Όλο υπονοούμενα είναι το χαμόγελο της Χάνα Άρεντ μπροστά από τον φακό της Barbara Niggl Radloff, ενώ το πρόσωπο του συγγραφέα Έριχ Κέστνερ έχουν καταλάβει λουλούδια. Αναρίθμητα πορτρέτα δημιούργησε η Niggl Radloff, αλλά παρά την ποιότητα της δουλειάς της η φωτογράφος από το Μόναχο έχει παραμείνει σχεδόν στο «σκοτάδι». Προσφάτως ο εκδοτικός οίκος Schirmer Mosel, με την έκδοση του λευκώματος «Vertrauliche Distanz. Fotografien von Barbara Niggl Radloff 1958-2004», αποκαθιστά τη φήμη της και την τοποθετεί στη θέση που δικαιωματικά κατέχει στην ιστορία της τέχνης της φωτογραφίας.
Σε αντίθεση με πολλούς από τους συγχρόνους της φωτογράφους, η Niggl Radloff δεν ήταν αυτοδίδακτη. Αποφοίτησε από μία από τις με τη μεγαλύτερη επιρροή σχολές της μεταπολεμικής Γερμανίας, το Institut für Bildjournalismus (Ινστιτούτο του Φωτορεπορτάζ). Έδωσε δουλειά της σε πάμπολλα περιοδικά, ημερήσιες και εβδομαδιαίες εφημερίδες όπως τη Süddeutsche Zeitung και το Münchner Illustrierte, καθώς και σε εκδόσεις περισσότερο προσανατολισμένες στο λάιφ στάιλ σαν το Twen ή το Scala.
Στον ανδροκρατούμενο κόσμο του φωτορεπορτάζ έκανε «όνομα». «Τις δεκαετίες του 1960 και 1970, η Barbara Niggl Radloff ταλαντευόταν μεταξύ της αλήθειας του ντοκιμαντέρ και της δημιουργίας υποκειμενικών εικόνων» γράφει στην ογκώδη έκδοση ο ιστορικός τέχνης Maximilian Westphal. «Αναζητώντας μια εικαστική γλώσσα που ήταν ταυτόχρονα και προσωπική και προσαρμοσμένη στην εποχή της, ήθελε να καταγράφει “μια θεμελιώδη ανθρώπινη κατάσταση par excellence”. Στο πνεύμα του “ψυχολογικού πορτρέτου”, τα πορτρέτα δεν έπρεπε μόνον να δίνουν πληροφορία για την εμφάνιση αλλά επίσης να προσφέρουν δυνατότητα βαθιάς αντίληψης του χαρακτήρα και της ψυχής του ατόμου».
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, η Barbara Niggl Radloff, αφότου διέκοψε για λίγα χρόνια για να μεγαλώσει τα παιδιά της, αφιερώθηκε πιο έντονα στο φωτογραφικό πορτρέτο, ιδιαιτέρως στα πορτρέτα καλλιτεχνών. «Αντί για χώρους δουλειάς συγγραφέων και στούντιο καλλιτεχνών, τα οποία είναι επίσης παρόντα, η Niggl Radloff επισκεπτόταν τους χώρους που ζούσαν τα (φωτογραφικά) θέματά της, τις κουζίνες τους, τα λίβινγκ ρουμ και τα υπνοδωμάτιά τους ή, πήγαινε μαζί τους σε μέρη που είχαν νόημα» σημειώνει η ιστορικός τέχνης Ellen Strittmatter.
«Στις φωτογραφίες της Niggl Radloff, το σκηνικό είναι ένα πιο διακριτικό αλλά ουσιαστικό μέρος της εικόνας, το οποίο περιβάλλει το πρόσωπο που απεικονίζεται και συμβάλλει στον χαρακτηρισμό του» προσθέτει ο Maximilian Westphal.
Η αναδρομή στην έκδοση του οίκου Schirmer Mosel συνίσταται σε περίπου 500 φωτογραφίες από ένα αρχείο περισσότερων των 50.000 φωτογραφιών. Το αρχείο δώρισαν στην πόλη του Μονάχου τα παιδιά της φωτογράφου το 2018, οκτώ χρόνια μετά τον θάνατό της.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
