Με ένα πλήρες αναδρομικό αφιέρωμα στην Angela Schanelec από 7 έως 12 Δεκεμβρίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, το Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας φέρνει στο ευρύ ελληνικό κοινό το έργο μίας από τις πρωτεργάτριες και σημαντικότερες εκπροσώπους του αισθητικού κινήματος της Σχολής του Βερολίνου, στο οποίο ανήκουν, μεταξύ άλλων και οι Κρίστιαν Πέτσολντ, Τομάς Αρσλάν και Μάρεν ‘Αντε.
Στο πλαίσιο του αφιερώματος με τίτλο “Το αινιγματικό σινεμά της Αngela Schanelec” και σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Γκαίτε Αθήνας θα προβληθούν 9 ταινίες μεγάλου μήκους, 1 ταινία μεσαίου μήκους και 3 ταινίες μικρού μήκους της καταξιωμένης δημιουργού και αγαπημένης των μεγαλύτερων φεστιβάλ (Κάννες, Βερολίνο, Λοκάρνο) και των κριτικών.
Η ρετροσπεκτίβα σηκώνει αυλαία στις 7 Δεκεμβρίου με την τελευταία της ταινία, ελληνικής συμπαραγωγής, «Μουσική» που βραβεύτηκε το 2023 με την Αργυρή ‘Αρκτο Καλύτερου Σεναρίου στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου.
Πρόκειται για μια σύγχρονη μεταφορά του μύθου του Οιδίποδα που γυρίστηκε στη χώρα μας σε συμπαραγωγή με την εταρεία Heretic και ηθοποιούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό -ανάμεσά τους ο Αργύρης Ξάφης και η Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου. Η Angela Schanelec και οι συντελεστές θα παρευρεθούν σ αυτή την πρώτη πανελλήνια πρεμιέρα της «Μουσικής».
Η σκηνοθέτρια, σεναριογράφος και ηθοποιός Angela Schanelec γεννήθηκε στη νότια Γερμανία το 1962, ξεκίνησε την καλλιτεχνική της καριέρα ως ηθοποιός προτού σπουδάσει σκηνοθεσία στη Γερμανική Ακαδημία Κινηματογράφου και Τηλεόρασης του Βερολίνου κοντά στους Χαρούν Φαρόκι και Χάρτμουτ Μπιτόμσκι.
Το σκηνοθετικό της ντεμπούτο «Η Καλότυχη Αδελφή μου» τιμήθηκε με το βραβείο Καλύτερης Ταινίας της Γερμανικής Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου το 1996, ενώ το 1998 απέκτησε διεθνή αναγνώριση με τη δεύτερή της ταινία «Μέρη στις Πόλεις» που παρουσιάστηκε στο τμήμα «Ένα Κάποιο Βλέμμα» του Φεστιβάλ των Καννών.
Το λιτό και αφαιρετικό σκηνοθετικό της στυλ συνέχισε να διαμορφώνεται μέσα από τις ταινίες« Μασσαλία» (2004), Απομεσήμερο (2007), Ορλύ (2010) και τη γυρισμένη κατά ένα μέρος της στην Ελλάδα «Το Ονειρικό Μονοπάτι» (2016), που προβλήθηκαν στο Φεστιβάλ των Καννών, του Βερολίνου και του Λοκάρνο αντίστοιχα.
Το 2019 η ταινία της «Ήμουν στο Σπίτι, Αλλά… »(Ich war zuhause, aber…) απέσπασε την Αργυρή ‘Αρκτο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου.
