγματικά θύματα, δεν έχουν ιερό και όσιο.)

Είμαι γυναίκα. Εννοείται πως η εποχή μου με αναγκάζει με αρκετούς τρόπους, έμμεσα ή άμεσα, να μπω στην θέση του θύματος. Είμαι Δυτική γυναίκα. Εννοείται πως ξέρω πολύ καλά ότι τα προνόμιά μου και η ελευθερία μου να είμαι όποια επιθυμώ, ανά πάσα ώρα, δεν μπορεί να μπει στο ίδιο πλαίσιο συζήτησης για γυναίκες του κόσμου με μπούργκα την οποία είτε δεν γουστάρουν να φορούν, αλλά αναγκάζονται, είτε δεν έχουν μπει ποτέ στην διαδικασία να σκεφτούν τι και αν θέλουν. Δεν μπορεί να μπει στο ίδιο πλαίσιο συζήτησης για γυναίκες με κομμένες κλειτορίδες, για γυναίκες που τις παντρεύουν οι άντρες και οι άλλες γυναίκες από 9, 10, 12 χρονών. Δεν μπορεί να μπει στο ίδιο πλαίσιο συζήτησης για κορίτσια Ρομά που γίνονται μητέρες χωρίς να έχουν γίνει γυναίκες πρώτα. Δεν μπορεί να μπει στο ίδιο πλαίσιο συζήτησης για γυναίκες άλλων γενεών που πράγματι φιμώνονταν στα οικογενειακά τραπέζια και πράγματι είχαν το ρόλο του φροντιστή, όχι του διαμορφωτή μιας κατάστασης-δέχομαι όμως ότι αρκετές γυναίκες που γνωρίζω προσωπικά ή έχω ακούσει τις ιστορίες τους δεν θα άλλαζαν αυτή τη ζωή. Όσο οι άντρες τους έβγαιναν στα χωράφια ή πολεμούσαν, εκείνες φρόντιζαν τα παιδιά τους και περνούσαν χρόνο στο σπίτι. Αισθάνονταν ασφαλείς. Δεν έχω δικαίωμα ούτε εγώ ούτε καμία άλλη γυναίκα της γενιάς μου να αλλάξουμε το προσωπικό τους αφήγημα για να τις αναδείξουμε ως γυναίκες που μαρτύρησαν ή που καταπιέστηκαν. Είναι καλό να ακούμε τις γυναίκες, αν μας ενδιαφέρουν στ’ αλήθεια οι γυναίκες. Είναι επικίνδυνο να επιλέγουμε ποια στοιχεία των ιστοριών τους κρατάμε και ποια πετάμε, αλλά και ποιες ιστορίες επιλέγουμε να αναδείξουμε, με τι τρόπο το κάνουμε και γιατί-ιδίως αν είμαστε δημοσιογράφοι.

Είμαι γυναίκα, Ελληνίδα, γεννημένη την δεκαετία του 1990. Μεγάλωσα σε ένα σπίτι γεμάτο αγάπη, ο μπαμπάς μου δεν έδινε διαταγές στη μαμά μου ή σε μένα, το χάδι του και η φροντίδα του είναι μέχρι σήμερα ανεκτίμητα-έτσι αισθάνομαι ότι ισχύει για την πλειοψηφία των φιλενάδων μου, των οποίων τους μπαμπάδες εκτιμώ και αγαπώ πολύ. Σπούδασα, είχα καθαρό και ζεστό σπιτικό, οι δικοί μου μου μίλησαν για το σεξ από νωρίς, δέχονταν τα εφηβικά μου φλερτ στο σπίτι μας και η μαμά μου μας έφτιαχνε τοστ με πατατάκια από δίπλα, χωρίς να νιώθει υποδουλωμένη στον πατέρα μου, τον οποίο αγάπησε πολύ, όσο κι εκείνος, και μαζί, ως σύμμαχοι αποφάσισαν να φτιάξουν οικογένεια. Βρίσκω παρανοϊκό να ακούω και να διαβάζω από φίλες μου που μέχρι χθες βρίσκονταν στα μητρικά και τα πατρικά πούπουλά τους ότι έχουν καταπιεστεί από την πατριαρχία, ότι βρίσκουν τους άνδρες δυνάστες και ότι η κοινωνία τους φαίνεται ανυπόφορη και άδικη. Συνεχώς.

