Μια συλλογή διηγημάτων για τους καθημερινούς αγώνες Ινδών μουσουλμάνων γυναικών με “ενοχλητικούς” συζύγους, μητέρες και θρησκευτικούς ηγέτες κέρδισε το φετινό Διεθνές Βραβείο Booker, το κορυφαίο βραβείο για έργα μυθοπλασίας που έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά. 

Η «Λάμπα της Καρδιάς» της Μπάνου Μουστάκ, σε μετάφραση της Ντίπα Μπάστι από τα κανάντα είναι η πρώτη συλλογή διηγημάτων που κερδίζει αυτό το υψηλού κύρους βραβείο. Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 50.000 λιρών, το οποίο θα μοιραστεί εξίσου η συγγραφέας με τη μεταφράστρια. 

Το Διεθνές Βραβείο Booker καθιερώθηκε το 2005 και αρχικά απονεμόταν σε συγγραφείς για το συνολικό έργο τους — η συγγραφέας διηγημάτων Άλις Μονρό ήταν από τις πρώτες που το έλαβαν. Από το 2016 όμως, απονέμεται σε ένα μεμονωμένο βιβλίο που έχει μεταφραστεί στα αγγλικά και εκδοθεί στη Βρετανία ή την Ιρλανδία μέσα στους προηγούμενους 12 μήνες — και καμία συλλογή διηγημάτων δεν είχε κερδίσει έως  τώρα. 

Ο συγγραφέας Μαξ Πόρτερ, πρόεδρος της φετινής επιτροπής, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι η «Λάμπα της Καρδιάς» περιέχει «εξαιρετικές αφηγήσεις για πατριαρχικά συστήματα και αντίσταση», ενώ ο τρόπος που η Μπάστι μετέφρασε τη συλλογή είναι μοναδικός. 

Οι περισσότερες μεταφράσεις στοχεύουν στο να είναι «αόρατες», ώστε οι αναγνώστες να μην καταλαβαίνουν ότι το έργο δεν γράφτηκε αρχικά στα αγγλικά, είπε ο Πόρτερ. Όμως, πρόσθεσε, η μετάφραση της Μπάστι έκανε το αντίθετο — η «Λάμπα της Καρδιάς» είναι γεμάτη ινδικές εκφράσεις και τρόπους ομιλίας που δίνουν στις 12 ιστορίες μια «εκπληκτική ζωντάνια».«Πολλοί αναγνώστες της αγγλικής δεν θα έχουν ξαναδιαβάσει κάτι παρόμοιο», σχολίασε. 

Η «Λάμπα της Καρδιάς» ξεχώρισε ανάμεσα σε πέντε ακόμα φιναλίστ, μεταξύ των οποίων το «Περί Υπολογισμού του Όγκου: 1» της Σόλβεϊ Μπάλε, σε μετάφραση της Μπάρμπαρα Τζ. Χάβελαντ από τα δανέζικα, που αφηγείται την ιστορία μιας παλαιοβιβλιοπώλισσας που ζει ξανά και ξανά την ίδια μέρα και την «Τελειότητα» του Βιντσέντσο Λατρονίκο, σε μετάφραση της Σόφι Χιουζ από τα ιταλικά που ακολουθεί ένα ζευγάρι εξόριστων στο μοντέρνο Βερολίνο. 

Σε αντίθεση με εκείνα τα μυθιστορήματα, τα οποία είχαν επαινεθεί από πολλούς κριτικούς τόσο στη Βρετανία όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες, η «Λάμπα της Καρδιάς» είχε λάβει ελάχιστη προσοχή από τα μέσα ενημέρωσης πριν από την ανακοίνωση της επικράτησής της. Μόνο μία μεγάλη βρετανική εφημερίδα είχε αφιερώσει κριτική στη συλλογή, με τη Λούσι Ποπλέσκου στους Financial Times να γράφει ότι τα «φαινομενικά απλά διηγήματα» της Μουστάκ «καταδικάζουν την υποταγή των γυναικών ενώ ταυτόχρονα υμνούν την αντοχή τους». 

Στο ομώνυμο διήγημα της συλλογής, μια γυναίκα επισκέπτεται την οικογένειά της για να τους παρακαλέσει να την αφήσουν να φύγει από τον άπιστο σύζυγό της. Όταν απορρίπτουν τις ανησυχίες της, σκέφτεται την αυτοκτονία. Σε άλλο διήγημα, με τίτλο «Μαύρες Κόμπρες», μια γυναίκα ικετεύει έναν θρησκευτικό ηγέτη να πείσει τον άντρα της να πληρώσει τα ιατρικά έξοδα του παιδιού τους — και εκείνος την αγνοεί. 

*Με στοιχεία από τους New York Times.

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.