Οι συντηρητικοί επικριτές της ανώτατης εκπαίδευσης ισχυρίζονται ότι τα πανεπιστήμια “προσηλυτίζουν” τους φοιτητές σε αριστερές απόψεις, αρκετοί πρόεδροι τμημάτων υποστηρίζουν ότι οι φοιτητές φτάνουν στην πανεπιστημιούπολη ήδη διαμορφωμένοι. «Δεν είναι άγραφοι πίνακες», είπε ο Ριτς Λάιονς, πρύτανης του U.C. Berkeley. Οι νέοι που έχουν αντιμετωπίσει οικονομικές δυσκολίες, πρόσθεσε, τείνουν να «κουβαλούν σκληρές αντιλήψεις και ένα σημαντικό βαθμό θυμού». Στην τελετή αποφοίτησης του Μπέρκλεϊ την περασμένη άνοιξη, διαδηλωτές υπέρ της Παλαιστίνης διέκοψαν τους ομιλητές — μεταξύ αυτών και την πρώην πρύτανη Κάρολ Κριστ, η οποία είπε με λύπη από το βήμα: «Έχουμε χάσει την ικανότητα να μιλάμε ο ένας με τον άλλον». Ο Λάιονς και οι πρόεδροι των άλλων ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων παλεύουν με το ίδιο ερώτημα: Πώς θα μπορούσαν να προσεγγίσουν ένα εξαιρετικά ποικιλόμορφο φοιτητικό σώμα και να τους διδάξουν πώς να αλληλεπιδρούν με ανθρώπους που σκέφτονται διαφορετικά; 

Αρκετοί από τους προέδρους μίλησαν για πρωτοβουλίες που έχουν εφαρμόσει ώστε να ενθαρρύνουν τον πολιτισμένο διάλογο. Οι πρωτοετείς φοιτητές στο William & Mary περνούν από το πρόγραμμα «Καλύτερα Επιχειρήματα», στο οποίο διδάσκονται να δίνουν μεγαλύτερη αξία στη διατήρηση των σχέσεων παρά στο να κερδίζουν φαινομενικά σε μία συζήτηση. Το Κρατικό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα διαθέτει μια πληθώρα κέντρων που στοχεύουν στην ενίσχυση δημοκρατικών συνηθειών: πολιτική παιδεία, άσκηση της ελευθερίας του λόγου. Η Μαρλέν Τρομπ, πρόεδρος του Boise State τονίζει ότι όταν ανέλαβε το 2019, το πανεπιστήμιο «αντιμετώπιζε μεγάλη ανησυχία λόγω της αφήγησης ότι η ανώτατη εκπαίδευση κινείται μόνο προς μία κατεύθυνση — ότι υπάρχει μόνο ένα σύνολο ιδεών διαθέσιμο». Το πανεπιστήμιο ξεκίνησε το Ινστιτούτο για την Προώθηση των Αμερικανικών Αξιών, το οποίο ζητά από φοιτητές και διάφορους ομιλητές από διαφορετικά πολιτικά υπόβαθρα να περιγράψουν τα διαμορφωτικά στοιχεία της ζωής τους και τις πιο βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις τους. 

Μέσα στον ενθουσιασμό για την προώθηση της πολυφωνίας και του πολιτισμένου διαλόγου ήταν εντυπωσιακό το γεγονός ότι οι περισσότεροι πρόεδροι πανεπιστημίων απέφευγαν επιμελώς να θίξουν το θέμα της ποικιλομορφίας στο campus — όχι μόνο για το ποιες απόψεις υπάρχουν στην αίθουσα, αλλά και ποιοι άνθρωποι βρίσκονται σε αυτήν. Η Μαρλέν Τρομπ ανέφερε ότι η ακαδημαϊκός του Χάρβαρντ Ντανιέλ Άλεν υπήρξε πηγή διανοητικής έμπνευσης για το κέντρο του Boise State. Η Άλεν, η οποία είναι Μαύρη έχει γράψει ότι τα πανεπιστήμια έχουν χαθεί «στις βαλτώδεις περιοχές συγκεκριμένων αρχών του αντιρατσισμού» στο πλαίσιο της αποδοχής της ποικιλομορφίας, της ισότητας και της ένταξης — γνωστής ως D.E.I. Οι συντηρητικοί παρουσιάζουν το D.E.I. ως ένα ομοιογενές σύνολο προγραμμάτων, ιδεών και ιδεολογιών. Στην πραγματικότητα ο όρος καλύπτει ένα ευρύ φάσμα πρακτικών.  

Η Άλεν έχει προτείνει ένα εναλλακτικό διανοητικό πλαίσιο που αποκαλεί πλουραλισμό. Το μοντέλο αυτό στοχεύει στο να βοηθήσει τους φοιτητές να ζουν και να μαθαίνουν μαζί — κάνοντας τους πάντες να αισθάνονται ευπρόσδεκτοι, αλλά και να μπορούν να διαχειρίζονται τις συγκρούσεις που αναπόφευκτα προκύπτουν σε μια κοινότητα ανθρώπων με διαφορετικές κοσμοθεωρίες. Ο πλουραλισμός απαιτεί να είναι ευπρόσδεκτοι στο πανεπιστήμιο τόσο οι συντηρητικοί ευαγγελικοί που δεν πιστεύουν στον γάμο των ομοφυλοφίλων, όσο και οι ομοφυλόφιλοι φοιτητές — καθώς και να μπορούν οι πολιτικά συντηρητικοί που αντιτίθενται στις θετικές διακρίσεις να συζητούν ουσιαστικά με έγχρωμους φοιτητές. 

