Στον πυρήνα της μεγάλης συζήτησης για την ενεργειακή μετάβαση, κρυμμένη ανάμεσα στις τεχνολογικές εξελίξεις και τις πολιτικές αντιπαραθέσεις, βρίσκεται μια πραγματικότητα συχνά αόρατη: ο ρόλος των τοπικών επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας ως θεματοφυλάκων της υποδομής και της κοινωνίας που υπηρετούν για το παρόν και το μέλλον. Κάτω από τον βαρύ πέπλο των μεγάλων εταιρειών, των μετοχικών πιέσεων, των φυσικών καταστροφών και των τεράστιων ρυθμιστικών πλαισίων, οι μικρότεροι, δημόσιοι πάροχοι όπως η Lincoln Electric αποκαλύπτουν ταυτόχρονα τις δυνατότητες και τις δυσκολίες που κρύβει το ενεργειακό μέλλον. 

Αυτή η διπλή όψη – των ευκαιριών και των προκλήσεων – γίνεται ορατή όταν κοιτάξουμε πέρα από τα μεγάλα λόγια και τις γενικόλογες πολιτικές και εστιάσουμε στην καθημερινότητα της παροχής ενέργειας σε μια κοινότητα. Είναι εκεί όπου η τεχνολογία συναντά το ανθρώπινο στοιχείο, όπου το όνειρο της βιώσιμης ενέργειας μπαίνει στη δοκιμασία των πρακτικών δυνατοτήτων. 

Ο πρόεδρος της Lincoln Electric, Anyanwu το περιγράφει με απλά αλλά ουσιαστικά λόγια: η κοινότητα έχει δικαίωμα στο όνειρο. Και όμως η αλήθεια είναι πως σε κάθε βήμα υπάρχει το φρένο της πραγματικότητας, σαν μία φωνή που θυμίζει: «Αυτά είναι τα όρια του συστήματος, και αυτά μπορούμε να κάνουμε». Είναι μια λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην προσδοκία και στον ρεαλισμό, ανάμεσα στην φιλοδοξία και στην υπευθυνότητα. 

Αυτή η διαρκής σύγκρουση μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της ενεργειακής μετάβασης. Δεν πρόκειται μόνο για τεχνολογική αλλαγή, ούτε μόνο για πολιτικές αποφάσεις ή οικονομικές επιλογές. Είναι και ένα κοινωνικό ζήτημα, όπου η κοινότητα καλείται να συμμετάσχει ενεργά, να διαμορφώσει τον δικό της ενεργειακό χαρακτήρα. 

Στο πλαίσιο αυτό, οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας όπως η Lincoln Electric δεν είναι απλώς πάροχοι ρεύματος. Είναι οι φύλακες ενός κρίσιμου συνδέσμου: ανάμεσα στη σύγχρονη τεχνολογία και την καθημερινή ζωή, ανάμεσα στις μεγάλες πολιτικές αποφάσεις και τις τοπικές ανάγκες, ανάμεσα στη βιωσιμότητα και την οικονομική εν γένει εξέλιξη. Ο ρόλος τους δεν περιορίζεται στην τεχνική υποδομή, αλλά εκτείνεται στην κοινωνική συνοχή και στη δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης. 

Αντικρίζοντας το μέλλον, η πρόκληση για αυτές τις επιχειρήσεις είναι διπλή. Από τη μια πλευρά, πρέπει να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες απαιτήσεις της ενεργειακής ζήτησης που πολλαπλασιάζεται λόγω της ψηφιοποίησης και της ηλεκτροκίνησης. Από την άλλη καλούνται να προστατεύσουν και να ενισχύσουν την αξιοπιστία και τη σταθερότητα του δικτύου σε μια εποχή όπου οι φυσικές καταστροφές και οι γεωπολιτικές αναταράξεις αυξάνουν τον κίνδυνο διακοπών και κρίσεων. 

Παράλληλα η πολιτική αβεβαιότητα και οι συχνά αντιφατικές αποφάσεις σε εθνικό και τοπικό επίπεδο δημιουργούν ένα πολυσύνθετο πεδίο, όπου η κάθε απόφαση έχει πολλαπλές συνέπειες. Η μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν είναι πια μια θεωρητική υπόθεση. Είναι εδώ, αλλά ο δρόμος δεν είναι στρωμένος με ρόδα. Η αντίθεση μεταξύ της ανάγκης για καθαρή ενέργεια και των τοπικών αντιδράσεων σε αιολικά πάρκα ή ηλιακές εγκαταστάσεις καταδεικνύει πόσο περίπλοκη είναι η διαχείριση του ενεργειακού μέλλοντος. 

Εντός αυτού του πλαισίου, ο Anyanwu εμφανίζεται ως ο κλασικός «φύλακας» της κοινότητας και της υποδομής, ένας άνθρωπος που καταλαβαίνει βαθιά πως η ευθύνη δεν είναι μόνο για το σήμερα αλλά και για το αύριο. Η στάση του που συνδυάζει ρεαλισμό και φιλοδοξία, είναι αυτή που κρατά ζωντανή την ελπίδα για μια δίκαιη και βιώσιμη ενεργειακή μετάβαση. 

Η αφήγηση αυτή μας υπενθυμίζει πως η τεχνολογική πρόοδος δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς κοινωνική συναίνεση και χωρίς να ληφθούν υπόψη οι τοπικές “πραγματικότητες”. Οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας είναι οι βασικοί πυλώνες αυτής της ισορροπίας, οι οποίοι χωρίς τις δικές τους προσπάθειες και τη δέσμευσή τους, το ενεργειακό μέλλον θα έμενε μονάχα σε φιλολογικές συζητήσεις. 

Η εμπειρία της Lincoln Electric είναι μια μικρογραφία της παγκόσμιας πρόκλησης: πως μπορεί μια κοινότητα να ονειρεύεται, να εξελίσσεται και να προχωρά μπροστά, όταν ταυτόχρονα πρέπει να κρατά σφιχτά τα ηνία της πραγματικότητας. Η απάντηση δεν είναι εύκολη, ούτε μονοδιάστατη. Είναι όμως απαραίτητη. Γιατί στο τέλος της ημέρας, η ενεργειακή μετάβαση δεν είναι απλώς μια τεχνική ή πολιτική διαδικασία. Είναι μια ιστορία ανθρώπων, κοινοτήτων και ευθυνών. 

Σε αυτό το ταξίδι, όπως ο Anyanwu επισημαίνει, το να ονειρευόμαστε δεν είναι πολυτέλεια, αλλά ανάγκη. Αρκεί να το κάνουμε με γνώση, υπευθυνότητα και πίστη στο συλλογικό καλό. Μόνο έτσι η ενέργεια μπορεί να γίνει πράγματι «δημόσια υπόθεση» — μια υπόθεση που υπηρετεί τον άνθρωπο και το περιβάλλον του, χωρίς να ξεχνά την οικονομική βιωσιμότητα και την τεχνική αξιοπιστία. 

*Με στοιχεία από το Technology Review.

 

 Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.