Υπήρχε μια εποχή που το καλοκαίρι είχε χρώμα, ήχο και μυρωδιά. Είχε τραγούδι που δεν χρειαζόταν να ψάξεις στο Shazam γιατί το ήξερες απ’ την πρώτη νότα. Είχε ταινία που τη συζητούσαν όλοι, όχι γιατί ήταν απαραίτητα αριστούργημα, αλλά γιατί ήταν εκεί παντού από τις αφίσες στις στάσεις των λεωφορείων μέχρι τα status στο Facebook. Είχε ρούχο ή αξεσουάρ που το έβλεπες τόσες φορές γύρω σου που αν δεν το αγόραζες ένιωθες σχεδόν… παραβατικός ή απόκληρος.
Και τώρα; Καλοκαίρι 2025. Αύγουστος. Τα σχολεία ετοιμάζονται να ανοίξουν, τα γήπεδα να γεμίσουν πάλι κι όμως δεν υπάρχει τίποτα που να πεις «Α, ναι, αυτό ήταν το καλοκαίρι μας». Είναι μια εποχή που γλιστράει απ’ τα χέρια σου, άχρωμη, άγευστη, με ό,τι τάση εμφανίζεται να εξαφανίζεται πριν καν προλάβεις να την καταλάβεις.
Οι πολυαναμενόμενες ταινίες; Όλες αναβιώσιμες μνήμες: “Jurassic Park”, “Superman”, “Lilo & Stitch”, “Fantastic Four”. Η μεγαλύτερη επιτυχία του Netflix; Το sequel του “Happy Gilmore” από το 1996. Στη μουσική, το νούμερο ένα στο Billboard Hot 100 είναι ένα μελαγχολικό κομμάτι που ταιριάζει καλύτερα για πρώτο χορό σε γάμο παρά για μπιτς μπαρ. Η πιο viral μελωδία; Ένα διαφημιστικό σποτ από βρετανική ταξιδιωτική εταιρεία, το οποίο οι χρήστες του TikTok χρησιμοποιούν για να σατιρίσουν διακοπές που καταλήγουν σε καταστροφή.
Ακόμη και τα χρώματα, αυτή η σιωπηλή αλλά πανίσχυρη γλώσσα των καλοκαιριών μοιάζουν να χάθηκαν. Το 2024 είχαμε το lime green του Brat summer, το 2023 το bubblegum pink του Barbenheimer και της Taylor Swift, το 2022 τη μεταλλική λάμψη της Beyoncé. Φέτος; Τίποτα. Όπως έγραψε η Vogue, «δεν υπάρχει φέτος μια απόχρωση που να βασιλεύει».
Κάπως έτσι μπαίνουμε σε αυτό που κάποιοι ονομάζουν «καλοκαίρι εγκεφαλικής παράλυσης», όχι γιατί ο κόσμος σταμάτησε να δημιουργεί, αλλά γιατί ο θόρυβος είναι τόσος που καμία στιγμή δεν φτάνει στο αυτί και την καρδιά όλων. Αλγοριθμική τροφή, κομμένη και ραμμένη στα γούστα μας μας κλείνει σε μικρές φυσαλίδες. Πλέον δεν ζούμε όλοι την ίδια στιγμή. Ζούμε χιλιάδες διαφορετικές, μικρές και καμία δεν γίνεται «η» στιγμή.
Μελέτησα ένα άρθρο του Joel Penney, καθηγητή επικοινωνίας, το λέει ωμά: τα media έχουν κατακερματιστεί εδώ και χρόνια και για να γίνει το πράγμα χειρότερο η επικαιρότητα καταναλώνει τα πάντα. Ο Τραμπ, για παράδειγμα, γεμίζει τόσο πολύ το ειδησεογραφικό οξυγόνο που ακόμα και τα pop culture highlights μοιάζουν μικρά, ασήμαντα ή απλώς εξαφανίζονται μέσα στο timeline.
Και βέβαια οι τάσεις χρειάζονται μεγάλες μηχανές προώθησης. Η “Barbie” το απέδειξε: 150 εκατομμύρια δολάρια μόνο για μάρκετινγκ και σχεδόν 1,5 δισεκατομμύριο εισπράξεις. Φέτος όμως, δεν υπήρξε αντίστοιχη επένδυση ούτε στην κινηματογραφική αίθουσα, ούτε στη μουσική σκηνή, ούτε καν στη μόδα. Ίσως αυτό να είναι καλό σημάδι. Ίσως να βαρεθήκαμε να ζούμε μέσα σε μαζικά «events» που μας υπαγορεύει μια καμπάνια.
