Με αποδείξεις ότι τα Γλυπτά του Παρθενώνα αφαιρέθηκαν με πριόνια από την Ζωφόρο, η Σύνοδος της Ειδικής επιτροπής της UNESCO ήταν αποκαλυπτική και έφερε νέα τροπή στην ελληνική διεκδίκηση από το Βρετανικό Μουσείο, καθώς επίκειται συνάντηση των δύο πλευρών σε επίπεδο υπουργείων. Τώρα η βρετανική πλευρά ετοιμάζεται για την συνάντηση με την Ελληνίδα υπουργό για να συζητήσει το αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή τους.
Το σημερινό δημοσίευμα της Guardian επανέρχεται σε θέματα που προέκυψαν κατά τις εργασίες της 23ης Συνόδου της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την Επιστροφή των Πολιτιστικών Αγαθών στις Χώρες Προέλευσης, που ολοκληρώθηκε την περασμένη Παρασκευή.
Όταν συζητήθηκε το αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, ο αναπληρωτής διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, δρ. Τζόναθαν Γουίλιαμς, ισχυρίστηκε ότι η επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα είναι ανέφικτη «διότι τα μισά από τα Γλυπτά του Παρθενώνα έχουν χαθεί, είχαν καταστραφεί από τα τέλη του 17ου αιώνα, πολύ πριν ο Έλγιν δραστηριοποιηθεί στην Αθήνα. Ισχυρίστηκε ακόμη ότι μεγάλο μέρος των γλυπτών που πήρε ο Έλγιν, δεν αποσπάστηκαν βίαια από τον ναό γιατί βρέθηκαν ανάμεσα στα ερείπια.
Βεβαίως δεν αρνείται το γεγονός των βίαιων πράξεων απομάκρυνσης των γλυπτών από τον Παρθενώνα, αλλά υποστηρίζει ότι αυτό συνέβη σε μικρό μέρος αυτών.
Πρόκειται για επιχειρήματα που δεν αλλάζουν τα γνωστά, επιστημονικώς τεκμηριωμένα δεδομένα. Την βίαιη απόσπαση των Γλυπτών αποδεικνύουν μεταξύ άλλων και δύο επιστολές του 1801 και 1802 που αναφέρει ο Guardian, δύο επιστολές του Giovanni Battista Lusieri, του Ιταλού ζωγράφου στον οποίο ο Έλγιν ανέθεσε να επιβλέψει την απόσπαση των αρχαιοτήτων. Στην πρώτη ζητεί να του σταλούν 12 ειδικά πριόνια για μάρμαρο και στη δεύτερη παραδέχεται στον Έλγιν ότι υπήρξαν κάπως βάρβαροι στην προσπάθειά τους να κατεβάσουν μία μετόπη.
Απομακρύνθηκαν από ανθρώπινο χέρι
Ωστόσο, απαντώντας στους ισχυρισμούς του Γουίλιαμς, ο σημαντικός κλασικός αρχαιολόγος Άντονι Σνόντγκρας επικαλέστηκε μαρτυρίες ταξιδιωτών για την «ανεπανόρθωτη ζημιά» που προκλήθηκε στο κτίριο. Είπε ακόμη ότι η κατάσταση της συντριπτικής πλειονότητας των πλακών του Βρετανικού Μουσείου είναι σίγουρα αρκετή για να δείξει ότι δεν έπεσαν από 12 μέτρα ύψος, αλλά απομακρύνθηκαν από ανθρώπινο χέρι. Μάλιστα για να μειωθεί το βάρος του φορτίου, ο Lusieri έβαλε να πριονίσουν και να πετάξουν το πίσω μέρος των λίθων της ζωφόρου, ώστε να μείνει άθικτη μόνο η μπροστινή γλυπτή επιφάνεια».
Από τους 97 σωζόμενους λίθους από τη ζωφόρο του Παρθενώνα, οι 56 βρίσκονται στο Λονδίνο και οι 40 στην Αθήνα και από τις 28 σωζόμενες μορφές των αετωμάτων, οι 19 βρίσκονται στο Λονδίνο και οι 9 στην Αθήνα. Επίσης, από τις 64 σωζόμενες μετόπες, οι 15 βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.
Ο Έλγιν διέπραξε κλοπή κατά συρροή
Στην απάντησή της, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη επανέλαβε ότι μέσα στα χρόνια οι ελληνικές αρχές και η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχουν αποδείξει με ακλόνητα επιχειρήματα ότι ο Λόρδος Έλγιν χρησιμοποίησε παράνομα και άδικα μέσα για να κατασχέσει και να εξάγει τα γλυπτά του Παρθενώνα χωρίς πραγματική νόμιμη άδεια για να το πράξει, σε μια κατάφωρη πράξη κλοπής κατά συρροή».
Φαίνεται λοιπόν ότι παρά την θετική καταρχάς συμφωνία της βρετανικής πλευράς να συζητηθεί το αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα σε επίπεδο υπουργών πολιτισμού, το ζήτημα δεν πρόκειται να λυθεί γρήγορα. Δεν υπάρχει νέα τροπή όπως γράφεται, απλώς στον διάλογο που βρίσκεται σε εξέλιξη με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, το Βρετανικό Μουσείο δεν πρόκειται να υποχωρήσει εύκολα, θα παίξει κάθε χαρτί που έχει για να εμποδίσει τη δίκαιη λύση.
Από την πλευρά της Ελλάδας η υπουργός Πολιτισμού επέμεινε πως σε ένα διεθνές περιβάλλον όπου οι θησαυροί επαναπατρίζονται όλο και περισσότερο στις χώρες προέλευσής τους, κάτι που συνέβη τις προάλλες και με το «θραύσμα Fagan» από την ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα που επέστρεψε το Μουσείο Antonino Salinas του Παλέρμο της Σικελίας στο Μουσείο της Ακρόπολης.
