Εκτός από τα υπέροχα second hand μαγαζιά επίπλων, εκτός από τα μικρά ή μεγαλύτερα προικιά που έχουμε από γονείς ή γιαγιάδες, τα σκουπίδια μπορούν να χαρίσουν σε κάποιον ό, τι ομορφότερο ή χρησιμότερο, εκείνο που όποιος το πέταξε, δεν χρειάζεται πια.
Όταν μπήκα στο εξαρχειόσπιτο το 2014, φοιτήτρια, οι γονείς μου με βοήθησαν να προμηθευτώ τα απολύτως απαραίτητα από το πασίγνωστο, σουηδικό πολυκατάστημα: καναπέ-κρεβάτι, ένα φθηνό γραφειάκι, τραπεζάκι και καρέκλες για την κουζίνα και για το αυλιτζέκι. Αυτά έδωσαν μια πρώτη αίσθηση σπιτικού στο ισόγειο διαμέρισμα των 40 τετραγωνικών, αλλά δεν αρκούσαν. Σύντομα, άρχισα να παρατηρώ στον δρόμο παρατημένους θησαυρούς: μικροέπιπλα, καρεκλίτσες σκαμπώ, ράφια, γλάστρες και δεν συμμαζεύεται.
Δεν θυμάμαι πότε ήταν η πρώτη φορά που μάζεψα έπιπλο από τα σκουπίδια, αλλά αν με πιέσω λίγο ίσως σκεφτώ ως πρώτη εκείνη τη μέρα που είχα καλοστολιστεί στα λευκά κιόλας έτοιμη για απόδραση εκτός κέντρου με το μετρό. Είκοσι μέτρα από το σπίτι μου, πετυχαίνω ένα πολύ ωραίο κομοδίνο με ένα συρτάρι, ένα έπιπλο καλής ποιόητας που θα μπορούσε να βρίσκεται σε κάποιο ακριβό σπίτι ή κάποιο στιλάτο καφέ-μπαρ. Με την βοήθεια ενός φίλου που αμέσως του τηλεφώνησα, το σύραμε μέχρι το σπίτι, συγκεκριμένα την αυλή.
Το βραδάκι που γύρισα άρχισα να το καθαρίζω και να το φροντίζω, στην αρχή με λευκό ξύδι και λάδι, όπως ήξερα από την γιαγιά μου και, στην συνέχεια, με ένα καταπληκτικό σπρέυ για ξύλινα έπιπλα που έτυχε να έχω, από αυτά που μυρίζουν «παλιουδίλα» και σπίτι γριάς θείας-το λατρεύω. Το βόλεψα σε ένα άδειο σημείο στο χωλάκι, το στόλισα βιβλία και ένα βάζο, τακτοποίησα κάτι λογαριασμούς στο συρτάρι. Το αγάπησα, έγινε δικό μου, μπήκε στον χώρο μου, χωρίς να το έχω πληρώσει, χωρίς, βεβαίως, να το έχω κλέψει.
Μερικούς μήνες αργότερα, κοντά στο θέατρο Studio Μαυρομιχάλη, βρήκα έναν συγκλονιστικό, μεγάλο καθρέφτη με κάτι πλεκτά στολίδια αντί για κορνίζα και τον βούτηξα με την βοήθεια ενός ταξί αμέσως. Και από τότε μέχρι σήμερα, που έχω αλλάξει και 2-3 σπίτια (και λίγα λέω), η μισή μου περιουσία είναι πράγματα από τον δρόμο: από βιβλία και γλάστρες με φυτά που έχω σώσει (μα πώς πετάς ένα φυτό στα σκουπίδια;), μέχρι μικρά επιπλάκια, αλλά και το αγαπημένο μου όλων, ένα κουνιστό, λούτρινο αλογάκι (σαν αυτό από τα θρίλερ) μεγαλούτσικο θα έλεγε κανείς, που βρέθηκε σε μια γωνιά στην Κυψέλη παραμονές Χριστουγένων του 2021. Άλλο λατρεμένο μου αντικείμενο από τα σκουπίδια είναι ένα μικρό καρουζέλ, εντελώς vintage, που πια δεν βγάζει μουσική, αλλά έχει την μόνιμη θέση του στην βιβλιοθήκη μου εδώ και πολλά, πια, χρόνια.
