Το 78ο Φεστιβάλ Καννών ξεκίνησε με έντονο πολιτικό τόνο και έναν ειδικό φόρο τιμής στον Ρόμπερτ Ντε Νίρο, κατά τον οποίο ο βραβευμένος με Όσκαρ θρύλος χαρακτήρισε τον Ντόναλντ Τραμπ ως «τον αμαθή πρόεδρο της Αμερικής».
Στο κόκκινο χαλί, ταινία έναρξης — η γαλλική μουσική κωμωδία
, που τελικά απέσπασε πεντάλεπτο χειροκρότημα — πέρασε όμως σε δεύτερη μοίρα μπροστά στον πανικό των δημοσιογράφων να απαθανατίσουν τον Ντε Νίρο, ο οποίος ταξίδεψε στη Γαλλία για να παραλάβει έναν τιμητικό Χρυσό Φοίνικα από τα χέρια του Λεονάρντο Ντι Κάπριο. Παλαιότεροι νικητές του Χρυσού Φοίνικα, όπως ο Κουέντιν Ταραντίνο και ο Σον Μπέικερ πέρασαν μπροστά από τις κάμερες μαζί με ηθοποιούς και μοντέλα όπως η Εύα Λονγκόρια, η Τζούλια Γκάρνερ, η Χάιντι Κλουμ και η Αλεσάντρα Αμπρόζιο. Ωστόσο, ο Τομ Κρουζ — που βρίσκεται στις Κάννες για την πρεμιέρα του Mission: Impossible — The Final Reckoning — ήταν άφαντος.
Η Ζιλιέτ Μπινός, πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του Φεστιβάλ εμφανίστηκε με ένα ροζ κοστούμι και ένα πέπλο που θύμιζε κάτι από το κινηματογραφικό σύμπαν του Dune. Κρατώντας τα χέρια των υπόλοιπων μελών της επιτροπής — ανάμεσά τους ο Τζέρεμι Στρονγκ του Succession, η βραβευμένη με Όσκαρ Χάλι Μπέρι και η σκηνοθέτιδα του All We Imagine as Light, Παγιάλ Καπαδία — ανέβηκε τα σκαλιά του Palais des Festivals. Ένα διακριτικό χειροκρότημα ακούστηκε όταν ο Ντε Νίρο έκανε την είσοδό του στο κόκκινο χαλί.
Παρά τις συζητήσεις για την υποτιθέμενη απαγόρευση των αποκαλυπτικών φορεμάτων φέτος, η «αστυνομία μόδας» των Καννών φάνηκε να απουσιάζει. Ένας άνδρας πέρασε την είσοδο φορώντας πλεκτή γραβάτα (ενώ απαιτείται παπιγιόν) και ακόμα χειρότερα, άλλος εθεάθη με βρώμικα μπλε παπούτσια σκαφών με το μαύρο σμόκιν του. Παρά τις προειδοποιήσεις για «ογκώδη» ρούχα, αρκετά μακριά φορέματα με ουρές και φουσκωτές δημιουργίες κυριάρχησαν.
Μέσα στο Palais, υπήρχε περισσότερη ένταση απ’ ό,τι στο εξωραϊσμένο κόκκινο χαλί. Σε μια φλογερή ομιλία για τη βράβευσή του για το σύνολο της καριέρας του, ο Ντε Νίρο κάλεσε το κοινό να αντιταχθεί στη διακυβέρνηση Τραμπ:
«Πρέπει να δράσουμε τώρα», είπε. «Χωρίς βία, αλλά με πάθος και αποφασιστικότητα. Είναι καιρός όσοι νοιάζονται για την ελευθερία να οργανωθούν, να διαμαρτυρηθούν και φυσικά να ψηφίσουν. Απόψε και για τις επόμενες 11 ημέρες, δείχνουμε τη δύναμη και τη δέσμευσή μας γιορτάζοντας την τέχνη σε αυτό το ένδοξο Φεστιβάλ».
Ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο, στην εισαγωγική του ομιλία, στάθηκε τόσο στις εμβληματικές ερμηνείες του Ντε Νίρο — όπως του Τράβις Μπικλ και του Τζέικ ΛαΜότα — όσο και στην αφοσίωσή του στην υπεράσπιση της δημοκρατίας και της κινηματογραφικής τέχνης: «Είτε πρόκειται για φίλους, οικογένεια, δημοκρατία ή τέχνη, ο Ντε Νίρο είναι πάντα παρών» είπε.
Η εναρκτήρια ομιλία της Μπινός είχε επίσης πολιτικό χαρακτήρα, με αναφορές στον πόλεμο στη Γάζα και σε άλλα κρίσιμα ζητήματα της επικαιρότητας.
«Πόλεμος, δυστυχία, κλιματική αλλαγή, πρωτόγονη μισογυνία — οι δαίμονες της βαρβαρότητάς μας δεν μας αφήνουν διέξοδο», είπε η Ζιλιέτ Μπινός. «Σήμερα, οι άνεμοι του πόνου είναι τόσο βίαιοι που παρασύρουν τους πιο αδύναμους: τους ομήρους της 7ης Οκτωβρίου και όλους τους ομήρους, τους φυλακισμένους, τους πνιγμένους που υπομένουν τον τρόμο και πεθαίνουν με ένα φρικτό αίσθημα εγκατάλειψης και αδιαφορίας. Απέναντι στην απεραντοσύνη αυτής της καταιγίδας, πρέπει να γεννήσουμε την τρυφερότητα».