Είμαι γυναίκα, εννοείται πως είμαι συνηθισμένη στο να με προστατεύουν και να με κερνούν οι άντρες φίλοι, σύντροφοι και wanna be γκόμενοι, αν και δεν το χρειάζομαι, γιατί κατάφερα, μετά από πολλές προσπάθειες, να είμαι ανεξάρτητη. Είμαι γυναίκα εμφανίσιμη, εννοείται ότι έχω λάβει οφέλη λόγω αυτού, μου έχουν ανοίξει περισσότερες πόρτες από ό, τι αν ήμουν μία πιο καθημερινή γυναίκα-θα ήθελα να ακούσω περισσότερες εμφανίσιμες γυναίκες να το παραδέχονται αυτό. Είμαι γυναίκα εμφανίσιμη, εννοείται ότι άλλες εμφανίσιμες γυναίκες με λιγότερο τσαγανό ή λιγότερο εμφανίσιμες γυναίκες έχουν θεωρήσει και έχουν κρίνει καλό να συζητήσουν πίσω από την πλάτη μου ότι ανελίσσομαι επαγγελματικά μέσω του σεξ. Εννοείται ότι η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών αυτών δηλώνουν φεμινίστριες και βροντοφωνάζουν γι’ αυτό.

Είμαι γυναίκα, εννοείται πως έχω βρει συμμάχους σε άλλες γυναίκες. Αλλά και εχθρούς, επικρίτριες και υστερόβουλες γυναίκες που με έχουν προσβάλει και εμποδίσει σε πράγματα πολύ περισσότερο από ό, τι οι άντρες. Είμαι λογική, ξέρω ότι η δική μου ιστορία δεν είναι αυτή όλων των γυναικών. Είναι η δική μου γυναικεία και ανθρώπινη περιπέτεια, την οποία όμως δεν έχω καμία όρεξη να καμουφλάρω για να γίνω πιο δημοφιλής: είμαι μια χαρά, σφύζω από ζωή, παλεύω καθημερινά όπως τόσοι συμπολίτες και συνάνθρωποί μου, δεν τα βλέπω όλα μαύρα, γιατί πολύ απλά δεν είναι. Είμαι λογική, ξέρω ότι όλοι οι άνθρωποι δεινοπαθούν-όχι μόνο οι γυναίκες. Είμαι διαβασμένη, ξέρω ότι έχουμε πατριαρχία, δεν ζω σε άλλον πλανήτη. Ξέρω ότι η πατριαρχία έχει θύματά της και άντρες και γυναίκες, με τον ίδιο τρόπο που έχει ωφελήσει και άντρες και γυναίκες. Ξέρω ότι η ανθρώπινη κατάσταση της άσκησης εξουσίας, της κατάχρησης αυτής, της υπονόμευσης, της μισαλλοδοξίας δεν αφορά δύο στρατόπεδα: οι κακοί άντρες και οι καλές γυναίκες. Γνωρίζω άντρες καθάρματα και γυναίκες ανεκδιήγητες. Γνωρίζω καταπληκτικές γυναίκες και φανταστικούς άνδρες. Μερικοί από αυτούς είχα την τιμή να με αγαπήσουν και να μου σταθούν στην ζωή μου, πολύτιμοι συμπαραστάτες, υπέροχα συμπληρώματα και αναγκαία για την αρμονία μου και την επίτευξη του ερωτικού μου και όχι μόνον γιν και γιαν.

