Το 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ ξεπέρασε τα μισά του και μεταξύ των σινεφίλ επικρατεί αναβρασμός, καθώς άπαντες τρέχουν να προλάβουν να παρακολουθήσουν όσες περισσότερες ταινίες μέχρι την Κυριακή. Το αξιοσημείωτο είναι πως ελάχιστα θα πάρουν διανομή στις αίθουσες, επομένως έχουμε μία και μοναδική ευκαιρία να τα δούμε αυτές τις ημέρες στη Θεσσαλονίκη ή όσοι είναι σε απόσταση (εντός Ελλάδας) στη διαδικτυακή πλατφόρμα.
Η Γάζα σήμερα μέσα από τα μάτια των δημοσιογράφων και των πολεμικών ανταποκριτών που είναι στην πρώτη γραμμή. Ένας κόσμος που συνθλίβεται. «Δεν έμεινε τίποτα στα παιδιά για να παίξουν». Βομβαρδισμοί, συντρίμμια, πόνος, αβεβαιότητα. Οι άνθρωποι καταφεύγουν στην τελευταίας τους ελπίδα, τον Θεό. Κάθε φορά που εμφανίζεται ένα αεροπλάνο, φόβος … Τι θα ακολουθήσει; Πείνα, χάος με τις αγνοούμενες ψυχές. Οι θηριωδίες του πολέμου και στο βάθος το όραμα του Ντόναλντ Τραμπ να γίνει αυτή η γη ένα θέρετρο των πλουσίων. Mία οπτική ανώτερη μέσα από τα μάτια των ρεπόρτερ, “θέλουμε φαγητό”. Ποιος μπορεί να απαντήσει και τι σε αυτό το αίτημα;
Κόντρα στις ταινίες τεκμηρίωσης που τείνουν να φτάσουν σε διάρκεια αυτές της μυθοπλασίας, το “Ψωμί της Τεχεράνης” σε μόλις 25΄ δίνει ένα τεράστιο μήνυμα. Μικρό μήκος, αλλά γεμάτο ουσία αυτό το έργο ξεκινά με το ρητορικό ερώτημα, “τι παίρνεις μαζί σου όταν φεύγεις από την πατρίδα σου”; Παύση κι απάντηση το ψωμί. Συνθέτοντας αρχειακό υλικό και την τεχνική του animation παραδίδεται στον θεατή ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα, ντυμένο με την παραδοσιακή μουσική της χώρας. Όπως κι ο ελληνικός λαός που το έκανε τραγούδι στο πέρασμα του χρόνου, έτσι κι οι Ιρανοί έχουν συνδέσει τη μυρωδιά του ψωμιού με τη ξεγνοιασιά και την ευτυχία.
Στην Ελλάδα το «ψωμί-παιδεία-ελευθερία» είναι επίκαιρο ακόμα και σήμερα. Στο Ιράν οι μνήμες από τον πόλεμο του 1980 με το Ιράκ είναι νωπές. Τότε το ψωμί έμπαινε στην κατάψυξη και έτρεφε τον λαό. Κανένας δε ξέχασε την αξία του. Ταυτόχρονα όμως η ταινία παίρνει και τον χαρακτήρα ενός γράμματος προς το ίδιο το σινεμά, καθώς ο αφηγητής ακούγεται να περιγράφει τους κινηματογράφους ως καταφύγιο που επιτρέπουν στο πνεύμα να αποδράσει από τις καθημερινές δυσκολίες. Αυτό είναι η δύναμη της “ιεροτελεστίας” που οι πλατφόρμες αδυνατούν να προσφέρουν. Είναι η κοινωνικοποίηση και το αίσθημα του να μοιράζεσαι που δεν μπορεί να αλλάξει.
Το ταξίδι στον κόσμο συνεχίζεται και φτάνουμε στην Πολωνία για την “Εθνική Αμβλώσεων”. Ένα ευαίσθητο θέμα έρχεται στο προσκήνιο. “Αν το κράτος δεν μας προστατεύει, θα προστατέψω εγώ τις αδελφές μου”. Ένας αγώνας για την αυτοδιάθεση, για την αυτοτέλεια στο γυναικείο σώμα. Τέσσερις θαρραλέες γυναίκες χρησιμοποιούν κάθε μέσο για να πετύχουν τον σκοπό τους. Χρησιμοποιούν από παραδοσιακές μεθόδους μέχρι τα social media (TikTok), ώστε να μη μείνει καμία μόνη στην ενημέρωση και στις δυσκολίες. Με αυταπάρνηση με διάθεση αλληλεγγύης, κόντρα στον “νόμο”. Μία διαρκής πάλη ψυχολογική κι ουσιαστική. Η κυβέρνηση είναι απέναντί τους και προσπαθούν να κερδίζουν κάτι που εκ προοιμίου μοιάζει χαμένος χρόνος. Χαμένη υπόθεση είναι μονάχα όμως αυτή που εγκατέλειψες. Μία συγκλονιστική ταινία για τη δύναμη του ανθρώπου να τολμάει με άξονα το μαζί και το εμείς που στην εποχή μας τείνει να ξεχαστεί.
