Και όμως πριν μερικά χρόνια -όχι πολλά, το πολύ 5- θα μας φαινόταν αδιανόητο να σε διώχνει από το σπίτι που ενοικιάζεις ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματος μέσα στα Χριστούγεννα (!), επειδή θέλει να διπλασιάσει το τίμημα του μισθώματος από το νέο έτος! Αλλά μάλλον πια συμβαίνει συχνά…

Μα πώς και πότε φτάσαμε σε αυτή την απανθρωπιά;

Δεν είναι η πρώτη φορά που ακούω από φιλικό  μου πρόσωπο μια τέτοια παράλογη και σκληρή ιστορία, όπου κάποιος/α  αναγκάζεται να ξεσπιτωθεί, επειδή ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματος που μισθώνει διπλασιάζει σχεδόν το ενοίκιο και ο μισθωτής δεν μπορεί να ανταπεξέλθει οικονομικώς και φεύγει. Μόνο που τώρα πια συμβαίνει ημέρες Χριστουγέννων. Εύλογα, λοιπόν, αναρωτιέται κανείς, αν όντως συμβαίνει κάτι τόσο σκληρό αυτές τις ‘’άγιες μέρες’’ -ο Θεός να τις κάνει-, φανταστείτε τι συμβαίνει τις υπόλοιπες.

Το φιλικό πρόσωπο που μου διηγήθηκε την ιστορία αυτή ζούσε 18 χρόνια σε ένα διαμέρισμα στην Κυψέλη, όταν πριν λίγες μέρες, και ενώ είχε  λήξει το συμβόλαιο προ μερικών μηνών και δεν έχει ανανεωθεί από τότε, ο ιδιοκτήτης ζήτησε το διπλάσιο τίμημα του μισθώματος από 1/1/2024!

Από νομικής πλευράς, φυσικά και νομιμοποιείται ο ιδιοκτήτης να αυξήσει το τίμημα του μισθώματος από τη στιγμή που έχει λήξει το συμβόλαιο. Όμως μήπως έχει χαθεί τελείως η ανθρωπιά πλέον πίσω από τους Νόμους;

Τι κι αν το φιλικό μου πρόσωπο ήταν εντάξει στις οικονομικές του υποχρεώσεις για 18 συναπτά έτη; Μέσα σε μια μέρα ενημερώθηκε ότι από 1/1/2024 θα διπλασιαστεί το τίμημα του μισθώματος, αλλιώς, εάν δεν επιθυμεί να το αποδώσει, θα πρέπει να αποχωρήσει από το διαμέρισμα μέχρι το τέλος του τρέχοντος μήνα. Και όταν ρώτησε γιατί αυτή παράλογη αύξηση  του ενοικίου σε ένα παλιό διαμέρισμα της Κυψέλης, η απάντηση ήταν κυνική.

Γιατί σε όλο το κέντρο της Αθήνας έχει αυξηθεί πάρα πολύ η ζήτηση των διαμερισμάτων… συνεπώς αυξήθηκαν και οι τιμές των ενοικίων.

Τα αίτια που έχουν εκτοξεύσει τις τιμές της αγοράς είναι ποικίλα.

Η βασικότερη αιτία είναι η έλλειψη διαμερισμάτων λόγω της οικονομικής κρίσης, καθώς η ανοικοδόμηση την περίοδο 2009 – 2017 ήταν μηδενική στο νομό Αττικής. Η ταυτόχρονη αύξηση χρήσης πλατφορμών για βραχυπρόθεσμες μισθώσεις -η πιο γνωστή πλατφόρμα βραχυπρόθεσμης μίσθωσης είναι το Airbnb- όπου οι ιδιοκτήτες μετατρέπουν το ακίνητό τους σε ένα μικρό τουριστικό κατάλυμα, έχει εκτιναχθεί.