Είμαι γυναίκα 31 ετών το 2024, κινούμαι, ζω και εργάζομαι στο κέντρο της Αθήνας. Εννοείται πως εγκαλούμαι για τις ”αντιδημοφιλείς” μου απόψεις περί φεμινισμού από άλλες γυναίκες της γενιάς μου και νεότερες- ”αντιδημοφιλείς” απόψεις που διαθέτουν αρκετές γυναίκες, που για να διαφυλάξουν την ηρεμία τους ή καθώς δεν αφορά την δουλειά τους, δεν εκφράζουν δημόσια και έχουν το κεφάλι τους ήσυχο και την ζωή τους ανεπηρέαστη από τρομερές λεκτικές επιθέσεις και κριτική από την κάθε άσχετη κυρία, η οποία πιθανώς κάνει καριέρα πάνω στις πλάτες κακοποιημένων γυναικών.

Καμία κακοποιημένη γυναίκα δεν έχει όρεξη να βγάζει καθημερινά πύρινους λόγους στα social media και να διαμορφώνει την Χάρτα του σωστού φεμινισμού. Οι κακοποιημένες γυναίκες θέλουν στοργή, αγκαλιά και χρόνο να γιατρευτούν, θέλουν χώρο να εμπιστευθούν ξανά και ευήκοα ώτα. Οι κακοποιημένες γυναίκες είναι διπλωμένες στα δύο μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο. Δεν ενδυναμώνονται από τη mairiboo και την Έλενα Ακρίτα, αλλά από μια δικαιοσύνη που κάνει καλά την δουλειά της, από μια αστυνομία που λειτουργεί όπως πρέπει και όχι τα ζώα μου αργά και γραφειοκρατικά. Ενδυναμώνονται από μια κοινωνία που θα τις υποστηρίξει στην πράξη με δουλειά, εκπαίδευση και ίσες ευκαιρίες. Όχι από τις influencers που σε ένα post μιλούν δακρύβρεχτα για το ”γυναικείο ζήτημα” και σε ένα άλλο μάς διαφημίζουν την εκπομπή τους ή τα καλλυντικά που χορηγούν τις άνευ ουσίας και χρησιμότητας, επιφανειακές και λαϊκίστικες διδαχές τους.

Είμαι γυναίκα με λόγο, άποψη και μικρές ή μεγαλύτερες επιτυχίες. Εννοείται πως γυναίκες οι οποίες δεν έχουν πετύχει τα μισά από εμένα στην ζωή τους έχουν άποψη για το αν είμαι καλή ή κακή φεμινίστρια. Εννοείται πως γνωρίζω καλά περιπτώσεις κρατικοδίαιτων και βασισμένων σε κάποιον άντρα (σύζυγο, πατέρα, γιο) γυναικών οι οποίες σηκώνουν δάχτυλο σε μένα και σε άλλες γυναίκες που μπορεί να διαφωνούμε στο τσουβάλιασμα όλων των αντρών ως δυνάμει βιαστών. Ξέρω επίσης καλά περιπτώσεις γυναικών που το βούλωσαν στον χώρο εργασίας όταν μία συνάδελφός τους λοιδωρήθηκε ή αδικήθηκε από τον εργοδότη. Είναι οι ίδιες που γράφουν στα social ΚΑΜΙΑ ΜΟΝΗ. ΚΑΜΙΑ ΑΛΛΗ ΔΟΛΟΦΟΝΗΜΕΝΗ. Ανήκω στις γυναίκες που υποστηρίζουν τις γυναίκες ΚΑΙ όταν ζουν και πετυχαίνουν πράγματα. Που δεν ψάχνω γυναίκες που ανήκουν σε κάποια ντε και σώνει φρικτή κοινωνική θέση για να τους δώσω βήμα να μιλήσουν. Που δεν φολκλοροποιώ τον φεμινισμό, την θηλυπρέπεια, την γυναικεία υπόσταση μέσα από εκπροσώπους τους που συμφέρουν ένα δημόσιο, ποπ αφήγημα που κυριαρχεί στα χρονολόγια και το newsfeed μας.