Το 2018, η Άλεν και μια ομάδα συναδέλφων της δημοσίευσαν μια έκθεση που υποστήριζε πως η πολυφωνία και η ελευθερία της έκφρασης είναι βασικά συστατικά της ένταξης και του αισθήματος του «ανήκειν» στα πανεπιστήμια, ωστόσο εκείνη την περίοδο ήταν δύσκολο να προωθηθεί η πολυφωνία, με τον Τραμπ στην εξουσία και τη χώρα στα πρόθυρα φυλετικής κρίσης. Οι συζητήσεις για την «ένταξη» περιορίστηκαν ουσιαστικά σε ζητήματα φυλής, φύλου, σεξουαλικότητας και αναπηρίας. «Ένιωσα κάποια απογοήτευση, το παραδέχομαι, βλέποντας αυτό το παράδειγμα να περιορίζεται τα χρόνια μετά τον Τζορτζ Φλόιντ. Όλες αυτές οι ταυτότητες είναι σημαντικές, αλλά αυτό που πρέπει να κάνουμε ως πλουραλιστική κοινωνία και ως πλουραλιστικά πανεπιστήμια είναι κάτι ευρύτερο». 

Τον Μάρτιο, το Υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ προειδοποίησε εξήντα πανεπιστήμια ότι ενδέχεται να έχουν παραβιάσει τον Τίτλο VI του Νόμου περί Πολιτικών Δικαιωμάτων του 1964, επιτρέποντας «ανελέητες αντισημιτικές εκρήξεις» στους χώρους τους. Το Υπουργείο απέσυρε χρηματοδότηση 400 εκατομμυρίων δολαρίων από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Το πανεπιστήμιο φέρεται να δεσμεύτηκε να αναθεωρήσει τα πρωτόκολλα ασφαλείας και το πρόγραμμα σπουδών Μέσης Ανατολής. Η κυβέρνηση Τραμπ πάγωσε επίσης 175 εκατομμύρια δολάρια χρηματοδότησης στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια , επειδή επέτρεψε σε τρανς αθλητές να συμμετέχουν σε γυναικεία αθλήματα. Άλλα πανεπιστήμια που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από ομοσπονδιακή χρηματοδότηση για επιστημονική έρευνα, όπως το Johns Hopkins απέλυσαν προσωπικό και έκλεισαν εργαστήρια μετά από περικοπές, οι οποίες βασίστηκαν εν μέρει σε αντιρρήσεις προς το D.E.I. 

Όλα αυτά ώθησαν τους προέδρους πανεπιστημίων να εξετάσουν ξανά τις ιδέες που εδώ και καιρό προωθεί η Άλεν και οι σύμμαχοί της. Φαίνεται πως σε κάθε γενιά οι συντηρητικοί αμφισβητούν το ρόλο του φύλου και της φυλής στα πανεπιστήμια, είτε πρόκειται για την απελευθέρωση των γυναικών, είτε για την θετική διάκριση ή τη Σ.Ρ.Τ. (Κριτική Θεωρία της Φυλής). Τα τελευταία χρόνια, όμως, η πιο σημαντική αλλαγή έχει συμβεί όχι στη δεξιά πλευρά, αλλά στο κέντρο και στην αριστερά, καθώς οι ηγέτες που κάποτε υποστήριζαν τη D.E.I (Διαφορετικότητα, Ενσωμάτωση και Ισότητα) άρχισαν να αμφιβάλλουν για τον τρόπο εφαρμογής της.  

Το μεγάλο ερώτημα σχετικά με τον πλουραλισμού είναι αν θα ακολουθήσει τελικά την ίδια πορεία με τη D.E.I., αν θα μετατραπεί δηλαδή σε στόχο αγωγών και αντιπαράθεσης στον πόλεμο της κουλτούρας. Το διανοητικό πλαίσιο του πλουραλισμού φαίνεται νομικά πιο σταθερό από αυτό της D.E.I. που επικεντρώνεται σε ορισμένα στοιχεία της ταυτότητας με έναν τρόπο που μπορεί να παραβιάζει τους νόμους των πολιτικών δικαιωμάτων της Αμερικής. Το Ανώτατο Δικαστήριο πρόσφατα απαγόρευσε τις εισαγωγές που λαμβάνουν υπόψη τη φυλή, για παράδειγμα, και πολλά πανεπιστήμια έχουν προχωρήσει σε κατάργηση των υποτροφιών που βασίζονται στη φυλή μετά από νομικές προκλήσεις. Αντίθετα, ο πλουραλισμός τονίζει τη δυνατότητα όλων να ευδοκιμήσουν με όλες τις διαφορές τους πλήρως σεβαστές. Δεν είναι ξεκάθαρο πως θα προσγειωθεί ο πλουραλισμός πολιτικά, όμως, στην εποχή του Τραμπ.  

Ένα ισχυρό κίνημα για τον πλουραλισμό στα πανεπιστήμια, κυρίως με επικεφαλής τους φιλελεύθερους ήταν σε πλήρη ανάπτυξη πριν από την εκλογή του Τραμπ. Η ομάδα των ακαδημαϊκών και συμβούλων που προωθούν τον πλουραλισμό ανησυχούν έντονα ότι το έργο τους θα εκληφθεί ως άλλο ένα πρόγραμμα αριστερών ιδεολογικών επιρροών, η μεγάλη εικόνα που πρέπει να ληφθεί υπόψιν αφορά κάτι ευρύτερο. 

*Mε στοιχεία από το New Yorker.

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.