Ζούμε στην εποχή των συνδρομών. Συνδρομή στο κινητό, στο Netflix, στο Spotify, στο Chatgpt, στο YouTube Premium, στο Nintendo Switch, στο Strava κι όλα αυτά μέσα στον ίδιο μήνα. Ένα μοντέλο ζωής όπου πληρώνεις λίγα, αλλά παντού. Μια καθημερινότητα που έχει γίνει αποσπασματική, κατακερματισμένη, με δεκάδες μικρές δόσεις για να μπορείς να σταθείς σε έναν κόσμο που συνεχώς ανεβάζει το κόστος… της κανονικότητας.
Κάποτε το να βγεις από το οικογενειακό πρόγραμμα κινητής τηλεφωνίας σήμαινε ότι μπήκες στην ενηλικίωση. Τώρα σημαίνει μάλλον ότι έγινες… πλούσιος, γιατί καθώς η ακρίβεια σφίγγει τον κλοιό, όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιστρέφουν στις ρίζες — αλλά με έναν εναλλακτικό τρόπο: όχι πια οικογένεια αίματος, αλλά οικογένεια επιλογής. Φίλοι, συγκάτοικοι, πρώην, σχεδόν-γνωστοί που γίνονται μέτοχοι στο ίδιο οικογενειακό πακέτο τηλεφωνίας, στην ίδια συνδρομή Netflix, στο ίδιο Spotify Family Plan.
Καλωσορίσατε στην εποχή του “Φιλικού Σοσιαλισμού”.
Η παραδοσιακή οικογένεια (μάνα, πατέρας, παιδιά) δίνει όλο και περισσότερο τη θέση της σε εύπλαστες, απρόβλεπτες μορφές συνύπαρξης. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι ζουν μόνοι, κάποιοι δεν κάνουν παιδιά, άλλοι δεν παντρεύονται, άλλοι δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με τα έξοδα μιας ζωής ενήλικης, μοναχικής και πολλές φορές ανασφαλούς. Σ’ αυτή τη νέα πραγματικότητα, η έννοια της «οικογένειας» διευρύνεται, επαναπροσδιορίζεται ή απλώς ξεχειλώνει για να χωρέσει λίγες συνδρομές παραπάνω.
Η πραγματικότητα είναι σκληρή: ο μέσος άνθρωπος πληρώνει περίπου πέντε διαφορετικές πλατφόρμες τον μήνα. Με άλλα λόγια, μπορεί να βλέπει HBO, Netflix και Paramount+, να ακούει στο Spotify, να βάζει στίχους στο Instories, να δουλεύει στο Chatgpt Plus αλλά στην ουσία πληρώνει ένα εναλλακτικό καλωδιακό πακέτο σε πέντε δόσεις. Η διαφορά; Παλιά είχες ένα τηλεχειριστήριο και έναν λογαριασμό. Τώρα έχεις δεκάδες passwords και μια διαρκή αίσθηση ότι πληρώνεις για περισσότερο απ’ ό,τι μπορείς.
Ο συγκάτοικός σου, ο κολλητός από το πανεπιστήμιο, ο πρώην που τελικά δεν έφυγε ποτέ τελείως. Όλοι αυτοί που μπαίνουν μαζί σου σε ένα οικογενειακό πακέτο κινητής για να μειωθεί ο λογαριασμός, που μοιράζονται το Apple Music, χωρίς να έχουν Apple, που δηλώνουν την ίδια ψεύτικη διεύθυνση για να πάρουν το φοιτητικό πακέτο. Όχι γιατί είναι απατεώνες, αλλά γιατί είναι άνθρωποι που προσπαθούν να μείνουν όρθιοι σ’ έναν κόσμο που ακριβαίνει καθημερινά. Όλο αυτό είναι μια ήσυχη μορφή αντίστασης. Όχι από αυτές που γράφουν ιστορία, αλλά από αυτές που γράφουν τον λογαριασμό του μήνα.
Δεν είναι απλώς θέμα εξοικονόμησης. Είναι και ζήτημα κουλτούρας. Μία gamer από το Μισούρι, μοιράζεται τη συνδρομή Nintendo Switch με άγνωστους χρήστες από την Καραϊβική και την Τουρκία. Δεν τους χρεώνει, γιατί μπορεί να έχουν ανάγκη και γιατί πιστεύει ότι τα παιχνίδια είναι κοινότητα, όχι προνόμιο. Δεν την ενδιαφέρει αν κάποιος θα κάνει κατάχρηση. Αν συμβεί, θα τον διαγράψει. Μέχρι τότε όλοι είναι ευπρόσδεκτοι. Μια ψηφιακή “κομμούνα” με avatars και φτηνές συνδρομές. Η Μάχη μοιράζει τον κωδικό του Spotify με συγγενείς και φίλους. Όποιος δεν το χρησιμοποιεί, απλώς διαγράφεται. Χωρίς δράματα, χωρίς εξηγήσεις.
