Στον 20ό αιώνα το αυτοκίνητο δεν ήταν απλώς ένα μέσο μετακίνησης. Ήταν το πιο ορατό, το πιο ηχηρό σύμβολο της εθνικής ταυτότητας. Το Model T του Χένρι Φορντ πούλησε το αμερικανικό όνειρο. Η Ford έβαλε ρόδες στην υπόσχεση της ελευθερίας, της προόδου και της δημοκρατίας των δυνατοτήτων. Κάθε αυτοκίνητο που έβγαινε από τη γραμμή παραγωγής του Ντιτρόιτ ήταν μια κινητή αφήγηση: ο Αμερικανός μπορεί να φτιάξει, να κατέχει, να ταξιδεύει. 

Έναν αιώνα αργότερα η Κίνα επιχειρεί να επαναλάβει το ίδιο αφήγημα μέσα από την ηλεκτροκίνηση. Η BYD, ο κολοσσός των ηλεκτρικών οχημάτων που ξεπέρασε ακόμη και την Tesla σε πωλήσεις φιλοδοξεί να γίνει το νέο σύμβολο μιας σύγχρονης αυτοκρατορίας. Τα νούμερα εντυπωσιακά: πάνω από 3 εκατομμύρια ηλεκτρικά οχήματα πωλήθηκαν το 2024 με παρουσία από τη Λατινική Αμερική μέχρι την Ευρώπη. Όμως όσο κι αν η BYD κυριαρχεί εμπορικά, δεν καταφέρνει να αγγίξει τις ψυχές. Δεν δημιουργεί κουλτούρα, δεν εκπέμπει δύναμη, αλλά λειτουργικότητα. Δεν εμπνέει θαυμασμό, αλλά ουσία. 

Στα χρόνια του Χένρι Φορντ η ικανότητα να κατασκευάζεις αυτοκίνητα ήταν από μόνη της ένα θαύμα. Ήταν το εισιτήριο για το κλαμπ των βιομηχανικών υπερδυνάμεων. Όποιος έφτιαχνε αυτοκίνητα είχε κύρος, εξαγωγική ισχύ και μια θέση στο τραπέζι των μεγάλων. Σήμερα όμως αυτή η ικανότητα είναι αυτονόητη. Από την Τουρκία και την Ινδία μέχρι το Μαρόκο, δεκάδες χώρες παράγουν αυτοκίνητα μαζικά. Η βιομηχανία έχασε τη μαγεία της μοναδικότητας. 

Το ίδιο συνέβη και με την ηλεκτροκίνηση. Πριν από δέκα χρόνια ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο ήταν συνώνυμο με το μέλλον. Σήμερα είναι απλώς άλλη μια επιλογή. Η BYD διαθέτει εξαιρετική τεχνολογία μπαταριών, τις περίφημες Blade batteries όμως η τεχνολογική καινοτομία από μόνη της δεν αρκεί. Ο κόσμος ερωτεύεται την αίσθηση που του προκαλεί ένα design, μια ιδέα, μια αφήγηση και εδώ η BYD χωλαίνει. Το προϊόν είναι έξυπνο, αλλά όχι εμπνευσμένο. 

Η επιτυχία κάθε αυτοκινητοβιομηχανίας κρίθηκε ιστορικά σε μία αγορά: την αμερικανική. Εκεί απέδειξαν οι Ιάπωνες, τη δεκαετία του ’70, ότι μπορούσαν να φτιάξουν αξιόπιστα αυτοκίνητα που θα ανταγωνίζονταν τη Ford και τη Chevrolet μέσα στο ίδιο τους το έδαφος. Εκεί οι Κορεάτες με τη Hyundai και την Kia κέρδισαν τον σεβασμό και το δικαίωμα να θεωρούνται ισότιμοι. 

Η BYD όμως είναι αποκλεισμένη από αυτό το πεδίο. Οι δασμοί 100% που επέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ λειτουργούν σαν τείχος στερώντας της όχι μόνο τις πωλήσεις, αλλά κυρίως την αναγνώριση. Η Αμερική παραμένει το τελικό εργαστήριο της φήμης. Αν καταφέρεις να πείσεις τον Αμερικανό οδηγό, μπορείς να πείσεις όλο τον κόσμο. Η απουσία της BYD από εκεί αφήνει ένα κενό στην ιστορία της, έναν αστερίσκο δίπλα στα ρεκόρ της. 

Η Ford δεν εκπροσωπούσε απλώς μια εταιρεία, αλλά μια ιδέα: την Αμερική ως τόπο ελευθερίας, ευκαιρίας και καινοτομίας. Η BYD εκπροσωπεί την Κίνα μια χώρα που όσο κι αν αναπτύσσεται δεν μπορεί να αποτινάξει τις πολιτικές της σκιές. 

Τα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Σιντζιάνγκ, η καταστολή στο Χονγκ Κονγκ, η επιθετική ρητορική του Πεκίνου δεν είναι απλώς διπλωματικά επεισόδια. Είναι τα φίλτρα μέσα από τα οποία ο κόσμος διαβάζει κάθε κινεζική μάρκα. Η φράση “Made in China” παραμένει συνώνυμη της χαμηλής τιμής, όχι της τελειότητας. Σύμφωνα με το Edelman Trust Barometer 2024, μόλις το 30% των καταναλωτών παγκοσμίως εμπιστεύεται κινεζικά brands, έναντι 62% για τα γερμανικά. 

Η Tesla, παρά τα λάθη του Ίλον Μασκ έγινε πολιτισμικό σύμβολο γιατί εκπροσωπούσε κάτι πέρα από την τεχνολογία: την τόλμη, το μέλλον, την επανάσταση απέναντι στη βιομηχανική αδράνεια. Η BYD δεν έχει αντίστοιχο αφήγημα. Είναι επιτυχημένη, αλλά δεν είναι ελκυστική σε επίπεδο marketing. 

Η ήπια ισχύς δεν μετριέται σε δισεκατομμύρια πωλήσεων, αλλά στο κατά πόσο οι άνθρωποι επιθυμούν αυτό που αντιπροσωπεύεις. Για να γίνει η BYD, “η Ford της Κίνας” πρέπει να κάνει τους ανθρώπους να θέλουν όχι απλώς τα αυτοκίνητά της, αλλά και την ιδέα πίσω από αυτά: την κινεζική τεχνογνωσία, τη δημιουργικότητα, την αυτοπεποίθηση μιας χώρας που δεν αντιγράφει αλλά καινοτομεί. 

Ο δρόμος από το εμπορικό ρεκόρ ως την υπεροχή είναι μακρύς και γεμάτος στροφές. Η BYD τρέχει γρήγορα, αλλά για να γίνει σύμβολο πρέπει πρώτα να μάθει να εμπνέει. Γιατί η ιστορία της Ford μας έμαθε ένα πράγμα: δεν αρκεί να κινείς τον κόσμο, πρέπει να τον συγκινείς. 

*Με στοιχεία από το Rest of World

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.