Στην πρώτη μελέτη του προγράμματος ο τίτλος “Βιομηχανία Πτυχίων” μου κίνησε την περιέργεια. Το πρόβλημα αυτό αγγίζει και την πατρίδα μας ως έναν βαθμό. Φυσικά δεν περίμενα ακριβώς όσα παρακολουθήσαμε στην ταινία τεκμηρίωσης και μας έκαναν σοφότερους, ακολουθώντας τη διαδρομή της Πατρίτσια Κινγκόρι, της νεαρότερης γυναίκας και πρώτης αφρικανικής καταγωγής καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Αυτή με τη σειρά της μας ταξιδεύει στην Κένυα. Εκεί χιλιάδες άνθρωποι δουλεύουν διαδικτυακά για τον δυτικό κόσμο. Το 72% αυτών ασχολείται με την παραγωγή εργασιών για να ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα του κόσμου. Το γνωρίζατε; 

Καθώς διεισδύουμε στην καθημερινότητα αυτών των ανθρώπων βλέπουμε πως αντιμετωπίζουν την κατάσταση. Είναι σαφές πως είναι υποαμειβόμενοι. Οι “σκιώδεις συγγραφείς” αντιλαμβάνονται την εργασία τους ως “βοήθεια” αρνούνται να βάλουν στην εξίσωση την ηθική και δυσκολεύονται να αντιληφθούν πως θα μπορούσαν να σταδιοδρομήσουν στον εξωτερικό, καθώς έχουν μάθει τον τρόπο έρευνας και συγγραφής ακαδημαϊκών εργασιών. Η τοπική πραγματικότητα κι η έλλειψη ευκαιριών τους έχει κάνει να αμφιβάλλουν για το διεθνές περιβάλλον. Η παραπληροφόρηση ανθεί και συμφέρει αυτά τα “φθηνά εργατικά χέρια” να πριμοδοτούν τους αριστούχους των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων σε ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Αυστραλία. Ένα σύγχρονο “σκλαβοπάζαρο” που ο παθών αρνείται να αντιληφθεί και το περιγράφει ως η “γνώση είναι η δύναμη”.  

Από την Αφρική στη Ρωσία. Μπορεί ένας φοβικός, ρομαντικός δάσκαλος να γίνει ο κος Κανένας απέναντι στον σύγχρονο “Πολύφημο”;  Κάπως έτσι νιώθει ο πρωταγωνιστής του ντοκιμαντέρ που αναμετράται με τον Βλάντιμιρ Πούτιν και την “ολοκληρωτική” του ιδεολογία. Η Ρωσία δε θυμίζει σε τίποτα τον “Κόκκινο στρατό” που κατατρόπωσε τον Φασισμό και τον ναζισμό. Η εικόνα του σχολείου είναι ενδεικτική. Η πλύση εγκεφάλου που γίνεται στα παιδιά με κρατική παρέμβαση θυμίζει τη Χούντα στην Ελλάδα και το τελευταίο σκέλος του Β΄΄Παγκοσμίου πολέμου, όταν οι Γερμανοί προ της ήττας στρατολογούσαν παιδιά στο πεδίο της μάχης που έβρισκαν απροετοίμαστα τραγικό θάνατο. 

Σε αυτή τη συνθήκη η λέξη ειρήνη και το “stop war” αποτελούν αντίσταση κατά της αρχής. Η πρωτοφανής παρέμβαση στο διδακτικό έργο δεν αφήνει επιλογή από την παραίτηση κυριολεκτικά και μεταφορικά. Όλοι και φυσικά οι παιδαγωγοί είναι αναλώσιμοι. Ακούγεται ο Πούτιν να λέει, “δεν κερδίζουν οι στρατιώτες τους πολέμους, οι δάσκαλοι τους κερδίζουν”, γνωρίζοντας πολύ καλά πως το κλειδί είναι η νοοτροπία και πως αυτός, ο σύγχρονος ψυχρός πόλεμος μπορεί να κρατήσει για δεκαετίες. Ο πόνος της μάνας όμως όταν χάνει το παιδί της είναι ίδιος και στη Ρωσία, και στην Αμερική, και στην Ελλάδα και στην Κίνα. Κανείς δεν μπορεί να καλύψει το κενό. Καμία σημαία, καμία διεκδίκηση, κανένα όραμα. Ο καιρός του “ή ταν ή επί τας” έχει περάσει προ πολλού κι όσοι το αγνοούν θα βρουν μπροστά τους ένα κύμα έτοιμο να τους παρασύρει. 

Κι από τον Πούτιν στον Τραμπ… “Η Παγίδα των Social” δείχνει τον αγώνα πέντε γυναικών απέναντι στους κολοσσούς των Μέσων Κοινωνικών Δικτύωσης. Πώς και πόσα παιδιά οδηγούνται στην αυτοκτονία; Το ντοκιμαντέρ ξεκινάει με τη ψυχική υγεία των παιδιών στο επίκεντρο. Πώς τα βρίσκουν, πώς ξεχωρίζουν τα ευάλωτα, πώς όλη αυτή η βιομηχανία ξεφεύγει τον έλεγχο; Μετά η διαχείριση της απώλειας για τους γονείς. Είναι όμως ήδη αργά. Ένα καθεστώς άγριας δύσης χωρίς όπλα και σφαίρες, αλλά με πεδίο μάχης το Διαδίκτυο. 

Επί Μπάιντεν έγιναν κινήσεις προκειμένου να μπει ένας έλεγχος. Στην εποχή Τραμπ-Μασκ αυτά τελείωσαν. Οι κολοσσοί είναι κυρίαρχοι του παιχνιδιού κι όσοι αντιστέκονται ανήκουν στους ηττημένους – στους loosers- που καλά θα κάνουν να σωπάσουν και να αποδεχθούν σιωπηλά τη μοίρα τους. Τους καλούν σε βουβό πόνο (σας θυμίζει κάτι; ) Δε θα παραιτηθούν όμως, θα παλέψουν, ως ύψιστο χρέος να διεκδικήσουν έναν κόσμο καλύτερο κι όχι να αποχωρήσουν, να αποχωρήσουμε από μία ανθρωπότητα χειρότερη από αυτήν που βρήκαμε με τη γέννησή μας. 

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.