Στο λόμπι των γραφείων της Interlune, μίας startup στο Σιάτλ ένα μικροσκοπικό διαδραστικό μοντέλο δείχνει με τρόπο παιχνιδιάρικο το όραμα της εταιρείας για τη Σελήνη. Αυτό το τρισδιάστατο εργαλείο παρουσιάζει οχήματα εξόρυξης να ξύνουν την επιφάνεια του σεληνιακού εδάφους, να το αλέθουν και να απελευθερώνουν αέριο με πολύτιμο ήλιο-3. Ηλιακά πάνελ σε κινητές πλατφόρμες τροφοδοτούν τα μηχανήματα, ενώ σε μια γωνιά ένα κουτί που θυμίζει εκτοξευτή πυραύλων είναι γεμάτο μικρούς πυραύλους που θα μεταφέρουν το αέριο στη Γη. 

Αυτό που προσπαθεί να κάνει η Interlune απέχει πολύ από παιχνίδι. Το ήλιο-3, ένα βιομηχανικά πολύτιμο ισότοπο του αερίου που γεμίζει μπαλόνια, είναι σπάνιο στη Γη. Το 2024 πωλήθηκε στην αγορά με περίπου 2.500 δολάρια ανά λίτρο ή 19 εκατομμύρια δολάρια το κιλό σύμφωνα με την Edelgas Group. Ο CEO της Interlune, Rob Meyerson, εκτιμά ότι μια εγκατάσταση με μόλις πέντε μηχανές εξόρυξης θα μπορούσε να παράγει τουλάχιστον 10 κιλά ήλιου-3 ετησίως, αξίας περίπου 200 εκατομμυρίων δολαρίων. 

Το εγχείρημα αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις. Ακόμα κι αν η εταιρεία εντοπίσει περιοχές στη Σελήνη με υψηλότερη συγκέντρωση ήλιου-3, η συλλογή εμπορικά αξιοποιήσιμων ποσοτήτων απαιτεί μηχανές που θα αλέθουν εκατομμύρια τόνους σεληνιακής σκόνης (ρεγολίθου) χωρίς ανθρώπινη παρουσία για επισκευές και σε ένα περιβάλλον με σκόνη πιο σκληρή από οποιαδήποτε στη Γη. «Αυτό είναι κάτι στο οποίο θα είμαστε εξαιρετικοί» τονίζει ο Meyerson. 

Το επόμενο μεγάλο τεχνικό εμπόδιο είναι ο διαχωρισμός του ήλιου-3 από τα άλλα αέρια. Η Interlune αναμένει ότι λιγότερο από 1% του αερίου που θα απελευθερώνεται κατά την άλεση του ρεγολίθου θα είναι ήλιο-3, σε συγκεντρώσεις της τάξης των μονών ή διψήφιων μερών ανά δισεκατομμύριο. Η διαδικασία απαιτεί ψύξη σε θερμοκρασίες κάτω από -268°C, ώστε τα υπόλοιπα αέρια να υγροποιούνται και το ήλιο-3 να μπορεί να συλλεχθεί. «Πρόκειται πιθανότατα για το πιο δύσκολο πρόβλημά μας, αλλά έχουμε σημειώσει τεράστια πρόοδο» υποστηρίζει ο Gary Lai, τεχνικός διευθυντής της εταιρείας. 

Ο οικονομικός αντίκτυπος παραμένει αβέβαιος. Ο Chris Dreyer, καθηγητής διαστημικών πόρων τονίζει ότι η αποτελεσματικότητα και η αξιοπιστία των μηχανών και η πραγματική συγκέντρωση ήλιου-3 καθορίζουν τη βιωσιμότητα. «Δεν θα με εξέπληττε αν δεν αποκόμιζαν κέρδη στις πρώτες προσπάθειες, αλλά με τον καιρό ίσως τα καταφέρουν». 

Η Interlune έχει ήδη εξασφαλίσει χρηματοδότηση 18 εκατομμυρίων δολαρίων εκ των οποίων 15 εκατομμύρια από το seed round του 2024 με επικεφαλής τον Alexis Ohanian, συνιδρυτή του Reddit. Ο Meyerson, πρώην πρόεδρος της Blue Origin του Jeff Bezos και ο Lai που έτρεχε το πρόγραμμα New Shepard ηγούνται της ομάδας. Η εταιρεία έχει υπογράψει συμφωνίες με δύο πελάτες για την πιλοτική εξόρυξη το 2029 μεταξύ των οποίων το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ για 3 λίτρα ήλιου-3 και η Maybell, που θα αγοράσει χιλιάδες λίτρα για χρήση σε κβαντικούς υπολογιστές. 

Εκτός από το ήλιο-3, η Interlune αναπτύσσει και άλλες δραστηριότητες για την οικονομική αξιοποίηση της τεχνολογίας της στη Γη. Η κατασκευή τεχνητού ρεγολίθου, απαραίτητου για τη δοκιμή των μηχανών, πωλείται σε άλλες εταιρείες και κυβερνητικές υπηρεσίες. Ένα πρόγραμμα του Texas Space Commission χρηματοδοτεί με 4,8 εκατομμύρια δολάρια την παραγωγή του. 

Η Σελήνη όμως δεν συγχωρεί λάθη. Η σκόνη είναι κοφτερή και φθείρει μηχανές και εξοπλισμό, ενώ οι θερμοκρασίες κυμαίνονται από 120°C την ημέρα έως -250°C τη νύχτα. Η Interlune σχεδιάζει τα μηχανήματά της ώστε να αντικαθίστανται ρομποτικά τα φθαρμένα μέρη, αλλά το μεγαλύτερο κόστος παραμένει η εκτόξευση στο φεγγάρι. Η εταιρεία βασίζεται στο Starship της SpaceX για να μειώσει το κόστος, εκμεταλλευόμενη τη μεταφορική του ικανότητα 100 τόνων και τις προβλεπόμενες χαμηλές τιμές εκτόξευσης. 

Το πρώτο βήμα είναι το ήλιο-3, αλλά οι στόχοι της Interlune εκτείνονται πέρα από αυτό. Η τεχνολογία εκσκαφής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή υποδομών στη Σελήνη και στον Άρη και μακροπρόθεσμα για εξόρυξη μετάλλων, σπάνιων γαιών και υλικών για καύσιμα πυραύλων. 

Με μια ομάδα έμπειρων στελεχών, στρατηγικούς συνεργάτες και υποστήριξη πελατών, η Interlune στοχεύει να γίνει η πρώτη εταιρεία στον κόσμο που θα εξορύξει ήλιο στη Σελήνη συνδέοντας το διαστημικό όραμα με την τεχνολογική και οικονομική πραγματικότητα στη Γη. 

*Mε στοιχεία από το Forbes. 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.