(Απλότητα απαλή, τρυφερή, γενναία, απλότητα που φτάνω σε σένα από τον δύσκολο δρόμο ή που καταλήγω σε σένα έχοντας δοκιμάσει τα πάντα, τα δύσκολα, τα σύνθετα, τα ίσως περιττά.)

Όπως λένε οι Ιάπωνες:

«Η Φύση χρησιμοποιεί το λιγότερο δυνατόν από οτιδήποτε. Για τη φύση, η αγάπη είναι τόσο απλή…»

Υπάρχει, λοιπόν, μια γυναίκα που έγραψε το βιβλίο «Η τέχνη της απλότητας». Λέγεται Ντομινίκ Λορό και είναι Γαλλίδα. Πέρασε πολύ καιρό της ζωής της ταξιδεύοντας. Κάποια στιγμή, στο Σαν Φρανσίσκο της Αμερικής μπήκε σε έναν κήπο ένα πρωί και είδε οι άνθρωποι να κάνουν γιόγκα, τάι τσι και διάφορες άλλες τεχνικές και μεθόδους για να ξεκινούν την ημέρα τους χωρίς άγχος.

Τα υιοθέτησε και η ίδια για μερικές μέρες και της έδωσαν έμπνευση να πάει και να ζήσει από κοντά την πηγή αυτής της ομορφιάς. Έφυγε για την Ιαπωνία-ήταν μονόδρομος. Η ίδια έχει γράψει:

«Έφυγα λοιπόν για την Ιαπωνία, αυτή τη χώρα που ανέκαθεν ασκούσε έλξη πάνω μου, χωρίς να μπορώ να εκφράσω με λέξεις αυτό που αισθανόμουν. Και έμεινα εκεί. Το να ζω σε χώρες με πολιτισμούς τόσο διαφορετικούς με ώθησε να θέτω διαρκώς τον εαυτό μου υπό αμφισβήτηση και να αναζητώ «τον» τρόπο της ιδανικής ζωής. Έτσι, μέσα από διαδοχικές αφαιρέσεις, κατάλαβα σιγά σιγά ότι η αναζήτηση της απλότητας ήταν ο πιο σωστός τρόπος να ζω την ίδια στιγμή άνετα και σύμφωνα με τη συνείδησή μου.
Κάνοντας τη ζωή μου πιο απλή, την έκανα ταυτόχρονα και πιο πλούσια. Η καταναλωτική κοινωνία μας επιτάσσει το αντίθετο;

Μην το πιστεύετε! Η δική μου αρχή είναι ”λιγότερα για περισσότερ” και εφαρμόζεται σε όλους τους τομείς, υλικό και πνευματικό. Καθαρίστε το μέσα σας, αδειάστε τις ντουλάπες σας, εγκαταλείψτε τις καταναγκαστικές αγορές σας, τρώτε πιο λιτά, φροντίστε το σώμα σας και κατ’ επέκταση και το πνεύμα σας. Ανακαλύψτε τις μεθόδους για να αισθανθείτε καλά, να συμφιλιωθείτε με τον εαυτό σας και με τους άλλους. Γιατί στην Ιαπωνία; με ρωτάνε, όταν λέω ότι ζω εκεί τα τελευταία είκοσι έξι χρόνια. Μια ερώτηση στην οποία όλοι όσοι, όπως εγώ, έχουν επιλέξει αυτή τη χώρα ως τόπο διαμονής απαντούν: Γιατί μαθαίνεις την ικανότητα να απλοποιείς.

Και όταν απλοποιείς σημαίνει ότι αφαιρείς αυτό που δεν είναι απαραίτητο, ώστε αυτό που είναι απαραίτητο να μπορεί να σε βρει, να σου μιλήσει και να σε κάνει ευτυχισμένο..
Έτσι όσο αφαιρούσα τα περιττά είχα χρόνο για πιο ουσιαστικά. Έμαθα να συγκεντρώνομαι κάνοντας ζωγραφική με σινική μελάνη, ηρεμούσα κάνοντας γυμναστική και βόλτες σε υπέροχους κήπους, να επισκέπτομαι θερμές πηγές, να κάνω τέχνη μέχρι και την μαγειρική και να μαθαίνω την ικεμπάνα (ανθοδετική τέχνη)…