Ανήκω στις γυναίκες που βρίσκουν φρικαλέα τα αφιερώματα σε παχιές γυναίκες και καθημερινής εμάφνισης κορίτσια της διπλανής πόρτας από μεριάς περιοδικών και media τα οποία διαφημίζουν υπηρεσίες και προϊόντα που αδυνατίζουν, ”ομορφαίνουν”, καμουφλάρουν μέσα από πρόσωπα μοντέλων και super stars. Παθαίνω ναυτία όταν σελέμπριτις αποκομμένες από την κανονική ζωή πετούν στο αδηφάγο, προβατοειδές κοινό τους (αποτελούμενο συνήθως από νέες κοπέλες) ψίχουλα συμπαράστασης στο γυναικείο δράμα και την γυναικεία καταπίεση-αρκετές από αυτές κάνουν παζάρι για το πόσα λεφτά την ώρα θα παίρνει η καθαρίστριά τους ή μιλούν υποτιμητικά στην κοπέλα που τους βάφει πριν βγουν στον αέρα. Υποκρίτριες και υστερόβουλες κυρίες με τις οποίες δεν έχω τίποτα προσωπικό, αλλά δεν δύναμαι να διανοηθώ πως επηρεάζομαι από δαύτες και την στάση τους απέναντι στην ζωή και τον έρωτα. Απέναντι στο πώς αντιλαμβάνονται την αρσενικότητα, μια έννοια καταπατημένη από τις μπότες ενός άτσαλου, παραναλωματικού MeToo που πήρε στην πλάτη του ένα σωρό αθώους, αν και, ευτυχώς, ανέδειξε σοβαρότατες παθογένειες, ιδίως στον καλλιτεχνικό χώρο.

Είμαι νέα, υγιής, μορφωμένη cis straight γυναίκα. Εννοείται πως γουστάρω να αρέσω. Εννοείται πως αγαπώ την προσοχή και τις περιποιήσεις των αντρών, όπως και οι άντρες αγαπούν την δική μου φροντίδα και ενδιαφέρον. Εννοείται πως δεν θεωρώ σεξιστικό το να πέσει το βλέμμα ενός άνδρα στον πισινό μου. Και το δικό μου βλέμμα πέφτει πάνω σε αντρικές πλάτες και καβάλους. Εννοείται πως κερνάω, αλλά γουστάρω και να με κερνούν. Εννοείται πως άνδρες έχουν πάει να μου πάρουν ταμπόν και σερβιέτες, μου έχουν μαγειρέψει, μου έχουν χαρίσει οργασμούς και υπέροχες συζητήσεις, εκδρομές, εξόδους, μαγικά πρωινά Κυριακής στο κρεβάτι, ανθοδέσμες, εκπλήξεις, κοψίματα ανάσας. Εννοείται πως ξέρω τι μπορεί να προκαλέσει σε ένα άνδρα μια εκρηκτική θηλυκότητα. Το ίδιο που προκαλεί σε μια γυναίκα μια υγιής (και φυσικά όχι τοξική!) αρρενωπότητα. Τα παιδιά μου θέλω να έχουν πατέρα και βρίσκω την θέση του άντρα σε μια οικογένεια, σε ένα επαγγελματικό περιβάλλον και σε μια κοινωνία εξόχως σημαντική, το ίδιο σημαντική με αυτή της γυναίκας. Όχι, δεν θέλω ούτε να φαντάζομαι έναν κόσμο χωρίς άντρες και αγόρια. Δεν κρίνω γυναίκες που έχουν αντίθετη άποψη-συνήθως εκείνες κρίνουν αυστηρά και επιθετικά τις γυναίκες που διαφωνούμε μαζί τους, κατηγορώντας μας για pick me girls και για εσωτερικευμένο μισογυνισμό.

