Η Βενετία ήταν πάντα τόπος που αγαπάει τις ταινίες που προκαλούν κουβέντα. Ο Λούκα Γκουαντανίνο ξέρει καλά πώς να ρίχνει σπίθες σε ένα ήδη φορτισμένο τοπίο. Με το «After the Hunt» που έκανε πρεμιέρα εκτός διαγωνιστικού στη Μόστρα, ο Ιταλός σκηνοθέτης φέρνει μια ιστορία για την ακαδημαϊκή ελίτ της Αμερικής, τα ρήγματα των γενεών, τον ρατσισμό, αλλά κυρίως για την αμείλικτη κουλτούρα της ακύρωσης. 

Στο κέντρο της αφήγησης βρίσκεται η Τζούλια Ρόμπερτς, στον ρόλο μιας καθηγήτριας φιλοσοφίας στο Γέιλ. Μια γυναίκα που κουβαλάει το βάρος μιας ζωής αφιερωμένης στη γνώση, αλλά που βρίσκεται ξαφνικά στη δίνη κατηγοριών. Μια φοιτήτριά της (Άγιο Έντεμπιρι) κατηγορεί έναν συνάδελφό της (Άντριου Γκάρφιλντ) για σεξουαλική επίθεση, και εκείνη παρασύρεται σε μια κρίση που ξεγυμνώνει όχι μόνο την ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και την ίδια την ανθρώπινη ανάγκη για κρίση, τιμωρία, δικαιοσύνη. 

Η πρώτη έκπληξη έρχεται πριν καν ξεκινήσει η δράση. Οι τίτλοι έναρξης αποτελούν ίσως έναν φόρο τιμής στον Γούντι Άλεν: Λευκά γράμματα Windsor σε μαύρη οθόνη, αλφαβητική σειρά, η αισθητική των «Crimes and Misdemeanors» και «Hannah and Her Sisters». Ο Γκουαντανίνο δεν το έκρυψε. «Η ωμή απάντηση είναι: γιατί όχι; Μεγάλωσα με αυτό το κανόνι ταινιών, κι όταν αρχίσαμε να δουλεύουμε με τους συνεργάτες μου δεν μπορούσαμε να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε την περίοδο 1985–1991 του Άλεν». Δεν είναι τυχαίο λοιπόν: η αναφορά στον πιο αμφιλεγόμενο Αμερικανό δημιουργό μοιάζει να θέτει εξαρχής το ερώτημα της ταινίας: μπορούμε να αγαπάμε το έργο ενός καλλιτέχνη που η κοινωνία έχει «ακυρώσει»; 

Η Ρόμπερτς, γοητευτική και εύθραυστη μαζί, δήλωσε πως το ζητούμενο δεν είναι να γίνει μια δήλωση. «Μοιραζόμαστε αυτές τις ζωές και θέλουμε να δώσουμε αφορμή στους θεατές να μιλήσουν μεταξύ τους. Χάνουμε την τέχνη της συζήτησης» είπε. Είναι αλήθεια: το «After the Hunt» δεν σου δίνει έτοιμες απαντήσεις. Σε βυθίζει σε ένα περιβάλλον πανεπιστημιακής εξουσίας, όπου η μία γενιά κατηγορεί την άλλη για αφέλεια ή για σκληρότητα, όπου η αλήθεια μοιάζει να σπάει σε κομμάτια και να γίνεται όπλο. 

Ο Γκουαντανίνο με το τρίτο του φιλμ μέσα σε τρία χρόνια αποδεικνύει πως δεν φοβάται τις δύσκολες συζητήσεις. Το σενάριο της πρωτοεμφανιζόμενης Νόρα Γκάρετ βάζει στο τραπέζι καυτά θέματα: κακοποίηση, σχέσεις εξουσίας, φυλετικές εντάσεις και ο σκηνοθέτης, πιστός στο ύφος του, αφήνει την κάμερα να παρατηρεί με απόσταση, με μια κλινική ματιά που θυμίζει τα πρώτα του έργα. Η ατμόσφαιρα φορτίζεται συνεχώς: ένας κόσμος όπου τα πάντα μπορεί να χρησιμοποιηθούν εναντίον σου, από μια λέξη μέχρι μια σιωπή. 

Στην πρεμιέρα της ταινίας στη Βενετία το κοινό αντέδρασε με αμηχανία και οι συζητήσεις που συνεχίστηκαν έξω από την αίθουσα, ακριβώς όπως ήθελε ο δημιουργός. Γιατί το «After the Hunt» δεν είναι ταινία που “καταναλώνεις”. Είναι ένα έργο που σε βάζει να κοιτάξεις στον καθρέφτη: ποια είναι η δική σου στάση απέναντι στην “ακύρωση”; Πώς διαχωρίζεις το έργο από τον δημιουργό και τι σημαίνει τελικά δικαιοσύνη; 

Ο Γκουαντανίνο πατώντας στα χνάρια του Γούντι Άλεν αλλά φέρνοντας τη δική του ευαισθησία, έπλασε ένα θρίλερ που είναι ταυτόχρονα φιλοσοφικό δοκίμιο και ανθρώπινο δράμα. Δεν ξέρεις αν θα φύγεις συμφωνώντας με τους ήρωες, αλλά σίγουρα θα φύγεις πιο ανήσυχος και ίσως αυτός να είναι ο πραγματικός στόχος του σινεμά σήμερα: όχι να σε κάνει να ξεχαστείς, αλλά να σε αναγκάσει να μιλήσεις, να σκεφτείς, να συζητήσεις. 

Ο Ιταλός σκηνοθέτης ξαναδίνει στη Βενετία αυτό που ξέρει να προσφέρει καλύτερα: μια ταινία που γίνεται αφορμή για συζήτηση και σε μια εποχή που η κουλτούρα της ακύρωσης σβήνει φωνές αντί να ανοίγει διάλογο, αυτό από μόνο του είναι μια χειρονομία θάρρους. 

*Με πληροφορίες από το IndieWire.

 

 

➪ Ακολουθήστε το OLAFAQ στο Facebook, Bluesky και Instagram.