Επιπλέον, το ότι η Ελλάδα βγήκε από μια πολύ βαριά οικονομική κρίση, πέρασε στην περίοδο της πανδημίας και ταυτόχρονα ζει την εκτίναξη του πληθωρισμού και τις ενεργειακές αυξήσεις, έχει επιδεινώσει το πρόβλημα των ενοικίων. Φυσικά, η  κυβέρνηση θα μπορούσε  να πάρει δραστικά μέτρα κοινωνικής στήριξης για το συγκεκριμένο ζήτημα. Δυστυχώς, όμως, τα μέτρα είναι ελλιπή και αναποτελεσματικά. Θα μπορούσαμε, βέβαια, να μιμηθούμε την πολιτική της Ισπανίας, που έχει πάρει ορισμένα αποτελεσματικά μέτρα προκειμένου να καταπολεμήσει το φαινόμενο της βραχυπρόθεσμης μίσθωσης στις τουριστικές πόλεις της Ισπανίας. Πιο συγκεκριμένα, ο ενδιαφερόμενος για την μετατροπή της οικίας του  σε κατοικία για τουριστική χρήση οφείλει να ακολουθήσει τους κανόνες που έχει θέσει ο δήμος στον οποίο υπάγεται το ακίνητο. Η αίτηση στην αρμόδια διεύθυνση του δήμου εξετάζεται και εφόσον καλύπτονται όλα τα κριτήρια και εγκριθεί (η πλειοψηφία των αιτήσεων εγκρίνεται), αποστέλλεται στη Διεύθυνση Τουρισμού του Δήμου, όπου και λαμβάνει έναν αριθμό μητρώου, ο οποίος, εφόσον δεν γίνουν αλλαγές στο ακίνητο, παραμένει ο ίδιος. Σε αντίθετη περίπτωση, ο ενδιαφερόμενος οφείλει να ενημερώσει εκ νέου τον αντίστοιχο δήμο και θα λάβει νέο αριθμό μητρώου. Ο αριθμός μητρώου πρέπει να δημοσιεύεται στην ανάρτηση της κατοικίας στα κανάλια μίσθωσης.

Παρόμοια μέτρα έχει πάρει και η Γαλλία. Συγκεκριμένα, ο Δήμος του Παρισιού ανακοίνωσε ότι προτίθεται να περιορίσει δραστικά τις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις επιπλωμένων διαμερισμάτων, τύπου Airbnb, στις τουριστικές περιοχές της πόλης. Το 2021 ο Δήμος του Παρισιού προσέφυγε στη δικαιοσύνη κατά της πλατφόρμας Airbnb, επειδή έδινε για ενοικίαση χώρους που δεν ήταν καταγεγραμμένοι ως χώροι κατοικίας. Το δικαστήριο καταδίκασε την πλατφόρμα σε επιβολή προστίμου ύψους 8 εκατομμυρίων ευρώ.

Από τα παραπάνω κατανοούμε ότι το πρόβλημα της στέγασης για τους μόνιμους κατοίκους στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αποτελεί κοινό τόπο για όλη την Ευρώπη και όχι μόνο. Το θέμα είναι να ληφθούν δραστικά μέτρα προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της στέγασης, προκειμένου να βελτιωθεί το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων στις μεγάλες τουριστικές ευρωπαϊκές πόλεις.

Και για να αντικρύσουμε την αλήθεια κατάματα, πρέπει να μιλήσουμε με νούμερα. Στην Ελλάδα ο μισθός που χρειάζεται ένα άτομο, για να μπορέσει να νοικιάσει ένα διαμέρισμα σε καλή κατάσταση και παράλληλα να καλύπτει όλα του τα έξοδα, θα πρέπει να είναι πάνω από 1000 ευρώ, τη στιγμή που ο βασικός κατώτατος μισθός στην Ελλάδα είναι 780 ευρώ.

Συνεπώς, η πλειονότητα των ανθρώπων και ειδικά των νέων δεν μπορούνε να μείνουν μόνοι τους σε ένα σπίτι. Πρέπει να συγκατοικήσουν στην καλύτερη των περιπτώσεων, εάν θέλουν να φύγουν από το πατρικό τους.

Άξιο μνείας είναι ακόμη το γεγονός ότι, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το 2019, η Ελλάδα έχει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά νέων ανθρώπων ηλικίας 18-34 ετών που μένουν μαζί με τους γονείς τους.  Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2019 το ποσοστό αυτό ανήλθε σε 69,4% από 66,7% το 2017 και ενώ το 2008 είχε υποχωρήσει στο 58,4%. Μάλιστα, το ποσοστό αυτό παραμένει υψηλό ιδιαίτερα στις ηλικίες 25-34 ετών αγγίζοντας το 67,2% (61,2% για τις γυναίκες και 73,2% για τους άνδρες), το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ευρώπη μαζί με την Ιταλία, τη στιγμή που σε άλλες χώρες της Ευρώπης περιορίζεται αισθητά.