Πολύ γρήγορα, είχα την τύχη να συναντήσω έναν καθηγητή σούμιε (ζωγραφική με σινική μελάνη), ο οποίος, επί δέκα χρόνια, όχι μόνο με μύησε σ’ αυτή την τέχνη, αλλά και στον τρόπο σκέψης των Γιαπωνέζων: να δέχεσαι τη ζωή όπως έρχεται, χωρίς να προσπαθείς να εξηγείς, να αναλύεις, να ”ψειρίζεις” τα πάντα. Συνειδητοποίησα ακόμη καλύτερα μέχρι ποιου σημείου οι Ιάπωνες, παρ’ όλη την πολύ μοντέρνα και ”high tech” επίφασή τους, εξακολουθούν να διαπνέονται απ’ αυτή την προγονική φιλοσοφία, μέχρι και στις παραμικρές λεπτομέρειες της καθημερινότητάς τους. Ζώντας αυτή τη χώρα, ανακάλυψα ότι η απλότητα είναι μια θετική και εμπλουτιστική αξία.

Γι’ αυτό, εξάλλου, φιλόσοφοι της Αρχαιότητας αλλά και όλες οι θρησκείες έθεταν ως σκοπό τους, κατά τους αιώνες, να μας υπενθυμίζουν τις αρχές της απλότητας, η οποία μας επιτρέπει να ζούμε απελευθερωμένοι από προκαταλήψεις, περιορισμούς και βάρη που μας αποσπούν και μας αγχώνουν. Και προσφέρει τη λύση σε πολλά από τα προβλήματά μας. Παρ’ όλα αυτά, το να ζω απλά δε μου ήρθε… απλά!

Ήταν μάλλον η κατάληξη μιας αργής μεταμόρφωσης, η επιθυμία που γινόταν όλο και πιο επιτακτική να ζω με λιγότερα, αλλά με περισσότερη ευελιξία, ελευθερία και ελαφράδα. Και με περισσότερη εκλέπτυνση. Σιγά σιγά συνειδητοποίησα ότι όσο περισσότερο ελάφραινα, τόσο λιγότερο αυτά που άφηνα πίσω, μου ήταν απαραίτητα: τελικά, χρειαζόμαστε πολύ λίγα για να ζούμε.

Απέκτησα, λοιπόν, την ακλόνητη και βαθιά πεποίθηση ότι όσο λιγότερα έχουμε, τόσο πιο ελεύθεροι και πλήρεις είμαστε. Ωστόσο, έχω συναίσθηση ότι πρέπει να μπορούμε να είμαστε σε επιφυλακή: οι παγίδες του καταναλωτισμού, της σωματικής και ψυχικής αδράνειας και της αρνητικότητας παραμονεύουν στην παραμικρή χαλάρωση. Έτσι από τις σημειώσεις που κρατούσα όλα αυτά τα χρόνια που ζω στην Ιαπωνία, έγραψα ένα βιβλίο που είναι ο καρπός των εμπειριών μου, των αναγνωσμάτων μου, των συναντήσεών μου, των σκέψεών μου… που εκφράζουν τα ιδανικά μου, τις αρχές μου, τη συμπεριφορά και τον τρόπο ζωής που επιδιώκω και που προσπαθώ να εφαρμόζω.

Αυτές τις σημειώσεις τις φύλαγα πάντα σαν κόρη οφθαλμού και τις κουβαλούσα μαζί μου για δική μου καθοδήγηση, για να μου θυμίζουν αυτό που έχω την τάση να ξεχνώ ή να μην εφαρμόζω, αλλά και για να με καθησυχάζουν όταν γύρω μου όλα πάνε στραβά. Εξακολουθούν να είναι για μένα μια πολύτιμη πηγή συμβουλών και ασκήσεων που προσπαθώ να ακολουθώ και να εφαρμόζω «σε μικρές δόσεις», ανάλογα με τη φύση των δυσκολιών που συναντώ, των αναγκών και των δυνατοτήτων μου. Στην εποχή μας αρχίζουμε ολοένα και περισσότερο να συνειδητοποιούμε τους κινδύνους που οφείλονται στις υπερβολές και στην υπεραφθονία.

