Σύμφωνα με μια νέα μελέτη από ερευνητές του Κρατικού Πανεπιστημίου της Βόρειας Ντακότα, αν χρησιμοποιούμε πλαστικό ξύλο κοπής αντί για μπαμπού, δημιουργούμε από 1.536 έως 7.680 μικρά στίγματα πλαστικού, όλα προσκολλημένα παντού: στο μαχαίρι, στα λαχανικά κ.ο.κ.

Η Himani Yadav είναι τριτοετής διδακτορική φοιτήτρια, βοηθός έρευνας και βοηθός διδασκαλίας στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Ντακότα. Κατά τη διάρκεια του μεταπτυχιακού της, θέλησε να ανακαλύψει τους καθημερινούς τρόπους με τους οποίους είμαστε εκτεθειμένοι στα μικροπλαστικά μέσω των μαγειρεμένων τροφίμων -και είμαστε συνεχώς εκτεθειμένοι.

Έρευνες έχουν δείξει ότι μικροπλαστικά βρίσκονται συνήθως στο εμφιαλωμένο νερό, στα θαλασσινά και στον αέρα που αναπνέουμε. Επίσης, όταν βάζουμε πλαστικά δοχεία στον φούρνο μικροκυμάτων, διαρρέουν στο φαγητό μας.

Ένας επιβλέπων καθηγητής της διδακτορικής διατριβής της Yadav πρότεινε να εξεταστεί η αποβολή μικροπλαστικών από τα ξύλα κοπής και έτσι την «άρπαξε από τα νήματα της περιέργειας», λέει η ίδια. «Αποφασίσαμε να πραγματοποιήσουμε μια προκαταρκτική μελέτη και καθώς εμβαθύναμε, έγινε σαφές ότι αυτή θα μπορούσε να είναι μια πρωτοποριακή έρευνα, ρίχνοντας φως στον κόσμο της έκθεσης σε μικροπλαστικά», σχολίασε στο Clean Eating.

«Από τη στιγμή που δημιουργείται το πλαστικό δεν υπάρχει τέλος σε αυτό. Είναι εδώ για να μείνει, όσες φορές κι αν προσπαθήσουμε να το ανακυκλώσουμε ή να το επαναχρησιμοποιήσουμε. Απλώς διασπάται σε μικρότερα σωματίδια που βρίσκουν το δρόμο τους στο σώμα μας».

Στο εσωτερικό της δοκιμής πλαστικών πλακών κοπής

Δεδομένου ότι ο καθένας έχει διαφορετικές τεχνικές και στυλ κοπής, η Yadav προσέλαβε πέντε άτομα για να εκτελέσουν τις δοκιμές. Παρήγγειλε 20 σανίδες κοπής από το Amazon. Οι τυπικές πλαστικές σανίδες κοπής είναι κατασκευασμένες είτε από πολυαιθυλένιο είτε από πολυπροπυλένιο, οπότε παρήγγειλε και τους δύο τύπους για να δει αν υπάρχει διαφορά. Παρήγγειλε επίσης ξύλινες σανίδες, οι οποίες λειτούργησαν ως ομάδα ελέγχου.

Υπήρχαν τρεις φάσεις δοκιμών. Αρχικά, ζητήθηκε από τους ανθρώπους να μιμηθούν 500 χτυπήματα κοπής απευθείας στη σανίδα πολυαιθυλενίου. Για τη δεύτερη δοκιμή, οι άνθρωποι παρέμειναν σταθεροί, αλλά οι σανίδες πολυπροπυλενίου ανταλλάχθηκαν με αυτές από πολυαιθυλένιο, ώστε η Yadav να μπορέσει να συγκρίνει τη διαφορετική αντίδραση κάθε υλικού κάτω από τις ίδιες συνθήκες -οι σανίδες πολυπροπυλενίου απελευθέρωσαν ελαφρώς περισσότερα μικροπλαστικά, αλλά στατιστικά μιλώντας, η διαφορά ήταν ασήμαντη. Στην τρίτη δοκιμή, προστέθηκαν καρότα στη διαδικασία κοπής στις σανίδες πολυαιθυλενίου.

Μετά από κάθε κύκλο, η Yadav ξέπλυνε τα καρότα και τις σανίδες σε ένα γυάλινο δίσκο γεμάτο με εξαιρετικά καθαρό νερό. Στη συνέχεια πέρασε το νερό από φίλτρο 1 μικρομέτρου, εξέτασε το φίλτρο κάτω από μικροσκόπιο, μέτρησε και ζύγισε τα μικροπλαστικά που συνέλαβε.

