Υπάρχουν χαρακτηριστικά στα social media που μοιάζουν με παλιές φωτογραφίες: τα ξεχνάς για χρόνια κι έπειτα κάποιος αποφασίζει να τα ξεσκονίσει. Ένα από αυτά είναι το περίφημο poke του Facebook, το “poke”, εκείνη η σχεδόν ανεξήγητη λειτουργία από τις πρώτες μέρες της πλατφόρμας που άλλοτε χρησιμοποιούνταν για φλερτ, άλλοτε για πλάκα, άλλοτε απλώς για να τραβήξει κάποιος την προσοχή σου. 

Αν και για τους περισσότερους είχε περάσει ανεπιστρεπτί στη σφαίρα της διαδικτυακής νοσταλγίας, το Facebook φαίνεται αποφασισμένο να το αναστήσει. Σύμφωνα με αναφορές, η χρήση του poke έχει αυξηθεί ξανά, ιδίως από νεότερους χρήστες που βλέπουν στη λειτουργία αυτή μια πιο “χαλαρή” μορφή επικοινωνίας. Αυτό έδωσε το πράσινο φως στη Meta να εντάξει το σκούντηγμα πιο κεντρικά στην εμπειρία του Facebook: με νέο ειδικό κουμπί στα προφίλ, ειδοποιήσεις για τα pokes που λαμβάνει κανείς, αλλά και μια σελίδα όπου οι χρήστες μπορούν να βλέπουν το “ιστορικό σκουντημάτων” τους. 

Η νέα εκδοχή δεν περιορίζεται μόνο σε ειδοποιήσεις. Το Facebook εισάγει πλέον και poke counts, έναν μηχανισμό που καταγράφει πόσες φορές έχουν “σκουντηχτεί” δύο φίλοι μεταξύ τους. Το χαρακτηριστικό αυτό θυμίζει τα streaks του Snapchat και του TikTok που επιβραβεύουν τους χρήστες με σύμβολα και εικονίδια (όπως φωτιές ή το «100») κάθε φορά που διατηρούν μια συνήθεια. Στόχος είναι η δημιουργία μιας μορφής “παιχνιδοποίησης” (gamification) που θα ενισχύσει την εμπλοκή των χρηστών, ιδιαίτερα των νεότερων. 

Δεν είναι τυχαίο: η Meta γνωρίζει ότι η νεολαία έχει στραφεί σε άλλες πλατφόρμες, αφήνοντας το Facebook να θεωρείται “χώρος των μεγαλύτερων”. Προσπάθειες όπως το Facebook Campus για φοιτητές απέτυχαν και έκλεισαν γρήγορα. Ακόμα και οι επανασχεδιασμοί που απευθύνονται στη Gen Z έχουν δυσκολευτεί να πείσουν. Έτσι η εταιρεία στρέφεται ξανά σε κάτι παλιό, με την ελπίδα ότι θα αποκτήσει νέα ζωή. 

Οι επικριτές βλέπουν και μια σκοτεινή πλευρά: η αναβίωση των poke counts δεν είναι παρά μια ακόμα απόπειρα να δημιουργηθεί εξάρτηση. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι μηχανισμοί αυτού του τύπου, όπως τα streaks του Snapchat έχουν εθιστικό χαρακτήρα και κρατούν τους χρήστες “κολλημένους”. Μάλιστα έχουν ήδη βρεθεί στο στόχαστρο ρυθμιστικών αρχών και δικαστηρίων, καθώς θεωρείται ότι επηρεάζουν αρνητικά την ψυχολογία και την ανάπτυξη των παιδιών. 

Το poke βέβαια δεν είχε ποτέ επίσημο νόημα. Ούτε η ίδια η Meta δεν μπήκε στον κόπο να το εξηγήσει. Για άλλους ήταν ένα διαδικτυακό “φλερτ”, για κάποιους απλή φάρσα, για άλλους ένας παιχνιδιάρικος τρόπος να πεις είμαι εδώ. Τώρα με τον επανασχεδιασμό, η εταιρεία προσπαθεί να δώσει νέα βαρύτητα σε αυτόν τον μικρό ψηφιακό χαιρετισμό, τοποθετώντας τον σε έναν κόσμο όπου η αλληλεπίδραση μετριέται και βαθμολογείται. 

Το αν το Facebook θα καταφέρει να κάνει το σκούντηγμα ξανά μόδα μένει να φανεί στον χρόνο. Μπορεί για κάποιους να είναι μια αστεία πινελιά νοσταλγίας, για άλλους όμως θυμίζει ότι η Meta ψάχνει απεγνωσμένα τρόπους να κρατήσει ζωντανή την πιο παλιά της πλατφόρμα σε ένα τοπίο όπου το TikTok και το Instagram μονοπωλούν την προσοχή της Gen Z. 

Ίσως το “σκούντηγμα” να μην έχει τη δύναμη να φέρει πίσω τη μαγεία του 2008, αλλά δείχνει ότι το Facebook ακόμη και στα ώριμα χρόνια του δεν έχει σταματήσει να πειραματίζεται με τα παλιά του κόλπα ελπίζοντας να ξανακερδίσει το χαμένο κοινό του με λίγη δόση ψηφιακής νοσταλγίας. 

*Mε στοιχεία από το TechCrunch. 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.