Μπορείτε να φανταστείτε έναν σεισμό ή μια σεισμική δραστηριότητα που μετατρέπεται σε νότες;

Δυο επιστήμονες κατάφεραν να «ηχοποιήσουν» ζωντανά γεωφυσικά δεδομένα όπως ένας σεισμός από το Εθνικό Πάρκο Yellowstone στις ΗΠΑ για την δημιουργία μουσικής.

Και μάλιστα μουσικής που στην συνέχεια μετατράπηκε σε κανονική συναυλία.

Όλα ξεκίνησαν όταν όργανα καταγραφής σεισμικής δραστηριότητας κάτω από το τεράστιο πάρκο παρείχαν ζωντανή ροή δεδομένων σε ένα πρόγραμμα υπολογιστή, που ανέπτυξε ο δρ. Ντομένικο Βιτσινάντσα, λέκτορας στη σχολή Πληροφορικής στο πανεπιστήμιο Anglia Ruskin.

Ο υπολογιστής αυτός χρησιμοποιήθηκε σε μια μουσική σκηνή στην Ατλάντα της Τζόρτζια και συγκεκριμένα σε μια συναυλία που πραγματοποιήθηκε πριν 72 ώρες, στις 9 Μαΐου.

Η σεισμική δραστηριότητα μεταφράστηκε σε μουσικές νότες τις οποίες εκτέλεσε η δρ. Αλίσα Σβάρτζ, καθηγήτρια Μουσικολογίας στο πανεπιστήμιο Φέρμοντ, στη Δυτική Βιρτζίνια των ΗΠΑ, καθώς και μια εξαιρετικά ταλαντούχα φλαουτίστρια.

Όπως σημειώνει το δημοσίευμα, ήταν η πρώτη φορά που η Υπηρεσία Εθνικών Πάρκων των ΗΠΑ αναγνώρισε τη μουσική ερμηνεία ως επιστημονική έρευνα σε ένα πάρκο όπως το Yellowstone όπου καταγράφονται έως και 3.000 σεισμοί τον χρόνο, περισσότεροι από οκτώ την ημέρα.

«Το ότι είμαστε σε θέση να αναπαράγουμε μουσικά αυτό που διαφορετικά θα εμφανιζόταν ως ένδειξη σε ένα γράφημα, δείχνει ότι μπορούμε να ζωντανέψουμε τη δύναμη της φύσης και να βοηθήσουμε περισσότερους ανθρώπους να βιώσουν τα φυσικά θαύματα του Yellowstone. […] Αντί να κοιτάμε απλώς έναν σεισμογράφο, μπορούμε να τον ακούσουμε και αυτό είναι απίστευτο», αναφέρει ο Βιτσινάντσα, επισημαίνοντας εμφατικά ότι:

«Δεν είχαμε καμία απολύτως ιδέα για το πώς θα εξελισσόταν η μουσική. Χρησιμοποιώντας το λογισμικό που αναπτύξαμε, θα μετατρέπαμε τα δεδομένα σε μουσικές νότες και εάν υπήρχε σημαντική σεισμική δραστηριότητα εκείνη τη στιγμή, η μουσική θα ήταν απίστευτα δραματική. Ομοίως, θα μπορούσαν να είναι αρκετά “ήρεμα” τα δεδομένα, επομένως ήταν μια τεράστια καλλιτεχνική πρόκληση για την Αλίσα να τα εκτελέσει, και στην πραγματικότητα ήταν εκείνη που θα έπαιρνε όλο το ρίσκο. Δεν θα μπορούσε να αλλάξει καμία νότα, αλλά θα μπορούσε να εκτελέσει το μουσικό κομμάτι που αναπτυσσόταν μπροστά στα μάτια της. Μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να παίξεις κάτι τέτοιο, αλλά αυτό είναι που το καθιστά συναρπαστικό και η Αλίσα είναι απίστευτα γενναία που το κάνει μπροστά σε ζωντανό κοινό».

Το φαινόμενο «σεισμός»

Σεισμός είναι η αισθητή ανατάραξη της επιφάνειας ενός ουράνιου σώματος λόγω απότομων μετακινήσεων μαζών, που συνοδεύεται από σεισμικά κύματα που μεταφέρουν την ενέργεια του σεισμού. Σε πλανήτες με στερεό φλοιό, όπως η Γη, οι σεισμοί προκαλούν ανατάραξη της επιφάνειας του φλοιού και ο σεισμός γίνεται έτσι αισθητός από τους ανθρώπους αλλά και τα ζώα . Ο σεισμός γίνεται και σε άλλα ουράνια σώματα όπως η Σελήνη, ο Άρης και ο Ήλιος, σε κάποιο άλλο άστρο, πλανήτη ή δορυφόρο πλανήτη, σε ένα αστέρα νετρονίων κλπ.

Ο σεισμός σε κάθε τέτοια περίπτωση έχει διαφορετική προέλευση και τα σεισμικά κύματα μπορεί να είναι διαφορετικού τύπου από τα γήινα ελαστικά, όπως για παράδειγμα τα σεισμικά κύματα ενός μαγνητικού σεισμού σε έναν αστέρα νετρονίων ή μάγναστρο. Τα σεισμικά κύματα, στην περίπτωση που είναι ελαστικά, οδεύουν μεταβάλλοντας την πυκνότητα ή παραμορφώνοντας το σχήμα του μέσου από το οποίο διέρχονται και ταξιδεύουν στο εσωτερικό, στην επιφάνεια ή και στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη σαν τον δικό μας, μεταφέροντας την ενέργεια του σεισμού, η οποία τελικά απορροφάται στο μέσο διάδοσης.

Διάδοση βαρυτικών σεισμικών κυμάτων υφίσταται και στο «κενό» του διαστήματος. Παρατηρούνται επιδράσεις από ισχυρούς γήινους σεισμούς στη Σελήνη και σε τεχνητούς δορυφόρους γύρω από τη Γη. Στο σύστημα Γης – Σελήνης μάλιστα, οποιαδήποτε ξαφνική μεταβολή της απόστασης των δύο θα προκαλέσει σεισμούς και στα δύο ουράνια σώματα, καθώς το ένα βρίσκεται εντός του βαρυτικού πεδίου του άλλου. Έναν τέτοιο σεισμό στη Γη θα προκαλούσε η σύγκρουση ενός κομήτη με τη Σελήνη για παράδειγμα.

Τέλος, στο «κενό» του διαστήματος έχουμε και διάδοση κυμάτων που αντιστοιχούν σε ισχυρές μεταβολές μαγνητικού πεδίου που παράγονται στα μάγναστρα, ικανές να προκαλούν σεισμούς σε ουράνια σώματα εντός της εμβέλειάς τους που περιέχουν σε επαρκείς ποσότητες υλικά ικανά να αντιδράσουν μαγνητικά. Οι μαγνητικοί σεισμοί στα μάγναστρα παράγουν και σεισμικά κύματα που ταξιδεύουν ως τη Γη με τη μορφή εκλάμψεων ακτίνων γ και ακτίνων χ.