Πρέπει να ανησυχούμε για τα μικροπλαστικά;

Αν κοιτάξετε προσεκτικά την παλιά σας πλαστική σανίδα κοπής, θα δείτε χιλιάδες μικροσκοπικά σημάδια. Αν περάσετε το δάχτυλό σας πάνω από την επιφάνεια, θα τα νιώσετε. Κάθε χαρακία/ρωγμή αντιπροσωπεύει μια υποβάθμιση του υλικού. Και αυτό το υλικό πρέπει να πάει κάπου -απλά δεν φανταζόμασταν ότι θα έβρισκε το δρόμο του καταλήγοντας στο τηγάνι μας.

«Υπολογίζουμε την απελευθέρωση 1 έως 14 μικροπλαστικών ανά κοπή από τα ξύλα κοπής από πολυαιθυλένιο και 3 έως 15 μικροπλαστικά ανά κοπή από πολυπροπυλένιο», λέει η Yadav. «Η μελέτη μας υποθέτει ότι ο μέσος άνθρωπος κάνει 500 κοψίματα την ημέρα σε μια σανίδα, ή κατά τη διάρκεια ενός έτους, 128.000 κοψίματα. Λαμβάνοντας υπόψη αυτούς τους αριθμούς, η σωρευτική έκθεση σε μικροπλαστικά κυμαίνεται από 7,4 έως 50,7 γραμμάρια ανά έτος».

Για λόγους σύγκρισης, μια πλαστική πιστωτική κάρτα ζυγίζει περίπου πέντε γραμμάρια, οπότε το υψηλότερο άκρο αυτής της εκτίμησης αντιστοιχεί σε 10 πιστωτικές κάρτες ανά έτος, που ρίχνονται πάνω στη σανίδα και το φαγητό σας.

Το επόμενο λογικό ερώτημα: πόσο κακό είναι να προσλαμβάνουμε μικροπλαστικά; Σε αυτό, οι ερευνητές δεν έχουν ακόμη αποφασίσει. Η μελέτη της Yadav περιελάμβανε επίσης μια προκαταρκτική δοκιμή τοξικότητας σε κύτταρα ποντικιών (αντί για ανθρώπους) για να προσδιοριστεί το επίπεδο των αρνητικών επιπτώσεων στη βιολογική λειτουργία.

Έφτασε η ώρα να αποσύρουμε τις πλαστικές σανίδες κοπής

«Δεν βρήκαμε τοξικά αποτελέσματα ή επιδράσεις από το πολυαιθυλένιο στα κύτταρα των ποντικών», λέει η Yadav. «Αλλά αυτό το τμήμα των δοκιμών μας ήταν πολύ προκαταρκτικό και όχι λεπτομερές».

Οι μελέτες τοξικότητας συνήθως διαρκούν μόλις 24 ή 72 ώρες, οπότε η Yadav δεν εξεπλάγη που δεν παρατηρήθηκαν οξείες επιδράσεις στα κύτταρα των ποντικών. «Στο μέλλον θα κάνουμε βαθύτερες μελέτες τοξικότητας, επειδή υπάρχει σημαντική υπάρχουσα έρευνα πάνω σε αυτό το θέμα», λέει. «Γνωρίζουμε ότι τα μικροπλαστικά μεταφέρονται στο έντερο και στην κυκλοφορία του αίματος και ότι έχουν επιβλαβείς επιδράσεις στον άνθρωπο. Τα μικροπλαστικά μπορούν να διεγείρουν την παραγωγή ενδοκρινικών διαταρακτών που συνδέονται με διάφορους καρκίνους και διαταραχές του αναπαραγωγικού συστήματος».

Με άλλα λόγια, η πλαστική σανίδα κοπής δεν μπορεί να είναι καλή για εμάς. Η άποψη της Yadav είναι:

«Δεν μπορούμε να δούμε τις οξείες επιπτώσεις των μικροπλαστικών αυτή τη στιγμή, αλλά θα αποδειχθεί ότι έχουν χρόνιες επιπτώσεις επειδή αφομοιώνονται στο σώμα και τους ιστούς μας».

Οπότε, μήπως έφτασε η ώρα να αποσύρουμε τις πλαστικές σανίδες κοπής που έχουμε στην κουζίνα μας και να αγοράσουμε από ξύλο ή μπαμπού;