Με εκκωφαντικό θόρυβο, ο νέος γιγάντιος πύραυλος της NASA, ο ισχυρότερος του κόσμου, απογειώθηκε από τη Φλόριντα με κατεύθυνση την Σελήνη, για την πρώτη μη επανδρωμένη αποστολή του Artemis, του νέου μεγάλου προγράμματος της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας, 50 χρόνια μετά την τελευταία αποστολή του προγράμματος Apollo στο δορυφόρο της Γης.
Με το Artemis I να βρίσκεται πλέον σε πλήρη εξέλιξη, η NASA είναι έτοιμη να βουτήξει στη σεληνιακή εξερεύνηση όπως ποτέ άλλοτε. Τα σχέδια περιλαμβάνουν νέα εργαλεία, νέα πειράματα και νέες τοποθεσίες προσεδάφισης, τα οποία θα οδηγήσουν σε μια νέα γενιά αστροναυτών που θα περπατήσουν ξανά στο φεγγάρι.
Αλλά οι σύγχρονες αποστολές είναι δυνατές μόνο με την έρευνα του παρελθόντος, συμπεριλαμβανομένων δεκαετιών δοκιμών και λαθών, για να μας φέρουν όλο και πιο κοντά στον δορυφόρο της Γης. Αν και το Apollo μπορεί να πάρει τα περισσότερα εύσημα, υπήρξαν πολλές αποτυχημένες προσπάθειες πριν ο πύραυλος Saturn V εκείνου του προγράμματος φτάσει στο σημείο εκτόξευσης. Φυσικά, ακολούθησαν και κάποιες επιτυχημένες. Να τι μάθαμε από όλες αυτές τις εκτοξεύσεις στο φεγγάρι.
[διαβάστε εδώ το άρθρο μας για τους λόγους που ένα ταξίδι στο φεγγάρι είναι απαραίτητο]
Pioneer 0 (Able 1)
Αύγουστος 1958
Η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ ήταν η πρώτη από οποιοδήποτε κράτος, που επιχείρησε να εκτοξεύσει έναν πύραυλο πέρα από την τροχιά της Γης και στο φεγγάρι. Όμως, απέτυχε παταγωδώς. Ο εκτοξευτήρας που μετέφερε το σκάφος εξερράγη μόλις ένα λεπτό μετά την εκτόξευση. Ευτυχώς, το σκάφος ήταν μη επανδρωμένο και μετέφερε σχετικά πρόχειρο και μικρό αστρονομικό εξοπλισμό. Η NASA δημιουργήθηκε λίγους μήνες αργότερα. Η Πολεμική Αεροπορία διεξήγαγε τα προγράμματα διαστημικής βαλλιστικής με πολλά διαφορετικά ονόματα μέχρι τη δεκαετία του 2000, μέχρι που η κυβέρνηση των ΗΠΑ δημιούργησε τελικά έναν νέο στρατιωτικό κλάδο με την ονομασία Space Force.
Luna 1
Ιανουάριος 1959
Η ΕΣΣΔ ξεπέρασε τις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1950 με την επιτυχή εκτόξευση ενός σεληνιακού αεροσκάφους. Η σοβιετική διαστημική μηχανή ήταν ουσιαστικά μια ασημένια σφαίρα με κεραίες, αλλά χωρίς κανενός είδους κινητήρα. Αν και προφανώς είχε σχεδιαστεί για να πέσει στο φεγγάρι, δεν πέτυχε τον δορυφόρο (κατά 1,5 φορά τη διάμετρο της σελήνης) και κατέληξε σε τροχιά γύρω από τον ήλιο. Αυτό από μόνο του ήταν ένα πρώτο ορόσημο.
Luna 2
Σεπτέμβριος 1959
Το Luna 2 πέτυχε εκεί που το Luna 1 απέτυχε. Η ΕΣΣΔ έριξε μια μεταλλική σφαίρα χωρίς πλήρωμα στο φεγγάρι, κάνοντας την πρώτη φορά που κάποιο ανθρώπινο αντικείμενο προσγειώθηκε στην επιφάνεια της Σελήνης. Ο ακριβής τελικός προορισμός της αποστολής δεν είναι γνωστός, αλλά ήταν κάπου κοντά στη βόρεια περιοχή Palus Putredinis (που μεταφράζεται ως “βάλτος της αποσύνθεσης”), διάσημη για τη φιλοξενία του Apollo 15 το 1971.
[διαβάστε εδώ το άρθρο μας για την Laika, την σκυλίτσα της αποστολής Luna 2]
Ranger 7
Ιούλιος 1964
Αυτός ο διαστημικός ανιχνευτής, που κατασκευάστηκε στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης (Jet Propulsion Laboratory), το οποίο πρόσφατα είχε στραφεί σε ρομποτικά εξωγήινα σκάφη, ήταν η πρώτη επιτυχία της NASA σε αποστολή πρόσκρουσης στη Σελήνη. Μέχει τότε, είχαν 13 συνεχόμενες αποτυχίες. Πριν συντριβεί (επίτηδες) στις πεδιάδες της Θάλασσας των Νεφών (Sea of Clouds) της Σελήνης, το σκάφος τράβηξε περισσότερες από 4.300 φωτογραφίες της σεληνιακής επιφάνειας. Οι εικόνες χρησιμοποιήθηκαν για τον εντοπισμό μελλοντικών θέσεων προσγείωσης για τους αστροναύτες του Apollo.