Όπως επισημαίνει η Μαρία Κομνηνού, πρόεδρος της Ταινιοθήκης της Ελλάδος η κινηματογραφική γραφή της Angela Schanelec είναι καινοτόμος και πειραματική: «έχει μετουσιώσει τα διδάγματα του Μπρεσόν στην αποτύπωση των συγκινήσεων, ενώ η πορεία της στο θέατρο τής έδωσε ένα κλειδί για να προσεγγίσει τη χρονικότητα στην αφήγηση. Σύμφωνα με την ίδια τη Schanelec, ”το ενδιαφέρον με τις πρόβες είναι η διαδικασία της επανάληψης, που εμπεριέχει την επανάληψη και συγχρόνως και την αλλαγή.
Τι συμβαίνει όταν κάτι επαναλαμβάνεται και επαναλαμβάνεται σε μια διαφορετική χρονική στιγμή; Κάνεις το ίδιο πράγμα αλλά ο χρόνος έχει περάσει…». Αυτός ο οντολογικός μινιμαλισμός που χαρακτηρίζει το έργο της Schanelec απαιτεί μεγάλη προσήλωση για να τον αποκρυπτογραφήσει ο θεατής, αλλά συνάμα λειτουργεί λυτρωτικά και προσφέρει μια ξεχωριστή εμπειρία…» σχολιάζει η Μαρία Κομνηνού.
Από την πλευρά της, η Stefanie Peter, διευθύντρια πολιτιστικών προγραμμάτων του Ινστιτούτου Γκαίτε Αθήνας και των Ινστιτούτων Γκαίτε της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, σημειώνει στον κατάλογο του αφιερώματος:
«Η Angela Schanelec αποτελεί εξαιρετική περίπτωση στον γερμανικό κινηματογράφο. Έχει έναν μοναδικό τρόπο να δημιουργεί δραματικές ιστορίες μιας απρόσμενης κάθαρσης χρησιμοποιώντας τις πιο ανορθόδοξες αφηγηματικές στρατηγικές. Μέσα στα δύο, τρία το πολύ πρώτα λεπτά, ξέρεις ότι βλέπεις μια ταινία της Βερολινέζας σκηνοθέτριας. Τα πλάνα της είναι τόσο ήρεμα και στατικά στη δομή τους, ώστε κάθε κίνηση και κάθε λέξη εντός τους αποκτά τεράστια βαρύτητα.
Οι ταινίες της Schanelec διεισδύουν στα θεμέλια της κοινωνικής τάξης και της υποκειμενικής ταυτότητας, υποσκάπτοντας αυτό που ονομάζουμε συνήθως πραγματικότητα. Πραγματεύονται πάντα την υπαρξιακή διάσταση των πραγμάτων, όσο καθημερινά κι αν μοιάζουν αυτά σε πρώτη ματιά: η αγορά ενός ποδηλάτου, μια επίσκεψη στο κολυμβητήριο, ένας μικρός χορός στο δωμάτιο του νοσοκομείου, η θεατρική παράσταση στο σχολείο.
Σε κάθε τέτοια σκηνή, η Schanelec βλέπει και ακούει πολύ προσεκτικά. Στο συγκλονιστικό δράμα της καθημερινότητας αποκαλύπτονται οι υπαρξιακές διαστάσεις της ασύνειδης ζωής μας. Το μοναδικό φιλμικό της ιδίωμα, τολμηρά ελλειπτικό, δείχνει πίστη στον θεατή ο οποίος καλείται να συμπληρώσει δημιουργικά ό,τι αποσιωπάται και παραλείπεται».
Τέλος,το Σάββατο 9 Δεκεμβρίου (17.00) η Angela Schanelec θα παραδώσει μάστερκλας στο αμφιθέατρο του Ινστιτούτου Γκαίτε (Ομήρου 14-16) Συντονίζει η σκηνοθέτρια, σεναριογράφος και παραγωγός Στέλλα Θεοδωράκη και θα ακολουθήσουν οι προβολές ταινιών μικρού μήκους της αλλά και η προβολή της τελευταίας της ταινίας, « Moυσική» στις 21.00. Η είσοδος είναι ελεύθερη με σειρά προτεραιότητας.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Ταινιοθήκη της Ελλάδος