Είναι λογικό. Η Netflix και η Disney προσπαθούν να περιορίσουν την κοινή χρήση κωδικών. Θέλουν να πληρώνουν όλοι. Θέλουν να μετρήσουν τα views, να πουλήσουν διαφημίσεις. Να ξέρουν ποιος βλέπει, πόσο, πότε. Η σχέση εταιρείας-καταναλωτή γίνεται πια πιο αυστηρή, πιο συμφεροντολογική.
Ο κόσμος αντιστέκεται. Με φύλλα Excel, με ψεύτικες διευθύνσεις, με «εναλλακτικές οικογένειες». Και με χιούμορ: «Δεν θα βάλω τον πατέρα μου στο Spotify, όταν ακούει ακόμα Bob Seger από CD», λέει ένας χρήστης. Το να μοιράζεσαι πια δεν είναι μόνο πράξη εξοικονόμησης, είναι και δήλωση πολιτισμού. Εγώ, εσύ, εμείς, ενάντια σ’ ένα μοντέλο που θέλει κάθε άτομο μόνο του με ξεχωριστό συμβόλαιο, ξεχωριστή συνδρομή, ξεχωριστό ρίσκο.
Ο “Φιλικός Σοσιαλισμός” δεν είναι επανάσταση. Είναι όμως μια υπενθύμιση. Ότι σε έναν κόσμο όπου όλα ιδιωτικοποιούνται από την ψυχαγωγία ως την εκπαίδευση το μοίρασμα παραμένει μια ριζοσπαστική, ανθρώπινη πράξη.
Δεν μπορούμε να μοιραστούμε τη ΔΕΗ. Ούτε το ενοίκιο. Ούτε την ασφάλεια υγείας, αλλά μπορούμε να μοιραστούμε τo InStories, το Spotify, το HBO και τελικά να κρατήσουμε έναν κρίκο σύνδεσης μέσα σ’ έναν κατακερματισμένο κόσμο. Όχι από επανάσταση. Από ανάγκη, αλλά ίσως αυτή είναι η πιο αυθεντική μορφή αλληλεγγύης.
*Mε στοιχεία από το Business Insider.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
Ζούμε στην εποχή των συνδρομών. Συνδρομή στο κινητό, στο Netflix, στο Spotify, στο Chatgpt, στο YouTube Premium, στο Nintendo Switch, στο Strava κι όλα αυτά μέσα στον ίδιο μήνα. Ένα μοντέλο ζωής όπου πληρώνεις λίγα, αλλά παντού. Μια καθημερινότητα που έχει γίνει αποσπασματική, κατακερματισμένη, με δεκάδες μικρές δόσεις για να μπορείς να σταθείς σε έναν κόσμο που συνεχώς ανεβάζει το κόστος… της κανονικότητας.
Κάποτε το να βγεις από το οικογενειακό πρόγραμμα κινητής τηλεφωνίας σήμαινε ότι μπήκες στην ενηλικίωση. Τώρα σημαίνει μάλλον ότι έγινες… πλούσιος, γιατί καθώς η ακρίβεια σφίγγει τον κλοιό, όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιστρέφουν στις ρίζες — αλλά με έναν εναλλακτικό τρόπο: όχι πια οικογένεια αίματος, αλλά οικογένεια επιλογής. Φίλοι, συγκάτοικοι, πρώην, σχεδόν-γνωστοί που γίνονται μέτοχοι στο ίδιο οικογενειακό πακέτο τηλεφωνίας, στην ίδια συνδρομή Netflix, στο ίδιο Spotify Family Plan.
Καλωσορίσατε στην εποχή του “Φιλικού Σοσιαλισμού”.
Η παραδοσιακή οικογένεια (μάνα, πατέρας, παιδιά) δίνει όλο και περισσότερο τη θέση της σε εύπλαστες, απρόβλεπτες μορφές συνύπαρξης. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι ζουν μόνοι, κάποιοι δεν κάνουν παιδιά, άλλοι δεν παντρεύονται, άλλοι δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα με τα έξοδα μιας ζωής ενήλικης, μοναχικής και πολλές φορές ανασφαλούς. Σ’ αυτή τη νέα πραγματικότητα, η έννοια της «οικογένειας» διευρύνεται, επαναπροσδιορίζεται ή απλώς ξεχειλώνει για να χωρέσει λίγες συνδρομές παραπάνω.