Luna 9
Φεβρουάριος 1966
Όταν ο αυτόματος σεληνιακός σταθμός της ΕΣΣΔ προσγειώθηκε στο φεγγάρι, ήταν το πρώτο τεχνητό αντικείμενο που επέζησε της επίσκεψής του. Οι αερόσακοι βοήθησαν να αμβλυνθεί η πρόσκρουσή του κοντά σε έναν κρατήρα βάθους 25 μέτρων, αν και εξακολουθούσε να αναπηδά αρκετά πριν σταθεροποιηθεί. Τις επόμενες τρεις ημέρες, το σκάφος έστελνε εικόνες μέσω κάμερας, οι οποίες αργότερα συνδυάστηκαν σε πανοραμικές εικόνες. Την πρώτη «μαλακή προσγείωση» σε έναν άλλο κόσμο, ακολούθησε σύντομα η Luna 10, της οποίας το διαστημικό αεροσκάφος ήταν το πρώτο που τέθηκε επιτυχώς σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη.
Zond 5
Σεπτέμβριος 1968
Τα πρώτα έμβια όντα που ταξίδεψαν γύρω από το φεγγάρι, ήταν οι δύο ρωσικές χελώνες της στέπας (και μερικά σκουλήκια) που επέβαιναν σε μια κάψουλα Soyuz, η οποία έκανε κύκλους γύρω από τον δορυφόρο για έξι ημέρες. Τα ερπετά επέζησαν του ταξιδιού, πέφτοντας στον Ινδικό Ωκεανό πριν ανασυρθούν από σοβιετικά οχήματα διάσωσης. Έκτοτε, έχουμε εκτοξεύσει στο διάστημα σκύλους, έναν «αστροχιμπατζή» και νεογέννητα καλαμαράκια.
Apollo 8
Δεκέμβριος 1968
Λίγο καιρό μετά την «ταξιαρχία των χελώνων», η αποστολή Apollo 8 της NASA έστειλε τους πρώτους ανθρώπους, Αμερικανούς ή μη, σε σεληνιακή τροχιά. Οι Frank Borman, James Lovell και William Anders πέρασαν την παραμονή των Χριστουγέννων πετώντας 10 φορές γύρω από το φεγγάρι σε μια κάψουλα πλάτους 4 μέτρων. Ο Anders τράβηξε επίσης τη διάσημη φωτογραφία “Earthrise” κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
Apollo 11
Ιούλιος 1969
Οι αποστολές Apollo εξελίχθηκαν διαδοχικά και γρήγορα, με αποκορύφωμα τα πρώτα βήματα στο φεγγάρι. Οι αστροναύτες Neil Armstrong, Buzz Aldrin, και Michael Collins είπαν μερικές επιλεγμένες ατάκες, καθώς έγραψαν ιστορία σε ένα ταξίδι που η ανθρωπότητα δεν θα ξεχάσει ποτέ. Επειδή η NASA δεν γνώριζε αν υπήρχαν μικρόβια στο φεγγάρι, το πλήρωμα έπρεπε να μπει σε καραντίνα για τρεις εβδομάδες μετά την επιστροφή του.
Chandrayaan-1
Οκτώβριος 2008
Η πρώτη αποστολή της Ινδίας στο διάστημα έκανε αίσθηση. Ο σεληνιακός ανιχνευτής, ο οποίος έδωσε το έναυσμα για ένα νέο φιλόδοξο πρόγραμμα, μετέφερε τον Moon Minerology Mapper της NASA, ο οποίος, όπως περιγράφεται σε μια σειρά από άρθρα του Science του 2009, επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν μόρια νερού κλειδωμένα στους κρατήρες του γειτονικού πλανήτη. Οι μηχανικοί του Chandrayaan έχασαν την επαφή με τον μηχανισμό 10 μήνες μετά την έναρξη του ταξιδιού, αφού προκλήθηκε με μια βλάβη στους αισθητήρες. Αυτό προκάλεσε την υπερθέρμανση του και τη διακοπή της τροφοδοσίας του. Μέχρι τότε, όμως, η αποστολή είχε ολοκληρώσει το 95% των ερευνητικών της στόχων.
Chang’e 4
Δεκέμβριος 2018
Το σκάφος προσεδάφισης Chang’e 4 της Κινεζικής Εθνικής Διαστημικής Υπηρεσίας ήταν το πρώτο σκάφος που προσεδαφίστηκε στην άλλη πλευρά του φεγγαριού. Προσγειώθηκε σε έναν κρατήρα τον Ιανουάριο του 2019 και εκεί ένα μικρό ρόβερ, το Yutu-2, εξακολουθεί να εξερευνά μέχρι σήμερα. Είχε επίσης και κάποιο άλλο ιδιαίτερο φορτίο: σπόρους βαμβακιού που η βλάστησή τους στέφθηκε με επιτυχία σε θάλαμο στο φεγγάρι. Ήταν το πρώτο και το μοναδικό φυτό που τα κατάφερε.