Είμαι γυναίκα και εννοείται πως είμαι φεμινίστρια, χωρίς να αισθάνομαι την ανάγκη να ”βγάζω τον φεμινισμό μου να τον μετράω” σε σόσιαλ, μπαρ και δρόμους. Δεν θίγομαι, δεν έχω υψωμένα τείχη, είμαι ανοιχτή, δεκτική και τολμηρή. Έχω χαράξει τον δρόμο μου κόντρα σε δασκάλους, οικογένεια και θεσμούς. Έχω διεκδικήσει την θέση μου σε αυτόν τον κόσμο και σκοπεύω να συνεχίσω να το κάνω. Δεν έχω χρησιμοποιήσει ποτέ το φύλο μου για κάποιο όφελος, ούτε έχω πουλήσει το σώμα μου για μια θέση ή για περισσότερο χρήμα. Δεν έχω κρίνει ποτέ μια γυναίκα για την εμφάνισή της ή την δουλειά της ή τον τρόπο ζωής της. Έχω φίλες πουτάνες, σεξεργάτριες, κονσοματρίς και στρίπερς, απλώς κάνουμε άλλη δουλειά. Κάνω καλό σεξ, αλλά δεν είμαι πουτάνα. Δεν με προσβάλλει ο χαρακτηρισμός πουτάνα, που συχνά μού έχει αποδοθεί κυρίως από κυρίες και κυρίως πίσω από την πλάτη μου, γιατί δεν θεωρώ ότι αναφέρεται σε κάτι μεμπτό.

Είμαι γυναίκα και εννοείται πως γουστάρω φουλ που είμαι γυναίκα. Είμαι ευαίσθητη, τρυφερή, ζω περισσότερα χρόνια, μπορώ να κλαίω δημόσια πιο εύκολα από ό, τι ένας άνδρας, μπορώ να φέρω ζωή στον κόσμο αν το επιλέξω, η κοινωνία μού επιτρέπει να φοράω ό, τι μού καπνίσει (ταγιέρ, σμόκιν, μίνι φούστα, κόκκινο κραγιόν, γόβες, άρβυλα) πολύ πιο εύκολα από ό, τι σε ένα άνδρα, δεν θεωρούμαι αποτυχημένη αν δεν βγάζω πολλά χρήματα όπως συνήθως συμβαίνει με έναν άνδρα, δεν νιώθω εξοστρακισμένη από καμία επαγγελματική ευκαιρία, ελλείψεις μου θεωρούνται έως και χαριτωμένες: το να μην ξέρω να στρίβω τσιγάρα ή το να μην οδηγώ, ας πούμε. Δεν συμπαθώ κανένα άτομο επειδή έχει μήτρα, ούτε θεωρώ όλα τα άτομα που έχουν μήτρα πιο αδύναμα από τα άτομα που έχουν πέος. Μερικά από τα πιο δυνατά άτομα που έχω γνωρίσει είναι γυναίκες. Ξέρω γυναίκες που έχουν στη δούλεψή τους εκατοντάδες υπαλλήλους, γένους αρσενικού και θηλυκού. Αυτές τις γυναίκες δεν τις θεωρώ ίσες με μένα απλώς επειδή έχουμε μήτρα.

Η ταξικότητα είναι, για μένα, πιο σημαντική από ό, τι το φύλο. Σε έναν κόσμο που μάς θέλει υπαλλήλους σε τεράστιες πολυεθνικές και ευχαριστημένους (άρα με βουλωμένα στόματα) με πολιτικές επικυρώσεις πραγμάτων αυτονόητων για αρκετές κοινωνίες και ανθρώπους, όπως η ισότητα των φύλων, μοιάζει βολικός ένας πόλεμος ανάμεσα στα φύλα. Να πολεμάμε επειδή έχουμε άλλο πράμα στο παντελόνι μας και όχι επειδή δεν μας φτάνουν τα λεφτά που μας δίνει η ίση με εμάς, καθότι γυναίκα, αφεντικίνα μας.

