Η λέξη ευκαιρία μού ακουγόταν ανέκαθεν παντελώς συνώνυμη της λέξης καλοκαιρία. Αυτό το ”ευ” μπροστά, μου έμοιαζε και μου μοιάζει τόσο ηλιόλουστο. Ωραίο και καλό πράγμα η ευκαιρία, είτε όταν μας την δίνει κανείς, είτε όταν κι εμείς οι ίδιοι την δίνουμε σε κάποιον. Μοιάζει και είναι βαθιά ανθρώπινο, έως και χριστιανικό, ευαίσθητο εν πάση περιπτώσει, ευσυνείδητο (πάλι αυτό το ”ευ”!), θετικό.

«Οι θηρευτές, οι νάρκισσοι και όσοι εξαπατούν, βασίζονται στην ενσυναίσθηση των άλλων. Εκείνοι το εκλαμβάνουν ως αδυναμία, την οποίο μπορούν να εκμεταλλευτούν», έχει εξηγήσει η κλινική ψυχολόγος Δρ. Ramani Durvasula. Κι από εκεί που γνωρίζαμε για την αξία της καλοσύνης, της συγχώρεσης, της υπομονής, έχουμε έρθει σε μια εποχή πιο διάφανη στα τρωτά της, αρχίζουμε να επαναπροσδιορίζουμε κάποια θέματα, να σηκώνουμε κάποια θεματικά τείχη, τα οποία δεν μας καθιστούν κακούς ή αναίσθητους ανθρώπους, αντιθέτως μας προστατεύουν από το να τσακιστούμε εντελώς και να χάσουμε την αυτο-αγάπη μας και την φροντίδα που μας αξίζει να λαμβάνουμε από εμάς τους ίδιους.

Κάποιες φορές, η φροντίδα αυτή έρχεται με συνέπειες-μπορεί να χρειαστεί να χάσουμε ανθρώπους που αγαπάμε, που ποθούμε ή που έχουμε συνηθίσει σην ζωή και την καθημερινότητά μας. Μια δεύτερη ευκαιρία απέναντι σε μια συμπεριφορά ή πρακτική που μας πληγώνει είναι δίκαιο να υπάρχει, είναι καλό να δοθεί. Η πρώτη ευκαιρία δίνεται όταν βάζουμε έναν άνθρωπο στην ζωή μας κι όταν, ενδεχομένως, αρχίζουμε για πρώτη φορά να νιώθουμε κάποια μικρή ή μεγαλύτερη βλάβη από κάποιο χαρακτηριστικό ή φέρσιμό του, το οποίο συζητάμε ανοιχτά ότι μας ενοχλεί ή μας πονά. Ύστερα, ναι, αν θέλουμε πραγματικά να διαφυλάξουμε την σχέση (φιλική, ερωτική, ακόμα και οικογενειακή) προχωράμε σε δεύτερη ευκαιρία-ενδεχομένως, κάνοντας ή λέγοντας κάτι διαφορετικό, δείχνοντας με έναν τρόπο ότι δεν θα υπάρξει τρίτη φορά που θα συγχωρέσουμε ή θα ανεχτούμε.

Γιατί, όμως, όχι στην τρίτη ευκαιρία;

Γιατί, πιθανά, να πρέπει να αποδεχθούμε ότι πρόκειται περί μοτίβου, όχι ατυχούς στιγμής. Κι έτσι, μπορεί να μπαίνουμε σε έναν φαύλο κύκλο σκέψης ή ελπίδας ότι τα πράγματα θα αλλάξουν, αλλά ποτέ δεν αλλάζουν, τελικά. Συχνά, ούτε καν διορθώνονται, ενώ μπορεί ακόμα και να χειροτερεύουν.

Τα όρια είναι καθοριστικά σε κάθε είδους σχέση. Πρέπει να γίνονται ξεκάθαρα, να επικοινωνούνται και, γιατί όχι, να χαλαρώνουν όταν χρειάζεται. Ας πούμε, έστω ότι ένας εκ των δύο συντρόφων που απαρτίζουν μια σχέση είναι ενάντιος στην χρήση ναρκωτικών, ενώ ο άλλος παραμένει λειτουργικός κάνοντας από καιρού εις καιρόν soft drugs. Αν θέλουν κι οι δύο να διαφυλάξουν την σχέση, ίσως χρειαστεί μια αμοιβαάι παραχώρηση. Ενδεχομένως, η συμφωνία να μην γίνεται σε κοινές τους στιγμές. Ή ακόμα, ένας άλλος συμβιβασμός, ό, τι θελήσουν κι αποφασίσουν οι ίδιοι.

Καμιά φορά, δίνουμε ευκαιρίες, πολλές ευκαιρίες, επειδή φοβόμαστε μη μείνουμε μόνοι. Είναι αλήθεια καλύτερο το να ανεχόμαστε από έναν άνθρωπο ψέματα ή προδοσίες ή άλλες προβληματικές συμπεριφορές, από το να είμαστε μόνοι, και άρα πιθανώς ανοιχτοί σε κάτι επόμενο, υγιέστερο, ταιριαστότερό μας; Επίσης, συχνά οι ευκαιρίες δίνονται και από τις δυο μεριές. «Ανέχομαι ακόμα μια μαλακία σου επειδή κι εσύ ανέχεσαι δικές μου.» Ή, ακόμα χειρότερα, δίνουμε μια ευκαιρία στο στραβοπάτημα του άλλου, για να έχουμε «το δικαίωμα» να στραβοπατήσουμε εμείς. Αν με ρωτάτε, δεν υπάρχουν τοξικοί άνθρωποι, μα συμπεριφορές και πρακτικές τοξικές. Ακριβώς σαν αυτές, δηλαδή, που περιγράφω μια-δυο γραμμές πίσω.

Μα υπάρχει μαγικός αριθμός για τις ευκαιρίες που αξίζει κάποιος να έχει από εμάς; Σίγουρα όχι. Και κάθε σχέση, συνθήκη, ακόμα και χρονική περίοδος είναι διαφορετική, οι ανάγκες μας, οι επιθυμίες μας, οι αντοχές μας αλλάζουν. Κάθε μακροχρόνια σχέση απαιτεί αρκετές ευκαιρίες και συγχώρεση κι από τις δύο πλευρές, ιδανικά όχι ως μοτίβο του στιλ, «ό, τι κι αν κάνω ο τάδε θα με συγχωρέσει, γιατί με λατρεύει, δεν μπορεί να ζήσει μακριά μου, ούτε εγώ χωρίς αυτόν». Απλώς, να, η ζωή είναι απρόβλεπτη και εντελώς δύσκολη. Θα είναι καλό φυσικά να διαχωρίσουμε τις περιπτώσεις των ευκαιριών: αξίζουν 5 ευκαιρίες σε κάποιον που αγαπάμε και είναι ακατάστατος, αξίζουν δεκαπέντε ευκαιρίες σε κάποιον που αγαπάμε και είναι κάπως αναβλητικός, δεν αξίζει καμία ευκαιρία σε κάποιον που μας χτύπησε, αξίζει μία ευκαιρία σε κάποιον που μας απάτησε.

Ας το παραδεχτούμε, όμως: συχνά το ένστικτό μας μας μιλά κι απλώς κάνουμε πως δεν το ακούμε.