Μετά το υπαρξιακό σοκ του “Poop Cruise” (ναι, εκείνο το ντοκιμαντέρ για τους επιβάτες που έζησαν μια κρουαζιέρα χωρίς τουαλέτες, κυριολεκτικά και μεταφορικά) το Netflix αποφάσισε να συνεχίσει το θεάρεστο έργο της: να μας δείξει πώς τα πράγματα μπορούν πάντα να γίνουν χειρότερα.
Επόμενος σταθμός; “The Cult of American Apparel”. Ένα ακόμη επεισόδιο της σειράς Trainwreck, που αυτή τη φορά καταπιάνεται με το πιο ανατριχιαστικό από όλα τα ανθρώπινα φαινόμενα: μια hip εταιρεία ρούχων που ήθελε να πουλάει σλιπάκια και φεμινισμό πακέτο. Σε σκηνοθεσία της Sally Rose Griffiths, το ντοκιμαντέρ υπόσχεται να «αποκαλύψει τη σκοτεινή πλευρά» του brand, λες και δεν την είχαμε ήδη υποψιαστεί όταν βλέπαμε διαφημίσεις που έμοιαζαν με φαντασιώσεις του Terry Richardson σε budget mode. Οπότε τι έχουμε; Η άνοδος και η πτώση της American Apparel σε μια ώρα. Όσο διαρκεί δηλαδή να παραγγείλεις ένα t-shirt με vintage λογότυπο, να το μετανιώσεις και να το επιστρέψεις με ενοχές.
Πίσω από τη λαμπερή, “all-American” αισθητική των 00s (λευκά t-shirts, φωτεινά φώτα και η ψευδαίσθηση μιας αθώας σεξουαλικής επανάστασης) το ντοκιμαντέρ του Netflix ξεγυμνώνει (κυριολεκτικά και μεταφορικά) μια κουλτούρα εργασίας που έτρεχε με ιλιγγιώδεις ταχύτητες προς τον τοίχο. Μια κουλτούρα τοξική, όπου η λέξη “δημιουργικότητα” χρησίμευε ως άλλοθι για εξουσία χωρίς όρια.
Ο Dov Charney (ο ιδρυτής, ο CEO, ο ηγέτης, ή όπως λέει εύστοχα ένας από τους πρώην εργαζομένους, «ο γκουρού ενός fashion cult») δεν άργησε να γίνει το απόλυτο poster boy του τι μπορεί να πάει στραβά όταν ένας άντρας με όραμα πιστεύει πως είναι υπεράνω κανόνων. Από φοιτητής στο Tufts, εγκατέλειψε τα πάντα για να κυνηγήσει το “όραμα” της American Apparel· τελικά, εγκαταλείφθηκε ο ίδιος από την εταιρεία το 2014, εν μέσω σκανδάλων για σεξουαλική παρενόχληση και καταχρηστική συμπεριφορά, τα οποία συνεχίζει, φυσικά, να αρνείται.
Το ντοκιμαντέρ δεν χαρίζεται. Μαρτυρίες πρώην υπαλλήλων, ηχητικά αποσπάσματα όπου ο Charney αποκαλεί εργαζομένους τον «ηλίθιο της εβδομάδας», βίντεο όπου περιφέρεται γυμνός μπροστά σε γυναίκες, όλα συνθέτουν ένα πορτρέτο που έχει λιγότερη σχέση με “ηθική μόδα” και περισσότερη με σουρεαλιστικό εφιάλτη από Mad Men σε bad trip. Και το ηθικό δίδαγμα; Όταν ένα brand πουλάει ελευθερία και ενδυνάμωση, αξίζει να κοιτάξεις ποιος κρατά το τιμόνι. Και, συχνά, να τρέξεις προς την αντίθετη κατεύθυνση.
«Ήταν κοινό μυστικό ότι ο Dov κοιμόταν με υπαλλήλους», δηλώνει ξεκάθαρα η Carson, πρώην εργαζόμενη στην American Apparel, μπροστά στον φακό του Netflix, και η φράση της αυτή αιωρείται σαν σύννεφο καπνού σε δωμάτιο χωρίς παράθυρα. Το ντοκιμαντέρ δεν αφήνει πολλά περιθώρια παρερμηνείας: η “επαναστατική” κουλτούρα της εταιρείας, με τα ηθικά φτιαγμένα ρούχα και την cool ρητορική περί ελευθερίας, στηριζόταν σε ένα σύστημα όπου η εξουσία ντυνόταν με βαθιά αντιφατικά ρούχα. Οι περιπτώσεις φέρεται να κουκουλώθηκαν πίσω από συμφωνίες εμπιστευτικότητας, τα γνωστά “non-disclosure agreements” που λειτουργούν σαν σιγαστήρες στην καταγγελία. Το διοικητικό συμβούλιο της American Apparel δεν μπορούσε να αγνοεί για πάντα το πηγαίο δυσάρεστο buzz: ξεκίνησε εσωτερική έρευνα και τελικά ανέστειλε –και στη συνέχεια απέλυσε– τον Charney το 2014, για “υποτιθέμενες παραβιάσεις πολιτικής” και “ανάρμοστη συμπεριφορά”.
Η πλευρά του Charney, από την άλλη, επιμένει στο νόμιμο άλλοθι: καμία δικαστική αρχή, καμία ετυμηγορία, κανένα ανεξάρτητο όργανο δεν τον έχει μέχρι σήμερα βρει ένοχο για οποιαδήποτε κατηγορία. Μια δήλωση-ασπίδα, κλινικά διατυπωμένη, που προσπαθεί να βάλει τάξη στο χάος της δημόσιας εικόνας. Όμως το ερώτημα μένει αναπάντητο, όχι αν καταδικάστηκε, αλλά τι ακριβώς χτίστηκε γύρω από τη σιωπή. Ή όπως θα έλεγε κι ένας υπάλληλος: σε αυτή την εταιρεία, τα όρια ανάμεσα στο σέξι και στο καταχρηστικό ήταν τόσο θολά όσο και το lighting στις διαφημίσεις της.
