Η μαγεία έχει γίνει μια λέξη-ομπρέλα. Τη χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε οτιδήποτε μας συναρπάζει: τις πυγολαμπίδες, τον ηλεκτρισμό, τη μουσική που μας ανατριχιάζει, τον έρωτα. Την ίδια λέξη χρησιμοποιούμε όμως και για να μιλήσουμε για τις συνδέσεις με άλλους ανθρώπους, για συγκινητικές τελετές όπως οι γάμοι, αλλά και για τον ενθουσιασμό μιας νέας εμπειρίας. 

Τα παιδιά πιστεύουν στη μαγεία με μεγάλη ευκολία. Όσο όμως μαθαίνουμε πως λειτουργεί ο κόσμος, όλο και λιγότερα πράγματα μας φαίνονται μαγικά. Αυτό δεν μας εμποδίζει από το να προσπαθούμε να αναπαράγουμε αυτά τα μαγικά συναισθήματα. Είτε ταξιδεύουμε στις πιο απομακρυσμένες γωνιές του πλανήτη, είτε καταδυόμαστε στα βάθη της θάλασσας, είτε μελετάμε κύτταρα στο μικροσκόπιο, οι άνθρωποι ωθούνται από την ανάγκη για το καινούργιο και το συναρπαστικό. Σε όλη την ιστορία οι άνθρωποι προσπαθούσαν να κατανοήσουν το περιβάλλον τους και το νόημα της ζωής. Σε διαφορετικές ηπείρους, πολιτισμούς και εποχές, δημιούργησαν ιστορίες συχνά βασισμένες στη μαγεία για να εξηγήσουν το ανεξήγητο και τη δική μας θνητότητα. 

Η ζωή στον 21ο αιώνα έχει αλλάξει ριζικά την αίσθησή μας για το τι είναι μαγικό. Η μετάδοση πληροφοριών, τα ταξίδια στο διάστημα, οι υπολογιστές που κάνουν υπολογισμούς και αποθηκεύουν δεδομένα με το πάτημα ενός κουμπιού θα έμοιαζαν μαγεία στους προγόνους μας, ωστόσο η υπερφόρτωση πληροφοριών και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής που συνοδεύουν την τεχνολογική πρόοδο κάνουν συχνά πιο δύσκολο να διατηρήσουμε το αίσθημα του θαυμασμού. 

Θεωρούμε δεδομένη την άμεση επικοινωνία, εμπιστευόμαστε μια άυλη φωνή από το GPS για να μας καθοδηγήσει σε άγνωστες πόλεις και δεν μας εντυπωσιάζουν πια οι χιλιάδες αποτελέσματα μιας αναζήτησης στο διαδίκτυο. Συνηθίζουμε τόσο γρήγορα αυτές τις αλλαγές που δυσκολευόμαστε να θυμηθούμε πώς ήταν η ζωή πριν από τα κινητά τηλέφωνα και τα 24ωρα δελτία ειδήσεων. Ίσως αυτή η επιτάχυνση της σύγχρονης ζωής να εξηγεί γιατί δίνουμε τόσο μεγάλη σημασία σε ορόσημα, όπως γενέθλια, επετείους και γιορτές. Όταν τα γεγονότα φορτίζονται με πολλαπλά νοήματα, αισθανόμαστε την ανάγκη να τα κάνουμε όσο πιο περίτεχνα και “μαγικά” γίνεται. 

Μία γιορτή δεσπόζει πάνω από όλες τις άλλες στο φαντασιακό της μαγείας: τα Χριστούγεννα. Βασισμένα στην ιστορία μιας γέννησης, με αστέρια, αγγέλους και την καλοσύνη αγνώστων συνεχίζουν να συγκινούν εκατομμύρια ανθρώπους. Παραδόσεις όπως οι φάτνες, οι εκκλησίες με κεριά και τα κάλαντα μας συνδέουν με όσους έζησαν πριν από εμάς. Το γεγονός ότι πρόκειται για γιορτή μιας γέννησης συνδέεται συμβολικά με το σκοτάδι του χειμώνα. Τα αειθαλή δέντρα και η πιθανότητα φρέσκου χιονιού καλλιεργούν την ελπίδα ότι κάτι μαγικό μπορεί να συμβεί. 

