Την περασμένη εβδομάδα μια συμμαχία επιστημόνων, θρησκευτικών και πολιτικών ηγετών απηύθυνε κάλεσμα για μια παγκόσμια απαγόρευση της ανάπτυξης “υπερανθρώπινης” τεχνητής νοημοσύνης, δηλαδή μιας AI που ξεπερνά τον άνθρωπο σε όλες τις γνωστικές ικανότητες. Ανάμεσα στους υπογράφοντες ήταν Νομπελίστες όπως ο Geoffrey Hinton, ο πιο πολυαναφερόμενος επιστήμονας ΤΝ στον κόσμο Yoshua Bengio, ο πρώην σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Μπάνον, ο πρώην αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Μάικ Μάλλεν, αλλά και ο πρίγκιπας Χάρι με τη δούκισσα του Σάσεξ, Μέγκαν. 

Τι είναι αυτό που φέρνει μαζί αυτή την τόσο ανομοιογενή συμμαχία; Ο χαρακτήρας του επείγοντος και το υπαρξιακό επίπεδο κινδύνων που αντιπροσωπεύει η υπερανθρώπινη νοημοσύνη. Οι τεχνολογικές εταιρείες επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια για να φτάσουν όσο πιο γρήγορα μπορούν σε αυτή τη μορφή ΤΝ, χωρίς να γνωρίζουμε πως να ελέγξουμε συστήματα που υπερβαίνουν τις ανθρώπινες δυνατότητες. Οι περισσότεροι ειδικοί εκτιμούν πως με τον σημερινό ρυθμό προόδου θα μπορούσαμε να δούμε superintelligence μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. 

Μόλις αναπτυχθούν μηχανές πιο ικανές από εμάς σε κάθε γνωστικό τομέα είναι πιθανό να τεθούμε στο έλεός τους, καθώς κανένα κράτος, καμία εταιρεία και κανένας άνθρωπος δε γνωρίζει σήμερα πως να τις ελέγξει. Θεωρητικά μια τέτοια νοημοσύνη θα μπορούσε να αναπτύξει δικούς της στόχους κι αν αυτοί οι στόχοι δε συμβαδίζουν με τη διατήρηση της ανθρώπινης ζωής, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι καταστροφικό. 

Το πρόβλημα επιδεινώνεται από το γεγονός ότι οι ίδιοι οι δημιουργοί των ισχυρών συστημάτων ΤΝ δεν κατανοούν πλήρως πως αυτά λειτουργούν. Όπως παραδέχτηκε ο CEO της Anthropic, Ντάριο Αμοδέι «καταλαβαίνουμε μόνο το 3% του τρόπου που δουλεύουν». Σε αντίθεση με τις γέφυρες ή τα εργοστάσια που κατασκευάζονται βάσει αυστηρών προδιαγραφών, η σύγχρονη ΤΝ “καλλιεργείται” μέσα από τεράστια δεδομένα, δημιουργώντας μοντέλα που ούτε οι δημιουργοί τους μπορούν να ερμηνεύσουν πλήρως. 

Παρόλα αυτά, οι μεγαλύτερες εταιρείες του χώρου, OpenAI, Anthropic, Google DeepMind, Meta, xAI, DeepSeek έχουν δηλώσει ανοιχτά πως στόχος τους είναι η ανάπτυξη υπερανθρώπινης ΤΝ.  

Η διεθνής κατάσταση δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Οι γεωπολιτικές εντάσεις εντείνονται με τις ΗΠΑ και την Κίνα να ανταγωνίζονται σε έναν άτυπο “αγώνα εξοπλισμών” στην ΤΝ. Όταν οι πολίτες ενημερώνονται για το τι σημαίνει superintelligence και ποιον κίνδυνο συνεπάγεται, συνήθως αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα και ζητούν πολιτική δράση. Αυτό που χρειάζεται είναι η μετατροπή αυτής της ανησυχίας σε συλλογική κινητοποίηση. 

Το μεγαλύτερο εμπόδιο σήμερα είναι η άγνοια των νομοθετών και η τεράστια οικονομική ισχύς των τεχνολογικών εταιρειών που δαπανούν εκατοντάδες εκατομμύρια για να αποτρέψουν τη ρύθμιση. Ο μόνος τρόπος να εξισορροπηθεί αυτή η επιρροή είναι οι πολιτικοί να ακούσουν τι πραγματικά θέλουν οι πολίτες τους: ένα μέλλον όπου η τεχνητή νοημοσύνη υπηρετεί την ανθρωπότητα κι όχι το αντίστροφο. 

*Με στοιχεία από το ΤΙΜΕ

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.