Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 4,3% το 2024 και θα συνεχίσει να αυξάνεται σχεδόν 4% ετησίως έως το 2027 σύμφωνα με νέα έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας. Οι τίτλοι των ειδήσεων μιλούν συνεχώς για την αυξημένη ενεργειακή ζήτηση, κυρίως λόγω της ραγδαίας εξάπλωσης των κέντρων δεδομένων—ιδιαίτερα εκείνων που υποστηρίζουν την τεχνητή νοημοσύνη. Αυτές οι τεχνολογίες καταναλώνουν μεγάλα ποσά ενέργειας, αλλά αποτελούν μόνο ένα μικρό μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης εικόνας.
Η πραγματική αιτία πίσω από αυτήν την αύξηση είναι πιο σύνθετη. Το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης προέρχεται από την Κίνα, την Ινδία και τη Νοτιοανατολική Ασία. Τα κλιματιστικά, τα ηλεκτρικά οχήματα και η βιομηχανική παραγωγή διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο.
Τρία βασικά σημεία για την παγκόσμια ηλεκτρική ενέργεια το 2025 και τις μελλοντικές τάσεις
1. Η Κίνα, η Ινδία και η Νοτιοανατολική Ασία είναι οι βασικοί παίκτες
Από τώρα έως το 2027 περίπου 85% της αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να προέλθει από αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες οικονομίες. Η Κίνα είναι η μεγαλύτερη δύναμη σε αυτήν την αλλαγή έχοντας καλύψει πάνω από το 50% της παγκόσμιας αύξησης της ζήτησης πέρυσι.
Για παράδειγμα μόνο το 2024 περίπου 300 τεραβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας καταναλώθηκαν στην Κίνα για την παραγωγή ηλιακών πάνελ, μπαταριών και ηλεκτρικών οχημάτων—ποσότητα ίση με την ετήσια κατανάλωση ενέργειας της Ιταλίας. Και αυτός ο τομέας συνεχίζει να αναπτύσσεται ραγδαία.
Επιπλέον, η αύξηση της βαριάς βιομηχανίας, η αυξανόμενη χρήση κλιματιστικών και η ισχυρή αγορά ηλεκτρικών οχημάτων συμβάλλουν στην εκτίναξη της ενεργειακής ζήτησης στην Κίνα. Παράλληλα η Ινδία και η Νοτιοανατολική Ασία παρουσιάζουν πάνω από τον μέσο όρο αύξησης της ζήτησης λόγω της οικονομικής ανάπτυξης και της αυξανόμενης χρήσης κλιματιστικών.
2. Τα κέντρα δεδομένων επηρεάζουν τη ζήτηση, αλλά όχι όσο αφήνεται να εννοηθεί
Σύμφωνα με προβλέψεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA), τα κέντρα δεδομένων αναμένεται να αντιπροσωπεύουν λιγότερο από 10% της παγκόσμιας αύξησης της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ 2025 και 2030. Αν και σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελούν μικρότερο παράγοντα σε σχέση με άλλες πηγές ζήτησης όπως τα ηλεκτρικά οχήματα, τα κλιματιστικά και η βαριά βιομηχανία σε τοπικό επίπεδο μπορούν να έχουν μεγάλο αντίκτυπο. Σε ορισμένες περιοχές, όπως οι ΗΠΑ και η Ευρώπη, η συγκέντρωση μεγάλων κέντρων δεδομένων αυξάνει σημαντικά την πίεση στο δίκτυο.
3. Ο ρόλος των ηλεκτρικών οχημάτων και κλιματιστικών
Τα ηλεκτρικά οχήματα (EVs) και η αυξανόμενη χρήση κλιματιστικών συμβάλλουν στη διαρκή αύξηση της ζήτησης. Σε χώρες με υψηλές θερμοκρασίες, όπως η Ινδία και η Βραζιλία η χρήση κλιματιστικών αναμένεται να εκτοξευθεί, αυξάνοντας την ενεργειακή κατανάλωση. Παράλληλα η μετάβαση από τα συμβατικά αυτοκίνητα στα EVs σημαίνει μεγαλύτερη ζήτηση για φόρτιση, ιδιαίτερα στις ώρες αιχμής κάτι που απαιτεί έξυπνη διαχείριση του δικτύου και αναβαθμίσεις στις υποδομές.
Με το βλέμμα στο μέλλον
Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται με ρυθμό που απαιτεί στρατηγικές λύσεις, όπως αποθήκευση ενέργειας, βελτιωμένα δίκτυα και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η τεχνολογία, η βιομηχανία και οι κλιματικές συνθήκες διαμορφώνουν την ενεργειακή εικόνα του 2025 και πέρα.
Παρότι οι ανανεώσιμες πηγές αυξάνονται αυτό δεν σημαίνει ότι τα εργοστάσια άνθρακα και φυσικού αερίου σταματούν να λειτουργούν. Για να μειωθούν οι εκπομπές ρύπων, οι καθαρές πηγές ενέργειας πρέπει όχι μόνο να καλύψουν τη νέα ζήτηση, αλλά και να αντικαταστήσουν τα υπάρχοντα ρυπογόνα εργοστάσια. Αυτός είναι ο μεγαλύτερος ενεργειακός και κλιματικός στόχος των επόμενων ετών.
Το γεγονός ότι το ηλεκτρικό δίκτυο επεκτείνεται δεν είναι απαραίτητα κακό. Το ότι περισσότεροι άνθρωποι αποκτούν κλιματισμό και περισσότερα εργοστάσια παράγουν ηλιακά πάνελ είναι θετικές εξελίξεις. Όμως το να συμβαδίσουμε με αυτόν τον εκρηκτικό ρυθμό αύξησης της ζήτησης θα αποτελέσει μεγάλη πρόκληση—μία πρόκληση που θα μπορούσε να επηρεάσει σημαντικά την ικανότητά μας να μειώσουμε τις εκπομπές ρύπων.
➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Inst