Το τελευταίο μου απόκτημα είναι ένα βαθύ γαλάζιο μπωλ με κίτρινες βούλες-το έλουσα δέκα φορές με βραστό νερό, το έβαλα στην κατάψυξη και το έπλυνα επιμελώς με ξύδι και υγρό πιάτων. Έτοιμο! Όχι, δεν σιχαίνομαι. Μάλιστα, θα προτιμούσα να ζω κάπως έτσι. Δεν αγαπώ τα χρήματα, δεν θέλω να τα κατέχω, απολαμβάνω αρκετά από όσα μπορούν να μου προσφέρουν (ταξίδια, ρούχα, τέχνη, καλό φαγητό), αλλά στον ιδεατό μου κόσμο θα αντάλασσα τις υπηρεσίες μου (συγγραφή, δημοσιογραφία, τραγούδι) για να έχω να μένω και να τρώω και να ντύνομαι. Επίσης, μιας που έχω βρει ωραία πράγματα στον δρόμο κατά καιρούς, έχω φροντίσει κι εγώ να αφήνω δικά μου αχρείαστα-μπορεί όχι έπιπλα, αλλά σίγουρα κάποια ρούχα, μικρές ηλεκτρικές συσκευές που λειτουργούσαν ακόμα, ένα κόκκινο ταψί που είχα λόγους να μην θέλω να διατηρώ στην κατοχή μου, κάποια παλιά βάζα ή κασπώ. Τσεκάροντας, είδα ότι έγιναν ανάρπαστα μέσα σε ελάχιστες ώρες. Και μια παλιά μου, λίγο φθαρμένη, βαλίτσα έχω αφήσει στα σκουπίδια και πριν γυρίσω το βλέμμα μου προς τα πίσω, ένα χέρι την είχε κιόλας πάρει.
Είναι κάτι που μου δίνει χαρά. Να μπορούμε να βρίσκουμε χρήσιμο και όμορφο εκείνο που κάποιος έχει σιχαθεί να βλέπει ή να έχει. Να συνεχίζεται ένδοξα η ιστορία των άψυχων αντικειμένων από χέρι σε χέρι, από σπίτι σε σπίτι, από ζωή σε ζωή. Να καταναλώνουμε λιγότερο, να εξαντλούμε την χρήση των πραγμάτων όσο περισσότερο μπορούμε. Τα περισσότερα από αυτά είναι προορισμένα να ζήσουν πολύ, πολύ περισσότερο από όλους εμάς. Ο μπαμπάς μου, κόντρα στα ψευτομαλώματα της μαμάς, δεν σταμάτησε ποτέ να ανακαλύπτει θησαυρούς στον δρόμο, πάσης φύσεως: από κοσμήματα, μέχρι κι ένα καλάμι ψαρέματος που, μέχρι σήμερα, μας έχει εξασφαλίσει κάτι ψαρούκλες να!
Μάλιστα, όσο μπαίνεις σε αυτή τη λογική, τόσο σε βρίσκουν τα ωραία. Επιλέγω να τα αντιμετωπίζω ως δώρα του σύμπαντος, σε περιόδους που έχω ανάγκη από λίγη φροντίδα και αγάπη παραπάνω. Ανήμερα των φετινών μου γενεθλίων στο Παρίσι, στη Rue de l Universite, βρήκα ακουμπισμένο σα να με περίμενε έξω από τα κάγκελα ενός παραθύρου στον δρόμο τον Βίο και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, ένα εμβληματικό βιβλίο του Καζαντζάκη, στην γνωστή δερματόδετη, κοκκινωπή έκδοση-το αντίτυπο που είχα για πολλά χρόνια ανήκει στην μαμά μου και το υπεξαίρεσε μια φίλη. Πήρα τον Ζορμπά του Παρισιού και το κράτησα ως δώρο για τα 31α μου γενέθλια. Μερικές εβδομάδες αργότερα, στην Αθήνα, βρήκα μια μικρή αλόη στην Πατησίων, ακουμπισμένη σε ένα πεζουλάκι δίπλα σε έναν κάδο σκουπιδιών. Τώρα, έγινε μέλος της παρέας των φυτών του σπιτιού μου και είναι, ήδη, η χαϊδεμένη μου.
Ζήτω ο δρόμος! Ζήτω τα σκουπίδια! Ζήτω οι θησαυροί, οι «εκεί έξω»! Ζήτω τα μάτια που τους εντοπίζουν και τα χέρια που τους αγκαλιάζουν με θάρρος και χαρά.