Αν και τα Χριστούγεννα γιορτάζονται σε όλο τον κόσμο, οι λεπτομέρειες διαφέρουν. Τα δώρα, το φαγητό, ακόμη και η ημερομηνία αλλάζουν από χώρα σε χώρα. Ένα στοιχείο όμως παραμένει σταθερό: η προσμονή ενός μαγικού χαρακτήρα που θα ανταμείψει τα παιδιά για τη συμπεριφορά τους όλη τη χρονιά. Είτε πρόκειται για έναν εύσωμο άντρα με κόκκινη στολή και ιπτάμενους ταράνδους, είτε για μια μάγισσα ή άλλη μυθική φιγούρα, τα παιδιά κοιμούνται ελπίζοντας ότι το πρωί θα βρουν αποδείξεις πως αυτό το μαγικό πλάσμα πέρασε από το σπίτι τους. 

Όταν μεγαλώνουμε οι λογικές αδυναμίες της ιστορίας γίνονται προφανείς, αλλά σπάνια ξεχνάμε το αίσθημα του θαυμασμού. Ίσως γι’ αυτό για πολλούς τα Χριστούγεννα είναι μια σύνθετη γιορτή, γεμάτη παλιές αναμνήσεις, μελλοντικές προσδοκίες και την ελπίδα ότι αν στολίσουμε σωστά το σπίτι, αν αγοράσουμε τα κατάλληλα δώρα ή αν διοργανώσουμε το τέλειο τραπέζι θα ξαναζωντανέψουμε εκείνη τη μαγεία. Το πρόβλημα είναι ότι συχνά τη ψάχνουμε στο λάθος μέρος. 

Η μαγεία τελικά είναι συναίσθημα, όχι αντικείμενο. Βασίζεται στο αίσθημα του θαυμασμού και όχι στην προσδοκία. Έτσι αν πλησιάζετε αυτές τις γιορτές με άγχος ή φόβο, ίσως αξίζει να αναζητήσετε τρόπους να αναζωπυρώσετε τον θαυμασμό μέσα σας και γύρω σας. Αντί να γκρινιάζετε για το πως ντύνονται ή συμπεριφέρονται οι έφηβοι, βρείτε κάτι ειλικρινές να τους επαινέσετε. Αντί να διακόπτετε κάποιον που λέει μια ιστορία που έχετε ξανακούσει, ακούστε προσεκτικά και παρατηρήστε κάτι καινούργιο. Οι μεγαλύτεροι άνθρωποι θέλουν να νιώθουν ότι όσα έκαναν στη ζωή τους δε θα ξεχαστούν. 

Αν σας περιμένουν μοναχικές γιορτές, πάρτε εσείς την πρωτοβουλία να καλέσετε ανθρώπους για ταινία ή να μοιραστείτε φαγητό που τους θυμίζει τον τόπο ή τα παιδικά τους χρόνια. Μερικές φορές η ανταλλαγή στοιχείων που αφορούν την παράδοση μπορεί να προσθέσει λίγη μαγεία στην εμπειρία. Βάλτε την αγαπημένη σας μουσική, διαβάστε μια χριστουγεννιάτικη ιστορία ή απλώς χαρείτε το δέντρο σας με τα φωτάκια. Μπορεί να μοιάζει μαγικό αν του το επιτρέψετε. Όταν τα παιδιά μεγαλώνουν και παύουν να πιστεύουν στον Άγιο Βασίλη, συμπεριλάβετέ τα στη διαδικασία να κάνουν τα Χριστούγεννα μαγικά για μικρότερα αδέλφια ή για οικογένειες που έχουν ανάγκη. Δημιουργήστε νέες παραδόσεις γύρω από αγαπημένα φαγητά, μουσικές ή δραστηριότητες. Ανταλλάξτε μικρά δώρα, στολίστε μαζί, οργανώστε ένα γιορτινό παιχνίδι αναζήτησης. Το να κάνουμε πράγματα μαζί με ανθρώπους που αγαπάμε γεννά από μόνο του σύνδεση και θαυμασμό. 

Δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να αφιερώνουμε χρόνο και ενέργεια για να κάνουμε μια γιορτή ξεχωριστή. Η αλήθεια όμως είναι ότι η καθημερινότητα είναι γεμάτη μικρές μαγικές στιγμές. Δεν είναι τόσο εντυπωσιακές όσο ένα δώρο κάτω από το δέντρο, αλλά η στάση του θαυμασμού στην καθημερινή ζωή μπορεί να είναι από μόνη της ανταποδοτική. Ίσως αντί να ποντάρουμε ότι μία μόνο μέρα θα είναι μαγική, να εστιάσουμε στο να αναγνωρίζουμε και να δημιουργούμε μαγεία κάθε μέρα. Έτσι τα Χριστούγεννα θα παραμένουν ξεχωριστά, αλλά θα έχουμε άλλες 364 μέρες για να καλλιεργούμε αυτό το πολύτιμο συναίσθημα. 

*Με στοιχεία από το Psychology Today

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.