Οι Μούντζι Γκ. Μπαουέντι, Λούις Ι. Μπρους και Αλεξέι Εκίμοφ, τρεις ερευνητές που εργάζονται στις ΗΠΑ, τιμώνται με το φετινό βραβείο Νόμπελ Χημείας για “την ανακάλυψη και την σύνθεση κβαντικών κουκκίδων”, ανακοίνωσε σήμερα η επιτροπή που απονέμει τα Νόμπελ.

«Οι τιμηθέντες με το Νόμπελ (…) πέτυχαν την παραγωγή σωματιδίων που είναι τόσο μικρά που οι ιδιότητές τους καθορίζονται από κβαντικά φαινόμενα. Τα σωματίδια, τα οποία ονομάζονται κβαντικές κουκκίδες, έχουν τώρα μεγάλη σημασία στη νανοτεχνολογία», σημειώνει στην ανακοίνωσή της η επιτροπή.

«Οι ερευνητές πιστεύουν ότι στο μέλλον θα μπορούσαν να συμβάλουν (στην κατασκευή) εύκαμπτων ηλεκτρονικών, μικροσκοπικών αισθητήρων, λεπτότερων φωτοβολταϊκών και κρυπτογραφημένης κβαντικής επικοινωνίας» διευκρινίζει.

Τα νανοσωματίδια και οι κβαντικές κουκκίδες χρησιμοποιούνται στα φώτα Led και τις οθόνες των τηλεοράσεων και μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να καθοδηγήσουν χειρουργούς στην αφαίρεση καρκινικών ιστών.

Οι κβαντικές κουκκίδες είναι νανοκρύσταλλοι ημιαγωγών με διάμετρο συνήθως 2 ως 10 νανομέτρων.

Πιο συγκεκριμένα, με το φετινό Νόμπελ Χημείας βραβεύτηκε ο 78χρονος Αλεξέι Εκίμοφ και ο 80χρονος Λούις Μπρους “επειδή ανακάλυψαν ότι είναι δυνατή η κατασκευή κβαντικών κουκκίδων” και ο 62χρονος Μούντζι Μπαουέντι “ο οποίος υλοποίησε μέθοδο σύνθεσης που καθιστά δυνατή τη χρήση των κβαντικών κουκκίδων σε μεγάλο εύρος”, διευκρίνισε ο Χάινερ Λίνκε, μέλος της επιτροπής απονομής των Νόμπελ Χημείας.

Ο Μπαουέντι είναι καθηγητής στο MIT, ο Μπρους ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και ο Εκίμοφ εργάζεται για την Nanocrystals Technology Inc.

Ο Μπρους προσελήφθη από τα AT&T Bell Labs το 1972 όπου πέρασε 23 χρόνια, αφιερώνοντας μεγάλο μέρος αυτού του χρονικού διαστήματος στην μελέτη νανοκρυστάλλων.

Ο Μπαουέντι γεννήθηκε στο Παρίσι και μεγάλωσε στη Γαλλία, την Τυνησία και τις ΗΠΑ. Πραγματοποίησε την μεταδιδακτορική του έρευνα υπό τον Μπρους και στη συνέχεια, το 1990 εντάχθηκε στο MIT, και έγινε καθηγητής το 1996.

Ο Εκίμοφ γεννήθηκε στην Σοβιετική Ένωση, εργάστηκε για το Vavilov State Optical Institute προτού μετακομίσει στις ΗΠΑ. Το 1999 ο Εκίμοφ διορίστηκε επικεφαλής επιστήμονας στην Nanocrystals Technology Inc.

“Λυπούμαστε βαθύτατα”

Νωρίτερα σήμερα η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών εμφανίστηκε να δίδει ακούσια στη δημοσιότητα τα ονόματα των τριών επιστημόνων, οι οποίοι όπως έλεγε κέρδισαν το Νόμπελ Χημείας 2023, κάτι για το οποίο εξέφρασε αργότερα “τη βαθειά της λύπη”.

«Είναι βεβαίως πολύ κρίμα. Λυπούμαστε βαθύτατα γι’αυτό που συνέβη», δήλωσε ο γενικός γραμματέας της επιτροπής που απονέμει τα Νόμπελ Χανς Έλεγκρεν σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, αναφερόμενος στο δελτίο Τύπου που εστάλη κατά λάθος και είχε ως αποτέλεσμα τη διαρροή των ονομάτων των φετινών νικητών σε σουηδικά μέσα ενημέρωσης αρκετές ώρες πριν από την επίσημη ανακοίνωση.

«Το σημαντικό είναι ότι αυτό δεν επηρέασε καθόλου την απονομή των βραβείων», πρόσθεσε.

