Όπως έγινε γνωστό το δικαστήριο του Ιράν καταδίκασε τον Σαέντ Ρουσταγί σε ποινή φυλάκισης έξι μηνών, επειδή τόλμησε να στείλει το έργο του “Η Λέιλα και τα Αδέλφια της” στο Φεστιβάλ των Καννών. Η ταινία κέρδισε μάλιστα το Βραβείο FIPRESCI (Διεθνούς Ενώσεως Κριτικών Κινηματογράφου) αγγίζοντας τα ηθογραφικά χαρακτηριστικά του Κιαροστάμι και το εσωτερικό περιβάλλον του Φαραντί. Νωρίτερα μας είχε συστηθεί με το “Just6.5”. Ένα αγωνιώδες θρίλερ που διαδραματίζεται στις φυλακές της χώρας και δεν αφήνει περιθώρια διαφυγής στον θεατή που μοιραία εγκλωβίζεται.

Στο περσινό Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης, η πρωταγωνίστρια του “Νο Βears”, Μίνα Καβανί εκπροσώπησε τον Τζαφάρ Παναχί που έδινε τον δικό του μεγάλο αγώνα για να κρατηθεί στη ζωή. Ο πολυβραβευμένος σκηνοθέτης ξεκίνησε απεργία πείνας διεκδικώντας την ελευθερία του. Χαρακτηριστική είναι η ανακοίνωση του Φεστιβάλ λίγες ημέρες νωρίτερα: «Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο τη σύλληψη από τις ιρανικές Αρχές των ιρανών σκηνοθετών Τζαφάρ Παναχί, Μοχάμαντ Ρασούλοφ και Μοσταφά Αλεχμάντ και ζητά την άμεση απελευθέρωσή τους. Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ήταν από τα πρώτα που ανέδειξαν παγκοσμίως το ιρανικό σινεμά ωστόσο ανησυχεί βαθύτατα για τις διώξεις, τη λογοκρισία και τον περιορισμό της καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Η σύλληψη των τριών Iρανών σκηνοθετών συνιστά ευθεία επίθεση στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην ελευθερία της έκφρασης. Είναι η πιο πρόσφατη, σε μία σειρά προσπαθειών φίμωσης των καλλιτεχνών του Ιράν, που τον Μάιο οδήγησε στη σύλληψη των τεσσάρων ιρανών ντοκιμαντεριστριών Φιρουζέ Χοζροβανί, Μίνα Κεσαβάρζ, Σιλάν Σααντί, Παρίσα Ανβαρί και της φωτορεπόρτερ Ραϊανέχ Ταραβατί. Είμαστε στο πλευρό τους».

Ένας ακόμα σπουδαίος σκηνοθέτης που δεν κατάφερε να λάβει τη Χρυσή Άρκτο στο Βερολίνο όπως του άξιζε είναι ο Μοχάμαντ Ρασούλοφ. Το “Δεν Υπάρχει Κακό” κατέκτησε τις ψυχές κοινού και κριτικών κι όμως ο ίδιος ήταν στην πατρίδα του σε καθεστώς φύλαξης. Παρόμοια κι η ιστορία του Μοσταφά Αλεχμάντ. Αυτοί οι σπουδαίοι κινηματογραφιστές στερούνται τον δικό τους “αέρα”. Οι εικόνες κι η ένωσή τους είναι το οξυγόνο για τους ίδιους. Παρά την ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινής γνώμης, η ηγεσία του Ιράν μοιάζει ανένδοτη. Προφανώς έχει τους δικούς τους πολιτικούς λόγους και παραμένει άκαμπτη.

Χρόνια πριν στην “Κλειστή Κουρτίνα” ο Τζαφάρ Παναχί μαζί με τον Καμπουζιά Παρτοβί φτιάχνουν μία μελαγχολική ακτινογραφία ενός αντιφρονούντα στη χώρα της Μέσης Ανατολής. Προσπαθεί να μην τρελαθεί με όλα όσα βιώνει και φαντάζουν για τον περίγυρο απόλυτα φυσιολογικά. Γνωρίζει βαθιά μέσα του όμως πως έχει ένα ηθικό χρέος προς τους συμπατριώτες και τον εαυτό του. Μία ταινία με έντονο αυτοβιογραφικό χαρακτήρα που συγχρόνως δίνει δυνατή φωνή στη γυναίκα που ο Παναχί λατρεύει να αναδεικνύει τη δυναμική της. Ο πολύπειρος σκηνοθέτης όχι μόνο δεν έχει πάρει το μάθημά του, αλλά ο γιος του Πανάχ έκανε το δικό του ντεμπούτο, με το “Φύγαμε” και εντυπωσίασε.

Οι άνθρωποι αυτοί έχουν “θυσιαστεί”, αλλά ταυτόχρονα περπατούν τον μακρύ δρόμο της λύτρωσης της ψυχής, της ύψιστης υποχρέωσης να επικοινωνήσουν τα κακώς κείμενα. Δίνουν τον αγώνα τους δίχως όπλα, αλλά με εικόνες, λέξεις και περιγραφές που είναι ικανές να ραγίσουν κόκκαλα. Τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους, όπως ο Παναχί και ο Φαραντί αλλά “στρατευμένοι” να καταφέρουν να πάνε τη χώρα ένα βήμα μπροστά με κάθε κόστος. Η προσπάθειά τους είναι σημαντική κι αξίζει να ταξιδέψει για μία ακόμα φορά από άκρη σε άκρη σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η φυλάκιση του Ρουσταγί ας γίνει η αφορμή για έναν παγκόσμιο ξεσηκωμό που θα φέρει το συντομότερο εκτός φυλακής τον σπουδαίο σκηνοθέτη και παράλληλα θα διαλύσει αυτό το καθεστώς φόβου που δεδομένα δεν αφήνει αρκετές ακόμα εξέχουσες προσωπικότητες να εκφραστούν, καθώς θα βρεθούν αντιμέτωποι με τον “νόμο” και το μέλλον τους θα σκοτεινιάσει ….