Η πραγματικότητα είναι σκληρή: ο μέσος άνθρωπος πληρώνει περίπου πέντε διαφορετικές πλατφόρμες τον μήνα. Με άλλα λόγια, μπορεί να βλέπει HBO, Netflix και Paramount+, να ακούει στο Spotify, να βάζει στίχους στο Instories, να δουλεύει στο Chatgpt Plus αλλά στην ουσία πληρώνει ένα εναλλακτικό καλωδιακό πακέτο σε πέντε δόσεις. Η διαφορά; Παλιά είχες ένα τηλεχειριστήριο και έναν λογαριασμό. Τώρα έχεις δεκάδες passwords και μια διαρκή αίσθηση ότι πληρώνεις για περισσότερο απ’ ό,τι μπορείς.
Ο συγκάτοικός σου, ο κολλητός από το πανεπιστήμιο, ο πρώην που τελικά δεν έφυγε ποτέ τελείως. Όλοι αυτοί που μπαίνουν μαζί σου σε ένα οικογενειακό πακέτο κινητής για να μειωθεί ο λογαριασμός, που μοιράζονται το Apple Music, χωρίς να έχουν Apple, που δηλώνουν την ίδια ψεύτικη διεύθυνση για να πάρουν το φοιτητικό πακέτο. Όχι γιατί είναι απατεώνες, αλλά γιατί είναι άνθρωποι που προσπαθούν να μείνουν όρθιοι σ’ έναν κόσμο που ακριβαίνει καθημερινά. Όλο αυτό είναι μια ήσυχη μορφή αντίστασης. Όχι από αυτές που γράφουν ιστορία, αλλά από αυτές που γράφουν τον λογαριασμό του μήνα.
Δεν είναι απλώς θέμα εξοικονόμησης. Είναι και ζήτημα κουλτούρας. Μία gamer από το Μισούρι, μοιράζεται τη συνδρομή Nintendo Switch με άγνωστους χρήστες από την Καραϊβική και την Τουρκία. Δεν τους χρεώνει, γιατί μπορεί να έχουν ανάγκη και γιατί πιστεύει ότι τα παιχνίδια είναι κοινότητα, όχι προνόμιο. Δεν την ενδιαφέρει αν κάποιος θα κάνει κατάχρηση. Αν συμβεί, θα τον διαγράψει. Μέχρι τότε όλοι είναι ευπρόσδεκτοι. Μια ψηφιακή “κομμούνα” με avatars και φτηνές συνδρομές. Η Μάχη μοιράζει τον κωδικό του Spotify με συγγενείς και φίλους. Όποιος δεν το χρησιμοποιεί, απλώς διαγράφεται. Χωρίς δράματα, χωρίς εξηγήσεις.
Είναι λογικό. Η Netflix και η Disney προσπαθούν να περιορίσουν την κοινή χρήση κωδικών. Θέλουν να πληρώνουν όλοι. Θέλουν να μετρήσουν τα views, να πουλήσουν διαφημίσεις. Να ξέρουν ποιος βλέπει, πόσο, πότε. Η σχέση εταιρείας-καταναλωτή γίνεται πια πιο αυστηρή, πιο συμφεροντολογική.
Ο κόσμος αντιστέκεται. Με φύλλα Excel, με ψεύτικες διευθύνσεις, με «εναλλακτικές οικογένειες». Και με χιούμορ: «Δεν θα βάλω τον πατέρα μου στο Spotify, όταν ακούει ακόμα Bob Seger από CD», λέει ένας χρήστης. Το να μοιράζεσαι πια δεν είναι μόνο πράξη εξοικονόμησης, είναι και δήλωση πολιτισμού. Εγώ, εσύ, εμείς, ενάντια σ’ ένα μοντέλο που θέλει κάθε άτομο μόνο του με ξεχωριστό συμβόλαιο, ξεχωριστή συνδρομή, ξεχωριστό ρίσκο.
Ο “Φιλικός Σοσιαλισμός” δεν είναι επανάσταση. Είναι όμως μια υπενθύμιση. Ότι σε έναν κόσμο όπου όλα ιδιωτικοποιούνται από την ψυχαγωγία ως την εκπαίδευση το μοίρασμα παραμένει μια ριζοσπαστική, ανθρώπινη πράξη.
Δεν μπορούμε να μοιραστούμε τη ΔΕΗ. Ούτε το ενοίκιο. Ούτε την ασφάλεια υγείας, αλλά μπορούμε να μοιραστούμε τo InStories, το Spotify, το HBO και τελικά να κρατήσουμε έναν κρίκο σύνδεσης μέσα σ’ έναν κατακερματισμένο κόσμο. Όχι από επανάσταση. Από ανάγκη, αλλά ίσως αυτή είναι η πιο αυθεντική μορφή αλληλεγγύης.
*Mε στοιχεία από το Business Insider.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.