Στη θέση τους βλέπεις μικρά, απρόβλεπτα πράγματα να ανθίζουν. Στην Ελλάδα τα γλέντια από τα νησιά, μέχρι τα Φεστιβάλ στο βουνό. DJs που μετατρέπουν “παραδοσιακά” beach bar σε μικρές γιορτές. Νέες εφαρμογές γνωριμιών που σε βγάζουν έξω, πρόσωπο με πρόσωπο, χωρίς swipes και φυσικά, η τρέλα του Labubu, ενός παιχνιδιού που φτιάχτηκε για ενήλικες, αλλά σε γυρίζει πίσω στο αίσθημα της παιδικής έκπληξης, εκείνη τη στιγμή που ανοίγεις ένα κουτί και δεν ξέρεις τι έχει μέσα.
Μοιάζει να υπάρχει διάθεση φυγής από το mainstream αφήγημα. Δεν θέλουμε όλοι να συμμετέχουμε στο ίδιο μαζικό hype. Θέλουμε το δικό μας, μικρό, ιδιωτικό καλοκαίρι.
Φυσικά υπάρχει κι η σκοτεινή πλευρά: η αίσθηση ότι η δεκαετία του 2020 είναι πολιτιστικά ρηχή. Δημοσκόπηση της YouGov το 2024 έδειξε ότι οι περισσότεροι θεωρούν πως η δεκαετία αυτή έχει την χειρότερη τηλεόραση, μουσική, μόδα και ταινίες του τελευταίου αιώνα. Ίσως να είναι νοσταλγία. Ίσως, όμως, να είναι απλώς ο κορεσμός που μας αφήνει μισοάδειους.
Οι τάσεις ζουν και πεθαίνουν τόσο γρήγορα που δεν προλαβαίνουμε ούτε να τις βαρεθούμε. Το Brat summer του 2024 ήταν τόσο τεράστιο που η Charli XCX χρειάστηκε να βγει και να το κηρύξει λήξαν η ίδια. Από τότε τίποτα δεν πήρε τη θέση του.
Ίσως λοιπόν, το καλοκαίρι του 2025 να μη θυμάται για μια κοινή εμπειρία. Να το θυμάται ο καθένας για κάτι διαφορετικό: μια συναυλία, ένα viral meme, ένα ταξίδι που πήγε στραβά, ή απλώς για τη σιωπηλή ικανοποίηση ότι φέτος δεν χρειάστηκε να φορέσουμε όλοι το ίδιο χρώμα και να τραγουδάμε όλοι το ίδιο ρεφρέν. Μένουν λοιπόν οι δικές μας, πολύ δικές μας, προσωπικές, μυστικές σελίδες.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
Υπήρχε μια εποχή που το καλοκαίρι είχε χρώμα, ήχο και μυρωδιά. Είχε τραγούδι που δεν χρειαζόταν να ψάξεις στο Shazam γιατί το ήξερες απ’ την πρώτη νότα. Είχε ταινία που τη συζητούσαν όλοι, όχι γιατί ήταν απαραίτητα αριστούργημα, αλλά γιατί ήταν εκεί παντού από τις αφίσες στις στάσεις των λεωφορείων μέχρι τα status στο Facebook. Είχε ρούχο ή αξεσουάρ που το έβλεπες τόσες φορές γύρω σου που αν δεν το αγόραζες ένιωθες σχεδόν… παραβατικός ή απόκληρος.
Και τώρα; Καλοκαίρι 2025. Αύγουστος. Τα σχολεία ετοιμάζονται να ανοίξουν, τα γήπεδα να γεμίσουν πάλι κι όμως δεν υπάρχει τίποτα που να πεις «Α, ναι, αυτό ήταν το καλοκαίρι μας». Είναι μια εποχή που γλιστράει απ’ τα χέρια σου, άχρωμη, άγευστη, με ό,τι τάση εμφανίζεται να εξαφανίζεται πριν καν προλάβεις να την καταλάβεις.
Οι πολυαναμενόμενες ταινίες; Όλες αναβιώσιμες μνήμες: “Jurassic Park”, “Superman”, “Lilo & Stitch”, “Fantastic Four”. Η μεγαλύτερη επιτυχία του Netflix; Το sequel του “Happy Gilmore” από το 1996. Στη μουσική, το νούμερο ένα στο Billboard Hot 100 είναι ένα μελαγχολικό κομμάτι που ταιριάζει καλύτερα για πρώτο χορό σε γάμο παρά για μπιτς μπαρ. Η πιο viral μελωδία; Ένα διαφημιστικό σποτ από βρετανική ταξιδιωτική εταιρεία, το οποίο οι χρήστες του TikTok χρησιμοποιούν για να σατιρίσουν διακοπές που καταλήγουν σε καταστροφή.
Ακόμη και τα χρώματα, αυτή η σιωπηλή αλλά πανίσχυρη γλώσσα των καλοκαιριών μοιάζουν να χάθηκαν. Το 2024 είχαμε το lime green του Brat summer, το 2023 το bubblegum pink του Barbenheimer και της Taylor Swift, το 2022 τη μεταλλική λάμψη της Beyoncé. Φέτος; Τίποτα. Όπως έγραψε η Vogue, «δεν υπάρχει φέτος μια απόχρωση που να βασιλεύει».
