Αυτή τη στιγμή, οι θεραπείες νεφρικής ανεπάρκειας αναγκάζουν τον ασθενή να βρίσκεται αρκετές ώρες σε μηχάνημα αιμοκάθαρσης ή να περιμένει μεταμόσχευση από δότη – οι οποίες σπανίζουν. Αλλά υπάρχει ελπίδα για μια νέα επιλογή στο όχι πολύ μακρινό μέλλον: ένα τεχνητό εμφύτευμα νεφρού.
Οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει μια συσκευή βιοαντιδραστήρα που χρησιμοποιεί ανθρώπινα νεφρικά κύτταρα καλλιεργημένα στο εργαστήριο και μιμείται ορισμένες από τις βασικές λειτουργίες ενός νεφρού. Δοκιμάστηκε με επιτυχία σε χοίρους για μια εβδομάδα χωρίς εμφανείς παρενέργειες ή προβλήματα.
Η ομάδα, με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF), ευελπιστεί ότι η συσκευή τους μπορεί να προσαρμοστεί ώστε να περιλαμβάνει ένα ευρύτερο φάσμα τύπων νεφρικών κυττάρων και να συνδυαστεί με ένα άλλο όργανο για το φιλτράρισμα των αποβλήτων από το αίμα.
«Επικεντρωνόμαστε στην ασφαλή αναπαραγωγή των βασικών λειτουργιών ενός νεφρού», λέει ο βιομηχανικός Shuvo Roy από το UCSF.
«Ο βιοτεχνητός νεφρός θα κάνει τη θεραπεία για τη νεφρική νόσο πιο αποτελεσματική και επίσης πολύ πιο ανεκτή και άνετη».
Η κλίμακα του προβλήματος είναι πολύ μεγάλη, πάνω από μισό εκατομμύριο άνθρωποι μόνο στις ΗΠΑ χρειάζονται θεραπεία αιμοκάθαρσης αρκετές φορές την εβδομάδα. Μόνο περίπου 25.000 μεταμοσχεύσεις νεφρού πραγματοποιούνται κάθε χρόνο και συχνά συνοδεύονται από σκληρές φαρμακευτικές θεραπείες για να διασφαλιστεί ότι ο νέος νεφρός δεν θα απορριφθεί από τον οργανισμό.
Το κρίσιμο είναι ότι δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι οι βιοαντιδραστήρες είχαν ενεργοποιήσει το ανοσοποιητικό σύστημα των χοίρων. Οι επιστήμονες τοποθέτησαν μεμβράνες πυριτίου για να προστατεύσουν τα νεφρικά κύτταρα από επιθέσεις και να διατηρήσουν τη μικροσκοπική μηχανή να λειτουργεί αθόρυβα και αποτελεσματικά στο παρασκήνιο, όπως για παράδειγμα ένας βηματοδότης για την καρδιά.
Η συσκευή, η οποία συνδέεται απευθείας με τα αιμοφόρα αγγεία και τις φλέβες, έχει κατασκευαστεί με καλλιεργημένα ανθρώπινα κύτταρα – που είναι υπεύθυνα για τη διαχείριση των επιπέδων νερού και αλατιού στο σώμα και χρησιμοποιήθηκαν δοκιμαστικά σε αυτή τη μελέτη. Τα κύτταρα αυτά έχουν στο παρελθόν είχαν φανεί υποσχόμενα για τη θεραπεία της νεφρικής ανεπάρκειας.
Βέβαια, απέχουμε ακόμη αρκετά από το να λειτουργήσει μια τέτοια συσκευή βιοαντιδραστήρα σε ανθρώπους, αλλά τα πρώτα σημάδια είναι ελπιδοφόρα. Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν μηνιαίες δοκιμές σε ζώα, και αν είναι επιτυχείς, θα πρέπει να δοθεί το πράσινο φως για να αρχίσει η δοκιμή της συσκευής σε ανθρώπους με νεφρική ανεπάρκεια.
Οι επιστήμονες εξετάζουν και άλλες επιλογές, όπως η βιωσιμότητα της μεταμόσχευσης ζωικών οργάνων σε ανθρώπινους ασθενείς. Όποια και αν είναι η προσέγγιση, ο στόχος είναι ο ίδιος: να σωθούν οι ζωές των ατόμων με νεφρική ανεπάρκεια.
«Έπρεπε να αποδείξουμε ότι ένας λειτουργικός βιοαντιδραστήρας δεν θα απαιτεί ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, και το καταφέραμε», λέει ο Roy. «Δεν είχαμε επιπλοκές και μπορούμε τώρα να επαναλάβουμε προς τα πάνω, φτάνοντας σε όλο το φάσμα των νεφρικών λειτουργιών σε ανθρώπινη κλίμακα».
Πηγή: Science Alert
