Στον δρόμο του Τζαφάρ Παναχί και του Μοχάμαντ Ρασούλοφ φαίνεται πως μπαίνουν δύο ακόμα δημιουργοί από το Ιράν, οι Μάριαμ Μογκαντάμ και Μπεχτάς Σαανέχα. Αντιμέτωποι με ένα καθεστώς ανελευθερίας που απαγόρευσε την προβολή της ταινίας τους στη χώρα και τώρα τους “τιμωρεί” για το ταξίδι τους στα Φεστιβάλ του κόσμου με την απαγόρευση εξόδου από τη χώρα. Μία συνήθης τακτική που πληγώνει τη δημιουργία, αλλά ελάχιστα ενδιαφέρει αυτούς που κινούν τα νήματα και ασκούν την εξουσία στο Ιράν, ένα θεοκρατικό κράτος που η θρησκεία χρησιμοποιείται ως μοχλός πίεσης και συνθήκη εγκλωβισμού για τους ανθρώπους. 

Τα παραδείγματα των σκηνοθετών που βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα δεν είναι λίγα. Ταυτόχρονα όμως άνθρωποι σαν τον Παναχί (Ταξί Τεχεράνη, Αρκούδες δεν Υπάρχουν) και τον Ρασούλοφ (Τα απίστευτα “Δεν Υπάρχει Κακό” και ο “Σπόρος της Ιερής Συκιάς”) συνεχίζουν την αποστολή τους με σεβασμό στο “λειτούργημά” τους. Έχουν μία ιερή αποστολή θα λέγαμε να μεταφέρουν την κατάσταση που βιώνει η κοινωνία, τόσο στη Τεχεράνη, όσο και στην επαρχία σε ολόκληρο τον κόσμο. Στον δρόμος που κάποτε χάραξε ο Άμπας Κιαροστάμι με τη δική του ματιά που συνεχώς εξελίσσεται μέσα από την κάμερα των σύγχρονων κινηματογραφιστών. 

Λίγα λόγια το “Αγαπημένο μου Γλυκό” 

Η εβδομηντάχρονη Μαχίν ζει μόνη στην Τεχεράνη από τότε που έμεινε χήρα και η κόρη της μετανάστευσε στην Ευρώπη. Όταν όμως εμφανιστεί ξαφνικά μια ρωγμή στο μέχρι πρότινος αρραγές μέτωπο της μοναξιάς της, η ερωτική της ζωή θα αποκτήσει νέα πνοή, και η καρδιά, μαζί με το σπίτι της, θα ανοίξουν και πάλι για έναν άνδρα. Μόνο που το αναπάντεχο φλερτ τους θα εξελιχτεί σε ένα βράδυ που από κάθε άποψη θα μείνει αξέχαστο. Σπάζοντας την παράδοση του κλασικού ιρανικού φεστιβαλικού σινεμά, η ταινία επιφυλάσσει εκπλήξεις πρώτου μεγέθους, καθώς μας προσκαλεί να γλυκαθούμε από το καινούργιο και να αφεθούμε αδέσμευτα στον πυρετό της μιας βραδιάς. Τολμηρό, εθιστικά υποβλητικό, πολυεπίπεδα απελευθερωτικό ως προς το ζητούμενο της γυναικείας χειραφέτησης και προικισμένο με δύο μοναδικές ερμηνείες από το πρωταγωνιστικό ζεύγος, “Το αγαπημένο μου γλυκό” αγαπήθηκε όσο λίγες ταινίες στην πρόσφατη Μπερλινάλε – και αυτό δεν αποτελεί την παραμικρή έκπληξη. 

Έχει άραγε μία γυναίκα αυτό το δικαίωμα; Nα θυμηθεί και να αγαπήσει ξανά; Να πιστέψει στην ομορφιά και διώξει τη “μαυρίλα”; Αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα που αφήνουν σε κάθε θεατή να απαντήσει οι Μάριαμ Μογκαντάμ και Μπεχτάς Σαανέχα. Προφανώς κι αυτό δεν άρεσε ούτε στο Υπουργείο Πολιτισμού, ούτε στα γρανάζια της εξουσίας, καθώς διαταράσσει τα ήδη δεδομένα. Ουδείς θέλει να γίνει ένα βήμα μπροστά. Κανένας δεν επιθυμεί να ανοίξουν οι ορίζοντες κι οι άνθρωποι να σκεφτούν με φόντο την ελευθερία. Για τους αξιωματούχους αρκεί η προσευχή και η καταφατική απάντηση σε κάθε εντολή. Έτσι προχωράει από γενιά σε γενιά μία ολόκληρη ζωή. Με έναν φόβο να ενυπάρχει ακόμα κι εκεί που δεν είναι απόλυτα αισθητός. 

Η δίκη εναντίον των δύο δημιουργών με τις κατηγορίες της αντικαθεστωτικής προπαγάνδας, της προαγωγής της πορνείας και των ελευθερίων ηθών και της παραβίασης του ισλαμικού νόμου με τη δημιουργία μιας «χυδαίας» ταινίας συνεχίζεται. Προστέθηκε μάλιστα η κατηγορία της παράνομης διανομής του έργου. την 1η Μαρτίου, η Μαριάμ και ο Μπεχτάς έχουν κληθεί να καταθέσουν ενώπιον του Επαναστατικου Δικαστηρίου του Ιράν. Υπό το πρίσμα των εξελίξεων αυτών και όπως ενημέρωσαν τη WeirdWave (διανομέα της ταινίας στην Ελλάδα), οι sales agents του «Αγαπημένου μου Γλυκού» (http://www.totem-films.com), γίνεται μια διεθνής προσπάθεια υποστήριξης των δύο δημιουργών μέσω της συλλογής υπογραφών με στόχο την απόσυρση όλων των κατηγοριών εναντίον τους και υπέρ του δικαιώματός τους να εργάζονται και να δημιουργούν ελεύθερα. Η προσπάθεια αυτή γίνεται σε συνεργασία με την International Coalition for Filmmakers at Risk (ICFR). Με τη ευχή δικαίωσης του αγώνα για ανεξάρτητη δημιουργία. 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.