Η διαρροή των ονομάτων ανθρώπων που πρόκειται να τιμηθούν με βραβεία Νόμπελ είναι σπάνια, καθώς οι Ακαδημίες που είναι επιφορτισμένες με την επιλογή των νικητών φροντίζουν να τηρούν μυστικές τις συζητήσεις τους. Ο κατάλογος των υποψηφίων είναι επίσης απόρρητος για 50 χρόνια.

“Μεγάλη έκπληξη”

Σε επικοινωνία μαζί του μετά την ανακοίνωση του φετινού Νόμπελ, ο Μούντζι Μπαουέντι εξέφρασε τη “μεγάλη έκπληξή” του, δηλώνοντας επίσης “συγκλονισμένος” και ότι αισθάνεται “μεγάλη τιμή”.

«Δεν ήξερα (ότι είχε διαρρεύσει), με ξύπνησε η Σουηδική Ακαδημία. Κοιμόμουνα βαθιά», δήλωσε τηλεφωνικώς, σημειώνοντας ότι δεν περίμενε το τηλεφώνημα αυτό.

Σε επαφή που είχε με τον έτερο τιμηθέντα, τον Μπρους, ο σουηδικός ραδιοσταθμός SR ο οποίος τον ενημέρωσε για την βράβευσή του, αυτός δήλωσε ότι θα είναι “εξαιρετικά ευτυχής αν επιβεβαιωθεί ότι είναι αλήθεια”. “Θα προτιμούσα να μιλήσω αργότερα το πρωί. Είμαι ακόμη αγουροξυπνημένος, αλλά προφανώς είναι μεγάλη τιμή”, πρόσθεσε, καθώς η επιτροπή απονομής των Νόμπελ δεν είχε καταφέρει ακόμη να επικοινωνήσει μαζί του.

Το ηλικίας άνω των εκατό ετών βραβείο απονέμεται από την Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 11 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (περίπου 920.000 ευρώ).

Το Νόμπελ Χημείας είναι το τρίτο βραβείο Νόμπελ που ανακοινώνεται αυτήν την εβδομάδα, μετά το Νόμπελ Ιατρικής και το Νόμπελ Φυσικής. Με το πρώτο τιμήθηκαν φέτος η Ουγγαρέζα επιστήμονας Καταλίν Κάρικο και ο Αμερικανός συνάδελφός της Ντρου Γουάισμαν για τις εργασίες τους στον τομέα των εμβολίων του αγγελιοφόρου RNA, τα οποία αποδείχθηκαν αποφασιστικής σημασίας στη μάχη κατά της Covid-19.

Με το δεύτερο, το Νόμπελ Φυσικής, τιμήθηκαν οι Πιέρ Αγκοστινί (Γαλλία), Φέρεντς Κράους (ουγγαρία/Αυστρία) και Αν Λ’Ουιγιέ (Γαλλία/Σουηδία) για τις εργασίες τους σχετικά με τη μετακίνηση των ηλεκτρονίων στο εσωτερικό ατόμων και μορίων και συγκεκριμένα για «πειραματικές μεθόδους που δημουργούν παλμούς φωτός πεντάκις εκατομμυριοστού του δευτερολέπτου για τη μελέτη της δυναμικής των ηλεκτρονίων στην ύλη».

Αν και τα βραβεία Νόμπελ Χημείας επισκιάζονται ορισμένες φορές από αυτά της Φυσικής και τους διάσημους νικητές τους, όπως ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, μεταξύ αυτών που έχουν τιμηθεί με αυτό βρίσκονται κορυφαίοι επιστήμονες, όπως ο πρωτοπόρος στον τομέα της ραδιενέργειας Έρνεστ Ράδερφορντ και η Μαρία Κιουρί, η οποία τιμήθηκε επίσης με Νόμπελ Φυσικής.

Με το περσινό Νόμπελ Χημείας είχαν τιμηθεί οι Αμερικανοί επιστήμονες Κάρολιν Μπερτότσι και Μπάρι Σάρπλες και ο Δανός Μόρτεν Μέλνταλ “για την ανάπτυξη της χημείας κλικ και της βιοορθογωνικής χημείας”, που χρησιμοποιούνται κυρίως για τη δημιουργία καλύτερων φαρμακευτικών θεραπειών, συμπεριλαμβανομένων θεραπειών κατά του καρκίνου.

Αύριο, Πέμπτη, αναμένεται η ανακοίνωση του Νόμπελ Λογοτεχνίας και την Παρασκευή του Νόμπελ Ειρήνης, αυτό από το Όσλο, ενώ την Δευτέρα θα ανακοινωθεί το τελευταίο της φετινής σειράς των σημαντικών βραβείων, το Νόμπελ Οικονομίας.

 

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