Είναι σημαντικό να ανακαλύψουμε από την αρχή τις χαρές και τα οφέλη μιας πιο απλής ζωής, πιο φυσικής, αγνοώντας τις όλο και πιο αδηφάγες σειρήνες της καταναλωτικής κοινωνίας. Αναζητούμε ένα νόημα στη ζωή μας παραμένοντας, ωστόσο, σε αρμονία με την εποχή μας. Εγώ κατανόησα και ακολούθησα με πολύ συγκεκριμένο τρόπο, αυτή την τέχνη της ζωής όσο πληρέστερα γίνεται, την τέχνη της απλότητας. »

Τι μπορούμε να σκεφτούμε διαβάζοντας αυτά τα λόγια, αλλά και το έργο της Ντομινίκ Λορό; Πάρα πολλά. Ίσως ακόμα και να διαφωνήσουμε.

Όπως λέει η λαϊκή έκφραση: «Είναι τόσο απλό να είσαι ευτυχισμένος, αλλά τόσο δύσκολο να είσαι απλός …» Ναι, ας το παραδεχθούμε: είναι δύσκολη η επιλογή της απλότητας. Γιατί η απλότητα είναι επιλογή. Μέχρι να γίνει συνήθεια, είναι επιλογή.

Οι Σκανδιναβοί μάς συστήνουν με την έννοια “lagom” που μπορεί να μεταφραστεί ως «στο σωστό μέτρο».  Να μην κάνουμε υπερβολές, δηλαδή, να έχουμε αυτά που στ’ αλήθεια χρειαζόμαστε, με λιτότητα και εγγύτητα στην φύση, στα ταπεινά, απλά υλικά. Για άλλη μια φορά η ιδέα ότι «λιγότερο είναι περισσότερο» επαναλαμβάνεται και ότι η ευτυχία είναι, φυσικά, στην απλότητα. Πρώτοι διδάξαντες, οι αρχαίοι ημών, με το «μέτρον άριστον».

Αρκεί να σκεφτούμε πόσο ευτυχισμένους μας κάνουν τα απλά και ταπεινά υλικά της ζωής: μια μπουκιά φαγητό που κάποιος μαγείρεψε με αγάπη για εμάς, μια τζούρα τσιγάρου μετά από πολύωρη πτήση, το να βγάζουμε τα παπούτσια επιστρέφοντας σπίτι, το να τρίβεται ο γάτος μας στα πόδια μας. Αυτά δεν υποκαθιστούν τα δικαιώματά μας για έναν δίκαιο μισθό, μια ομαλή καθημερινότητα στην ζωή μας (με όχι καθυστερημένα λεωφορεία, με αίσθηση ασφάλειας και κοινωνικής εμπιστοσύνης)-όμως, μπορούν να σταθούν ως οδηγός σε μέρες ή περιόδους που όλα μας φαίνοντα μαύρα.

Συχνά, και πολύ αδίκως, θεωρείται απολιτίκ το να είσαι ζεν απέναντι στα καθημερινά εμπόδια, απέναντι στα τρωτά της «εν ειρήνη πολεμοχαρούς» ζωής σου. Όμως, η στροφή στην απλότητα μπορεί να αποτελέσει μια επιλογή σοφίας και ευτυχίας που θα μας απαλλάξει από περιττά άχθη, τα οποία στην αρχή έρχονται μασκαρεμένα με τα ψιμύθια της μεγαλύτερης άνεσης/πολυτέλειας/κύρους.

Την ευτυχία που έχω βρει στα μικρά μπαλκόνια και τις πίσω αυλές, δεν την έχω συναντήσει στα μεγαλοπρεπή τραπεζώματα. Αλλιώς: στα υπόγεια είναι η θέα. Και στην απλότητα, όλη η απαλότητα της ζωής.

Απλώς, το τι είναι απλό για τον καθένα διαφέρει…Και αυτό είναι ένα ολόκληρο άλλο άρθρο που, σε κάποια παράλληλη διάσταση, γράφεται αυτήν την στιγμή.