Κάπως έτσι μπαίνουμε σε αυτό που κάποιοι ονομάζουν «καλοκαίρι εγκεφαλικής παράλυσης», όχι γιατί ο κόσμος σταμάτησε να δημιουργεί, αλλά γιατί ο θόρυβος είναι τόσος που καμία στιγμή δεν φτάνει στο αυτί και την καρδιά όλων. Αλγοριθμική τροφή, κομμένη και ραμμένη στα γούστα μας μας κλείνει σε μικρές φυσαλίδες. Πλέον δεν ζούμε όλοι την ίδια στιγμή. Ζούμε χιλιάδες διαφορετικές, μικρές και καμία δεν γίνεται «η» στιγμή.
Μελέτησα ένα άρθρο του Joel Penney, καθηγητή επικοινωνίας, το λέει ωμά: τα media έχουν κατακερματιστεί εδώ και χρόνια και για να γίνει το πράγμα χειρότερο η επικαιρότητα καταναλώνει τα πάντα. Ο Τραμπ, για παράδειγμα, γεμίζει τόσο πολύ το ειδησεογραφικό οξυγόνο που ακόμα και τα pop culture highlights μοιάζουν μικρά, ασήμαντα ή απλώς εξαφανίζονται μέσα στο timeline.
Και βέβαια οι τάσεις χρειάζονται μεγάλες μηχανές προώθησης. Η “Barbie” το απέδειξε: 150 εκατομμύρια δολάρια μόνο για μάρκετινγκ και σχεδόν 1,5 δισεκατομμύριο εισπράξεις. Φέτος όμως, δεν υπήρξε αντίστοιχη επένδυση ούτε στην κινηματογραφική αίθουσα, ούτε στη μουσική σκηνή, ούτε καν στη μόδα. Ίσως αυτό να είναι καλό σημάδι. Ίσως να βαρεθήκαμε να ζούμε μέσα σε μαζικά «events» που μας υπαγορεύει μια καμπάνια.
Στη θέση τους βλέπεις μικρά, απρόβλεπτα πράγματα να ανθίζουν. Στην Ελλάδα τα γλέντια από τα νησιά, μέχρι τα Φεστιβάλ στο βουνό. DJs που μετατρέπουν “παραδοσιακά” beach bar σε μικρές γιορτές. Νέες εφαρμογές γνωριμιών που σε βγάζουν έξω, πρόσωπο με πρόσωπο, χωρίς swipes και φυσικά, η τρέλα του Labubu, ενός παιχνιδιού που φτιάχτηκε για ενήλικες, αλλά σε γυρίζει πίσω στο αίσθημα της παιδικής έκπληξης, εκείνη τη στιγμή που ανοίγεις ένα κουτί και δεν ξέρεις τι έχει μέσα.
Μοιάζει να υπάρχει διάθεση φυγής από το mainstream αφήγημα. Δεν θέλουμε όλοι να συμμετέχουμε στο ίδιο μαζικό hype. Θέλουμε το δικό μας, μικρό, ιδιωτικό καλοκαίρι.
Φυσικά υπάρχει κι η σκοτεινή πλευρά: η αίσθηση ότι η δεκαετία του 2020 είναι πολιτιστικά ρηχή. Δημοσκόπηση της YouGov το 2024 έδειξε ότι οι περισσότεροι θεωρούν πως η δεκαετία αυτή έχει την χειρότερη τηλεόραση, μουσική, μόδα και ταινίες του τελευταίου αιώνα. Ίσως να είναι νοσταλγία. Ίσως, όμως, να είναι απλώς ο κορεσμός που μας αφήνει μισοάδειους.
Οι τάσεις ζουν και πεθαίνουν τόσο γρήγορα που δεν προλαβαίνουμε ούτε να τις βαρεθούμε. Το Brat summer του 2024 ήταν τόσο τεράστιο που η Charli XCX χρειάστηκε να βγει και να το κηρύξει λήξαν η ίδια. Από τότε τίποτα δεν πήρε τη θέση του.
Ίσως λοιπόν, το καλοκαίρι του 2025 να μη θυμάται για μια κοινή εμπειρία. Να το θυμάται ο καθένας για κάτι διαφορετικό: μια συναυλία, ένα viral meme, ένα ταξίδι που πήγε στραβά, ή απλώς για τη σιωπηλή ικανοποίηση ότι φέτος δεν χρειάστηκε να φορέσουμε όλοι το ίδιο χρώμα και να τραγουδάμε όλοι το ίδιο ρεφρέν. Μένουν λοιπόν οι δικές μας, πολύ δικές μας, προσωπικές, μυστικές σελίδες.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
