Μια εφαρμογή-φαινόμενο εκτοξεύτηκε στις πρώτες θέσεις του App Store, υποσχόμενη εύκολο χρήμα για τον πιο προσωπικό μας χώρο: τις τηλεφωνικές μας συνομιλίες. Τι πραγματικά συμβαίνει με τα δεδομένα μας; 

Η υπόσχεση είναι απλή: κάνε τις καθημερινές σου κλήσεις, κι εμείς θα σε πληρώσουμε. Η Neon Mobile διαφημίζει πως οι χρήστες μπορούν να κερδίσουν “εκατοντάδες ή και χιλιάδες δολάρια το χρόνο” απλά παραχωρώντας τον ήχο των τηλεφωνικών τους συνομιλιών. Η εταιρεία πληρώνει 30 σεντς το λεπτό για κλήσεις με άλλους χρήστες της Neon, μέχρι και 30 δολάρια την ημέρα για συνομιλίες με οποιονδήποτε άλλο. Επιπλέον, δίνει bonus για referrals, ώστε το δίκτυο να μεγαλώνει διαρκώς. 

Μέσα σε λίγες εβδομάδες η εφαρμογή εκτοξεύτηκε: από την 476η θέση στα social apps στις 18 Σεπτεμβρίου, βρέθηκε στη δεκάδα, ενώ στις 2 Οκτωβρίου ανέβηκε στο Νο2 του App Store για τις δωρεάν εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης στις ΗΠΑ. 

Σύμφωνα με τους όρους χρήσης, η Neon μπορεί να καταγράφει τις εισερχόμενες και εξερχόμενες κλήσεις. Η επίσημη διαβεβαίωση είναι ότι αποθηκεύεται μόνο η “δική σας πλευρά” της συνομιλίας εκτός κι αν ο συνομιλητής είναι επίσης χρήστης της Neon. 

«Η συλλογή δεδομένων γίνεται για να πουληθούν σε εταιρείες AI, ώστε να εκπαιδευτούν και να βελτιωθούν μοντέλα μηχανικής μάθησης και τεχνητής νοημοσύνης», αναφέρουν οι όροι. Με απλά λόγια οι καθημερινές μας κουβέντες γίνονται υλικό για την εκπαίδευση αλγορίθμων. 

Η εταιρεία υπόσχεται ότι αφαιρεί προσωπικά στοιχεία, όπως ονόματα, emails και τηλέφωνα πριν πουλήσει τα δεδομένα. Όμως ειδικοί στην κυβερνοασφάλεια και την ιδιωτικότητα αμφιβάλλουν πόσο “ανώνυμα” είναι τελικά αυτά τα δεδομένα. 

Ο δικηγόρος Peter Jackson προειδοποιεί: 

«Μόλις η φωνή σας βρεθεί εκεί έξω μπορεί να χρησιμοποιηθεί για απάτες. Μπορούν να δημιουργηθούν ψεύτικες κλήσεις ή να παραχθούν συνθετικές φωνές που μιμούνται τη δική σας». Ακόμη κι αν η Neon είναι αξιόπιστη δεν αποκαλύπτει ποιοι είναι οι συνεργάτες της, ούτε τι ακριβώς επιτρέπεται να κάνουν με τα δεδομένα στο μέλλον και φυσικά παραμένει ο κίνδυνος διαρροής. 

Πώς όμως είναι δυνατόν μια τέτοια εφαρμογή να λειτουργεί νόμιμα; 

Η δικηγόρος Jennifer Daniels εξηγεί ότι η καταγραφή μόνο της μίας πλευράς μιας κλήσης μπορεί να είναι μια έξυπνη προσπάθεια να αποφευχθεί η κατηγορία της υποκλοπής. Σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ απαιτείται συναίνεση και από τα δύο μέρη για να ηχογραφηθεί μια συνομιλία. Έτσι η Neon μπορεί να ισχυριστεί πως μένει εντός των ορίων του νόμου, αν και η πρακτική παραμένει αμφιλεγόμενη. 

Η ιστορία θυμίζει παλιότερα σκάνδαλα: το 2019 όταν αποκαλύφθηκε ότι το Facebook πλήρωνε εφήβους για να εγκαταστήσουν εφαρμογή που παρακολουθούσε τη δραστηριότητά τους προκλήθηκε θύελλα αντιδράσεων. Σήμερα όμως μια εφαρμογή που κάνει σχεδόν το ίδιο βρίσκεται στην κορυφή του App Store. 

Αυτό δείχνει, όπως σημειώνουν ειδικοί, ότι οι χρήστες ίσως έχουν πλέον απευαισθητοποιηθεί: θεωρούν δεδομένο ότι τα προσωπικά τους στοιχεία πωλούνται, οπότε κάποιοι σκέφτονται “ας βγάλω κι εγώ κάτι από αυτό”. Θλιβερή παραδοχή και αποδοχή της πραγματικότητας.

Η Neon λειτουργεί από ένα διαμέρισμα στη Νέα Υόρκη, με τον ιδρυτή της, Alex Kiam να εμφανίζεται μόνο με το μικρό του όνομα στον ιστότοπο της εταιρείας. Έχει αναφερθεί ότι συγκέντρωσε χρηματοδότηση από την Upfront Ventures, αλλά ούτε ο ίδιος ούτε οι επενδυτές απαντούν σε ερωτήσεις. Το γεγονός ότι η εφαρμογή δεν ενημερώνει καν τον χρήστη ότι γίνεται καταγραφή, ούτε προειδοποιεί τον συνομιλητή μόνο ερωτήματα γεννά. 

Πέρα από τη νομική νομιμότητα, το ζήτημα είναι βαθιά κοινωνικό και ηθικό. Η φωνή μας είναι κομμάτι της ταυτότητάς μας. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μας μιμηθεί μια μηχανή, να μας εμπλέξει σε απάτες ή απλώς να γίνει μέρος μιας τεράστιας βάσης δεδομένων που κανείς δεν ξέρει πού θα καταλήξει. Η Neon υπόσχεται χρήματα, αλλά η τιμή μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη: η απώλεια της ιδιωτικότητας για πάντα. 

*Με στοιχεία από το TechCrunch. 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.