Είμαι γυναίκα και εννοείται πως αντιμετωπίζω τον εαυτό μου περισσότερο ως άνθρωπο, ως μέλος μιας κοινωνίας, παρά ως ένα άτομο με ειδικές ανάγκες και δικαιώματα. Δεν είμαι πιο ανήμπορη από έναν πρόσφυγα με τρία παιδιά, επειδή εκείνος έχει πουλί κι εγώ όχι. Δεν είμαι πιο προνομιούχα από μια μαύρη γυναίκα με εκατομμύρια, επειδή είμαι λευκή και οι δικοί της μακρινοί πρόγονοι ήταν σκλάβοι. Δεν ζω τα ζόρια μιας κρατούμενης που δεν έχει ούτε για τα τσιγάρα της, ούτε ζει τα ζόρια μου μια γυναίκα που δεν χρειάστηκε να βγει ποτέ στην αγορά εργασίας. Είμαστε γυναίκες, αλλά τόσο διαφορετικές. Δεν μου αρκεί η κοινή μας ”γυναικότητα” για να μας θεωρήσω μια κοινότητα. Κάποιες γυναίκες κλέβουν, ρουφιανεύουν, ψηφίζουν Χρυσή Αυγή. Κάποιες άλλες περιμένουν να τους φέρονται σα να είναι πριγκίπισσες, επειδή απλώς είναι γυναίκες, κρίνουν ατελείωτα τους πάντες και τα πάντα, θεωρούν ότι ο άντρας που τις παντρεύτηκε είναι υποχρεωμένος να τις υπακούει σε όλα και, αν τυχόν και κοιτάξει ποτέ κάποια άλλη, είναι έτοιμες να τον κατασπαράξουν και να τον ξεφτιλίσουν. Δεν είναι αδερφές μου αυτές. Ούτε εγώ δική τους. Και δεν έχω να απολογηθώ για τίποτα.

Πολεμούσα, πολεμώ και θα πολεμώ πολεμώ για κάθε ανισότητα-ταξική, ρατσιστική, φυλετική-αλλά δεν θα χάσω τη επαφή μου με την τρυφερότητα, που είναι η μεγάλη μου, η λατρεμένη μου δύναμη. Είμαι ευγνώμων στον μπαμπά μου που το σπέρμα του όρισε το φύλο μου. Είμαι ευγνώμων στο φύλο μου που ορίζει αρκετές απολαύσεις της ζωής μου, αλλά όχι ολόκληρη την ζωή μου. Γιατί αυτό είναι μια μεγάλη παγίδα που φοβάμαι πως απομακρύνει τις γυναίκες (τους ανθρώπους!) από την άγρα της χαράς και της ηδονής και τις φέρνει κοντά σε γκρίζες και μαύρες περιοχές, όπως ο φόβος και ο θυμός.

Είμαι γυναίκα και εννοείται πως δεν γιορτάζω, ούτε επαναστατώ μόνο σήμερα, αλλά κάθε μέρα, επειδή είμαι ζωντανή σε έναν κόσμο μπερδεμένο, δύσκολο και συχνά ανυπόφορο που κάθε μέρα προσπαθώ να αλλάξω, αλλάζοντας, στα σημεία, και εμένα την ίδια, εντοπίζοντας τα λάθη και τις παραλείψεις μου και, κυρίως, προσπαθώντας να βρίσκω φίλους και συμμάχους, όχι εχθρούς και αντιπάλους. Γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι να μισώ. Αυτό είπε η Αντιγόνη του Σοφοκλή, ορθώνοντας γυναικείο, δυνατό, επαναστατικό ανάστημα απέναντι στον θείο της, τον Κρέοντα. Το είπε η Αντιγόνη, αλλά το έγραψε ο Σοφοκλής. Εννοείται πως αγαπώ και τους δύο. Πολύ.