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό ιδιοκατοίκησης των νέων ηλικίας 25-34 στη χώρα μας έχει συρρικνωθεί από 25% το 2005 σε 11% το 2018. Επιπλέον, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Prorata, το 67% των νέων από 17 έως 34 ετών εκτιμά πως δεν πρόκειται στη ζωή του να καταφέρει να αγοράσει δικό του σπίτι.

Και επανερχόμαστε στο αρχικό ερώτημα:

Είναι οι σύγχρονοι ιδιοκτήτες ακινήτων οι  Scrooge των ημερών μας ή όχι; Ή μήπως πάντα έτσι ήταν τα πράγματα και τους αδικούμε κατάφορα;

Επειδή μένω 20 και πλέον χρόνια στην Αθήνα και τα περισσότερα  χρόνια σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, θα καταθέσω την προσωπική μου άποψη επί του θέματος.

Πιστεύω ότι το εύκολο χρήμα της βραχυπρόθεσμης μίσθωσης που προήλθε από την άνοδο του τουρισμού στο κέντρο της Αθήνας μετά την περίοδο του κορονοϊού, έκανε τους ιδιοκτήτες ακινήτων, ειδικά στο κέντρο της Αθήνας, να “γλυκαθούν” από το εύκολο χρήμα και να αποθρασυνθούν στις τιμές που ζητούν για τα  διαμερίσματά τους, παρότι τα περισσότερα απ΄ αυτά δεν είναι όχι απλά ανακαινισμένα αλλά ούτε καν σε καλή κατάσταση, και εν τέλει να χάσουν και την ανθρωπιά τους πολλές φορές στο βωμό του κέρδους, φυσικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η συμπεριφορά του Ιδιοκτήτη του διαμερίσματος της Κυψέλης που ξεσπιτώνει έναν άνθρωπο κυριολεκτικά μέσα στις γιορτές. Και πολύ φοβάμαι ότι δεν είναι η μοναδική περίπτωση…

Παρ’ όλα αυτά, πιστεύω ότι σε παλαιότερες εποχές, χωρίς να τις έχω ζήσει φυσικά, αλλά ακούγοντας διηγήσεις από τις γιαγιάδες και τους παππούδες, υπήρχε μια ηθική που ήταν πάνω από τον Νόμο ή το Κέρδος, η οποία υπαγόρευε μια ανθρώπινη στάση απέναντι στο πρόβλημα του συνανθρώπου που είχε ανάγκη. Δε λέω πως όλοι ήταν Άγιοι. Αλίμονο! Αλλά υπήρχε ένα άγραφος Νόμος που υπαγόρευε ότι δεν ξεσπιτώνεις ανθρώπους γιορτινές μέρες ακόμα και εάν ο Νόμος ήταν με το μέρος σου. Με μια λέξη, υπήρχε Ανθρωπιά.

Νομίζω ότι η ενσυναίσθηση απουσιάζει πλήρως όχι μόνο από τον συγκεκριμένο ιδιοκτήτη αλλά γενικά από όλους όσους ζητούν για διαμερίσματα παλιά, χωρίς καν θέρμανση, τιμή  ενοικίου που είναι τελικά περίπου ίση με τον μηνιαίο μισθό στην Ελλάδα/

Άραγε τόσο δύσκολο είναι να μπει ένας ιδιοκτήτης στη θέση των ανθρώπων που δεν έχουν δικό τους σπίτι και προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με ένα βασικό μισθό; Δυστυχώς στην Ελλάδα του 2023 συμβαίνει το εξής παράδοξο: οι μισθοί μας είναι στα επίπεδα Βουλγαρίας αλλά τα ενοίκια των κατοικιών και το κόστος ζωής μας έχουν φθάσει τα επίπεδα της βόρειας Ευρώπης! Ή στραβός είναι ο γιαλός ή στραβά αρμενίζουμε.

Εύχομαι να επικρατήσει το καλό πνεύμα των Χριστουγέννων έστω και για λίγο…

Καλά Χριστούγεννα με Υγεία και ενσυναίσθηση!

Ακολουθήστε το OLAFAQ
στο Google News