Όλε, ολά, Ατρόμητοι! Ποιος δεν έβλεπε Ατρόμητους; Να μιλήσει, αλλιώς να σωπάσει για πάντα. Δεν θα μιλήσουμε σήμερα για την ποδοσφαιρική ομάδα των Αργεντίνων εφήβων που στοίχειωσαν τα σχολικά μας μεσημέρια, αλλά για το δικό μας ”ατρομητιλίκι”. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον χαρισματικό γραφιά Ίωνα Καλλιμάνη για την έντονη επαναφορά της ελαφρώς παραγκωνισμένης λέξης ”ατρόμητος” μες στο κεφάλι μου, για αυτήν την ισχυρή και ηχηρή υπενθύμιση.

Μοιάζει η εποχή μας, και για καλό, να αγκαλιάζει τους φόβους μας, τις αδυναμίες μας, τα τρωτά και σκοτεινά μας σημεία. Επιτέλους, αποκαλύπτουμε και τον λιγότερο καλό εαυτό μας, τον τραυματισμένο, τον τρομαγμένο. Και αυτό είναι οκ. Αλλά, πού πήγαν και οι άλλες ανθρώπινες αρετές μας; Πού πήγε η δύναμή μας; Κανείς και καμιά δεν θέλει την δύναμη, το θάρρος, την γενναιότητα, την τόλμη, την πίστη στο θαύμα, πια; Νομίζω καμιά φορά, και το έχω γράψει, πως κάνουμε συνεχώς άτυπους διαγωνισμούς μεγαλύτερης αδικίας που έχουμε υποστεί και μεγαλύτερης κακοτυχίας που έχουμε βιώσει.

Χρειαζόταν, χρειάζεται και θα χρειάζεται γενναιότητα για να είσαι άνθρωπος. Όλοι οι καιροί είναι δύσκολοι. Άλλοτε πέθαιναν νωρίς οι άνθρωποι, άλλοτε σκοτώνονταν στα μέτωπα και τις Κατοχές, τώρα, που ζουν περισσότερο, η ζωή φαντάζει δυσκολότερη από ποτέ. Τι είναι, όμως, γενναιότητα; Μια κούφια ορμή για ζωή που πλήττει κάθε τόσο το προς τα κάτω τράβηγμα της φθοράς και του θανάτου; Ή μήπως μια ενσυνείδητη και δουλεμένη ροπή προς τα όνειρα που μας καλούν να τα υλοποιήσουμε στον σύντομο χρόνο που διαθέτουμε για να ζήσουμε;

Μάλλον το δεύτερο. Η γενναιότητα, ψυχολογικά, αφορά συναισθηματικές δυνάμεις που αφορούν την πράξη θέλησης, ειδικά όταν υπάρχουν εμπόδια και αντίξοες συνθήκες. Η νίκη επί του φόβου. Το ξεπέρασμα των αντιξοοτήτων πρώτα μες στο μυαλό μας και, ύστερα, στην πράξη. Πρόκειται για έναν σημαντικό παράγοντα αυτοπραγμάτωσης, καθώς όταν πράττουμε με γενναιότητα νιώθουμε μεγάλη ευχαρίστηση που πηγάζει από μια αίσθηση ζωντάνιας, θέασης της ζωής ως κάτι υψηλό, σημαντικό.

Η γενναιότητα συνυφαίνεται τρομερά με αρετές όπως η επιμονή, αλλά και η υπομονή, η πίστη στο αδύνατο, το περίφημο sky is the limit. Η γενναιότητα δεν είναι απερισκεψία, αποφάσεις της στιγμής και πυρπόληση των πάντων. Είναι στάση ζωής, είναι απόφαση φέρεσθαι και υπάρχειν, είναι κάτι αρκετά δύσκολο. Το εύκολο-εκ πρώτης!- είναι να αφεθούμε στο ρεύμα των πραγμάτων, να μας οδηγήσουν κανόνες που δεν θέσαμε εμείς. Και, έπειτα, να χωθούμε μες στην σπλαχνική αγκαλιά της θλίψης, της γκρίνιας, της μιζέριας. Κι όμως, πόσο δύσκολο είναι, τελικά, να έχουμε αφεθεί να ζήσουμε μια ζωή που δεν είναι η δική μας, να μιλάμε με μια φωνή που δεν είναι η δική μας, να έχουμε ανθρώπους δίπλα μας που απλώς εκείνοι, και όχι εμείς, ή όχι εμείς πια, επιλέγουμε.

Μας αξίζει να είμαστε ατρόμητοι-όχι παράλογοι, όχι πάντοτε και χωρίς λόγο ριψοκίνδυνοι, όχι βιαστικοί. Α-τρό-μη-τοι. Ας κάνουμε μια αρχή με το να σταματήσουμε την αυτοϋπονόμευση: Τα συναισθήματα μας αποτελούν προϊόν του τρόπου με τον οποίο ερμηνεύουμε τα γεγονότα γύρω μας. Όταν ξεκινάμε να σκεφτόμαστε αρνητικά (πχ. ”δεν μιλάω, γιατί δεν θα με ακούσει κανείς” ή ”δεν θα στείλω σε αυτήν την δουλειά, ούτως ή άλλως δεν πρόκειται να με πάρουν”), μπορούμε να αρχίσουμε να εκπαιδευόμαστε να βάζουμε ένα στοπ και να γυρνάμε την κατεύθυνση της σκέψης σε πιο φωτεινούς δρόμους: ”κι αν δεν με ακούσουν, εγώ θα έχω κάνει το χρέος μου προς τον εαυτό μου” και ”ας στείλω, δεν έχω να χάσω τίποτα”.

Μπορούμε να διδάξουμε τον εαυτό μας, με την κατάλληλη καθοδήγηση από ψυχοθεραπεία, ενδοσκόπηση και βοήθεια από ανθρώπους που μας αγαπούν, τον δρόμο που θα βαδίσουμε για να είμαστε ατρόμητοι. Ατρόμητος δεν είναι αυτός που αποφεύγει την πληγή, την δυσκολία και το ζόρι, νικώντας τα πάντα και αδιαφορώντας για τους πάντες. Αυτό είναι δειλία και αδυναμία. Χρειαζόμαστε την γενναιότητα για να μπορούμε να απολαμβάνουμε την ζωή όπως μάς αξίζει. Με πλήρη χρήση του καμβά των συναισθημάτων, με ρίσκα, με εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και τους άλλους. Αλλιώς, πολύ απλά δεν βγαίνει. Και πάντα, όταν το καταλαβαίνουμε, πονάει πολύ. Αλλά ποτέ δεν είναι πολύ αργά για να αλλάξει.