Η τελετή περιλάμβανε και έναν φόρο τιμής στον Ντέιβιντ Λιντς, τον πρωτοποριακό σκηνοθέτη έργων όπως το Mulholland Drive και το Wild at Heart, αγαπημένων του κοινού των Καννών. Ωστόσο, το πιο εντυπωσιακό στιγμιότυπο ήρθε όταν ο Κουέντιν Ταραντίνο ανέβηκε στη σκηνή σαν θηριοδαμαστής τσίρκου για να ανακοινώσει επισήμως την έναρξη του Φεστιβάλ — και κυριολεκτικά… πέταξε το μικρόφωνο κάτω.
Η τελετή έναρξης του Φεστιβάλ Καννών προσελκύει παγκόσμια προσοχή. Οι ταινίες που ανοίγουν το Φεστιβάλ, όπως το ιστορικό δράμα Jeanne du Barry με τον Τζόνι Ντεπ ή η κωμωδία The Second Act με τη Λεά Σεϊντού και τον Λουί Γκαρέλ, συχνά ξεχνιούνται γρήγορα. Το ίδιο μοιάζει να ισχύει και για το Partir un Jour, το οποίο προβλήθηκε νωρίς σε κάποιους κριτικούς και έλαβε χλιαρές κριτικές. Μια γνωστή δημοσιογράφος ψιθύρισε καθ’ οδόν προς τη θέση της: «Θα υποφέρω μ’ αυτό».
Η σημασία των Καννών για τη σεζόν των βραβείων επιβεβαιώθηκε και πέρσι, όταν η νικήτρια του Χρυσού Φοίνικα, Anora του Σον Μπέικερ, κατέκτησε και το Όσκαρ καλύτερης ταινίας. Τα τελευταία χρόνια στις Κάννες έχουν κάνει πρεμιέρα και άλλοι μελλοντικοί διεκδικητές Όσκαρ, όπως τα Anatomy of a Fall και The Zone of Interest. Παραμένει ασαφές αν και φέτος θα υπάρξουν ταινίες που θα ξεχωρίσουν στην πορεία προς τα σπουδαία βραβεία.
Το φετινό πρόγραμμα προσφέρει επιλογές για όλα τα γούστα, περιλαμβάνοντας μεγάλες στούντιο παραγωγές όπως την τελευταία εμφάνιση του Τομ Κρουζ ως Ίθαν Χαντ, αλλά και νέες δουλειές καταξιωμένων σκηνοθετών όπως ο Άρι Άστερ (Eddington), η Ζουλιά Ντικουρνό (Alpha), ο Σπάικ Λι (Highest 2 Lowest), ο Όλιβερ Χέρμανος (The History of Sound) και ο Γιοακίμ Τρίερ (Sentimental Value).
Υπάρχουν ενδείξεις ότι το Φεστιβάλ, ταυτισμένο με τη λάμψη και τις πολυτελείς δεξιώσεις κινείται φέτος σε πιο «συγκρατημένη» τροχιά. Το box office ακόμα δεν έχει επανέλθει στα προ πανδημίας επίπεδα και υπάρχουν φόβοι για πιθανή ύφεση. Τα στούντιο και οι πλατφόρμες streaming φαίνεται να στέλνουν λιγότερα στελέχη, φοβούμενα την υπερβολική επένδυση σε ταινίες με περιορισμένη εμπορική απήχηση.
Λίγο πριν την έναρξη των Καννών, ο Ντόναλντ Τραμπ προκάλεσε αναστάτωση στον κινηματογραφικό κόσμο, ανακοινώνοντας την πρόθεσή του να επιβάλει δασμούς 100% σε όλες τις ταινίες «που παράγονται σε ξένες χώρες». Ο στόχος του, είπε, είναι να επαναφέρει την παραγωγή στις ΗΠΑ. Αν και αργότερα υπαναχώρησε, δηλώνοντας ότι δεν έχουν ληφθεί τελικές αποφάσεις και ότι είναι πρόθυμος να συναντηθεί με επικεφαλής των στούντιο, μια πιθανή αλλαγή στάσης θα μπορούσε να αποσυντονίσει πλήρως το διεθνές σύστημα χρηματοδότησης, που βασίζεται στις ξένες επιχορηγήσεις για να γυριστούν ταινίες σαν αυτές που προβάλλονται στις Κάννες.
Ο Γάλλος ηθοποιός Λοράν Λαφίτ άνοιξε την τελετή με ένα αιχμηρό σχόλιο κατά του Έλον Μασκ, στενού συμμάχου του Τραμπ:
«Ένας ηθοποιός δεν είναι απλώς ένα εγωκεντρικό πλάσμα, απορροφημένο στο να βλέπει τις δικές του ταινίες ανάμεσα σε δύο τσιμπήματα από έναν δρυοκολάπτη. Το βλέμμα του καρφωμένο στο κινητό του, με την ελπίδα να δει τη λέξη “μάνατζερ”. Ένα βλέμμα ζήλιας και μίσους, σαν να κοιτάς ένα Tesla».
*Με στοιχεία από το Variety.
